Araç piyasasında son durum ne? Sıfır ve ikinci el araba fiyatları ne olacak? 0 km araç fiyatları arttı mı? 2. el araç fiyatları artacak mı? Araç satın almak isteyen vatandaşların en çok merak ettiği konuların başında piyasadaki son gelişmeler yer alıyor.
Habertürk canlı yayınında konuşan İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Naim Çetintürk, piyasadaki son duruma ve ilerleyen süreçte yaşanacaklara ilişkin dikkat çeken ifadeler kullandı.
OTOMOBİL FİYATLARI VE SATIŞI NE DURUMDA?
Dr. Naim Çetintürk, "Pandemiyle birlikte biliyorsunuz araç üretim adetlerinde ciddi anlamda dünyada bir genel kısıtlama söz konusu olmuştu. Ve biz araç fiyatlarında çok yoğun bir ralli yaşadık, hala da bunun devam ettiğini aslında görüyoruz.
Ülkemize özgü olarak; işin bir de maalesef döviz kuru tarafı var. Buradaki, baktığınız zaman aslında yılbaşından bu yana neredeyse her ay ortalama yüzde 50 bir önceki yılın aynı ayına göre artış görüyoruz. Üstelik baktığımız zaman, bu ay yüzde 70'e yakın otomobil tarafında sadece yüzde 68.9'luk bir artış var. Ve 10 yıllık ortalamalara baktığımız zaman da bu yılın başından beri 10 yıllık ortalamaların hep minimum yüzde 50 üzerinde bir talepten, bir satıştan bahsediyoruz.
Yani biz son 10 yılın aslında 2022-2023 yılı içerisinde son 10 yılın hiç getirmediği, gerektirmediği kadar bir taleple karşı karşıyayız. Bunun en önemli parametrelerinin başında da hem bireylerin hem aslında asıl mesleği otomobil alım satımı olmayan farklı esnaf gruplarının dahi artık araç alır satar hale gelmesi ve bununla ilgili olarak bunu bir ticari emtia olarak zihinlerinde konumlandırıyor olmasının gerektirdiğini söyleyebiliriz. Sebebi, temel olarak aslında bu.
Dolayısıyla buradaki akış, buradaki süreç bir yandan da taleple birlikte aslında araçların bulunurluğuyla ilgili ciddi bir sıkıntıyı da beraberinde getiriyor. Çünkü örneğin normal şartlar altında bir kişi belki 2 yılda, 3 yılda bir otomobil değiştirirken bugün araç alım satımı nedeniyle bunu yapan kişilerin örneğin bir esnafın, bu gerçek bir örnektir, - bir takvim yılında en fazla 3 ikinci el araç satabiliyorsunuz - işte 3 araç kendisi için, 3 araç eşinin üzerine, 3 araç çocuğunun üzerine... Dolayısıyla bir bakıyorsunuz ki bir takvim yılında aslında 9-10 tane araç alıp satmaya başlamış.
Dolayısıyla bu da bireylerin araç bulmayla ilgili bayilerde maalesef sıra beklemesine sebep oldu. Hatta bu sıra bekleme son dönemde belki izleyicilerimiz takip etme imkanına sahip olmuştur, yaklaşık 1 ay önce bir düzenleme getirildi ve aslında 2. el uygulaması olmasına rağmen, 2. el yönetmeliği olmasına rağmen sıfır araç satışı yapan bayiler eğer daha yüksek fiyat, çeşitli temizlik paketi, işte araç bakım paketi gibi, boya koruma gibi farklı ek araç paketleri satın almaya zorlamaları durumunda lisanslarının iptal edilmesi gibi bir yaptırımla da karşı karşıya kalma durumu aslında söz konusu olacak." ifadelerini kullandı.
Çetintürk "Bu, kişileri caydıracak mıdır?" sorusuna ise "Aslında konu oraya geliyor. Çünkü yaklaşık birkaç ay önce de hatırlarsanız 6 ay, 6 bin km ile ilgili bir uygulama gelmişti. Ama bugün 2. el sitesine baktığımız zaman 2023 model 1001 km'de 6001 km'de üzerinde poşetleri dahi sökülmemiş yeni araçların satıldığını görüyoruz. Yani aslında hem o uygulama hem bu yeni gelen düzenleme ciddi anlamda eğer bir takip olabilirse... Örneğin noter satışında bu sıkı bir şekilde takip edilirse aslında ciddi anlamda bir fayda sağlayabilir. Çünkü bu uygulamaların özünde niyeti hep son kullanıcının araca ulaşabilmesini sağlamak." şeklinde yanıt verdi.
SON KULLANICININ ŞU ANDA ARACA ULAŞABİLMESİ NE DURUMDA?
Çetintürk devamında "Çok fazla değişen bir durum yok. Yine ulaşmakta, özellikle belirli, daha çok tercih edilen, piyasası da iyi olduğunu gördüğümüz araçların halen bulunabilirliğiyle ilgili bir sıkıntı var ve maalesef hala biz bayilerin belirli taleplerle aslında tüketiciye isterseniz sıraya girin, 3 ay, 6 ay bekleyebilirsiniz ama beklemek istemiyorsanız işte şöyle bazı yöntemler var diyerek maalesef yine taleplerde bulunduğunu duyuyoruz." dedi.
İKİNCİ EL ARAÇ FİYATLARI NE DURUMDA?
Çetintürk konuşmasında "Aslında ikinci el tamamen fiyatlama olarak sıfır km araçların baz alındığı bir piyasa. Mayıs ayı sonrası haziranda bir fiyat geçişi yaşamıştık. Bu direkt ikinci ele yansımıştı. Bu en son kurdaki artışla birlikte 2. bir artış daha şu an markalar geçiş yaptılar tekrardan.
Bir otomobil, ben dün gece ve bu sabah kontrol ettiğimde en çok satılan 6-7 markaya baktığımızda 1 tanesi yüzde 7'lik bir artışı direkt yapmış. Zaten ay geçişinde ortalama yüzde 5'lik bir artış yapmıştı. Tabii ortalama söylüyorum, modele göre belki 1-2 puan değişiklik oluyor ama... Diğer bir 4 marka da hala fiyatlarımız güncelleniyor diyor şu an için. Muhtemelen bugün, yarın o fiyatların da yeniden arttığını göreceğiz." ifadelerini kullandı.
Sonrasında Çetintürk "İlk artışla birlikte zaten 2. elde ortalama yüzde 3, yüzde 5 o modellerin fiyatlarında artış olmuştu. Şimdi muhtemelen yeniden bu yeni artışla birlikte orada da bir düzenleme olacağını görüyor olacağız." şeklinde konuştu.
FİYATLARDA NORMALLEŞME OLACAK MI? NORMALLEŞME NASIL SAĞLANIR?
Normalleşmeye dair Çetintürk "Burada önemli olan kısım aslında az önce bahsettiğimiz otomobilin bir yatırım aracı olmanın ötesinde yeniden bir kullanım aracına dönüştürülebilmesi. Bunun da altında yatan unsur, insanların paralarını yatırım aracı olarak otomobile değil, finansal belki enstrümanlara yönlendirilmesi gereken adımların atılması olur." dedi.
Çetintürk konuşmasının devamında "Buradaki değişim, dönüşüm biraz daha finansal yatırım enstrümanlarının daha cazip hale gelmesi ve işte 2020 belki öncesinde olduğu gibi biraz daha otomobilin normal binek amaçla kullanılmasının yeniden hayatımızda düşünüldüğü bir dönemle birlikte biz ancak bu içinde bulunduğumuz otomobil çıkmazından kurtulabiliriz gibi gözüküyor." ifadelerini kullandı.
6 AYDA OTOMOBİL PİYASASINDA NELER OLACAK?
İlerleyen süreçte fiyatlardaki duruma ilişkin Çetintürk "Otomobil piyasasıyla ilgili aslında hem fiyat olarak hem pazar olarak hem talep olarak 3 tane temel dinamik var. Bunlardan bir tanesi konuştuğumuz gibi kur. Bir diğeri kurla birlikte araç fiyatlarını etkileyen bir vergilendirme mekanizmamız var. Bunun içerisinde eskiden 3 dilim varken artık 6 dilim var.
Biraz daha o dengeli hale geldi diyebiliriz ama bugün örneğin 400 bin lira baz fiyatı olan bir araç ÖTV+KDV ile birlikte yaklaşık 700 bin liraya gelirken kur nedeniyle biraz yukarı çıktığında ve bir üst dilime geçtiğinde yaklaşık 70 bin liralık fark yani yüzde 10'a yakın bir fark oluyor. Bu artış demek ve bu artış da aslında araca olan talebin devam etmesi anlamına geliyor. Enflasyon kısmını hiç konuşmamıza bile gerek yok zaten bu iki parametre yeterince araç fiyatlarını etkiliyor." şeklinde konuştu.
"FİYATLARIN ARTMAYA DEVAM EDECEĞİNİ GÖRECEĞİZ"
Öte yandan Çetintürk "Ama bir yandan da şöyle iki tane aslında rakam da var önemli belki konuşmamız gereken. Bunlardan bir tanesi ülkemizde üretilen araç sayısı, ülkemizde üretilen araç sayısında da aslında yaklaşık yüzde 50'lik artış oldu geçtiğimiz ay.
Daha önceki aylarda 25'lerde 30'larda gördüğümüz bir artış oranını üretilen araç anlamında eğer bir fazlalık bir artış olursa bu iç piyasaya sunulan aracın da yani dolayısıyla talebi mümkün olduğunca karşılayabilmenin de yolu anlamına geliyor. İthal edilen araçlara baktığımızda da yaklaşık yüzde 58'lik bir artış vardı.
Burada da aslında genel rakamlar itibarıyla biz hem iç pazarda araç üretiyoruz hem yurt dışından ithal ediyoruz, dolayısıyla mümkün olabildiğince aslında araç parkuru genişliyor. Ama talep çok fazla olduğu için bu talebin önün kesmeden biz araç satışını artırabiliyor olsak da talebi karşılayamadığımız noktada fiyatların artmaya devam edeceğini, satışların artmaya devam edeceğini göreceğiz." dedi.
MYNET
