Yerel seçimlere yalnızca iki hafta kaldı, kısa süre içinde tüm Türkiye sandığa gidecek. Herkes bağlı bulundukları ilin belediye başkanını, bağlı bulundukları ilçenin başkanını ve bağlı bulundukları mahallenin muhtarını seçecek.
Bunun yanı sıra hem il hem de ilçe meclislerinin seçilmesi için de parti bazında oy kullanılacak.
Belediye başkanlığına aday olanlar çoğunlukla kendi illerinde ya politik olarak ya da belli bir iş kolunda çalışmış insanlar.
Belediye başkanlarının kendi mesleklerinden pasif ve yan gelirleri mevcut. Ancak her başkan bir devlet görevlisi olarak maaş alıyor. İçişleri Bakanlığı, belediye başkanlarının maaşlarını nüfus oranına ve görev yaptıkları özel idarenin türüne göre belirliyor.
Yerel seçimlerin ardından göreve gelecek belediye başkanlarının ne kadar maaş alacağı vatandaşların merak ettiği bir konu. Yazımızda belediye başkanı maaşı 2024 yılında ne kadar oldu sorusunun cevabını arayacağız. Tüm merak ettikleriniz yazımızın devamında.
Büyükşehir belediye başkanı maaşı ne kadar?
Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında 30 büyükşehir belediyesi bulunuyor. İlk olarak 1984'te İstanbul, İzmir ve Ankara ile başlayan ve 16 ile yayılan büyükşehir belediyesi uygulaması son olarak 2022 yılında 14 ili daha kapsayacak şekilde genişletildi.
Hangi iller büyükşehir belediyesi olabilir sorusunun cevabını o ilin nüfusu belirliyor. Nüfusu en az 750.000 kişi olan iller büyükşehir belediyesi statüsünü ediniyor.
Türkiye'de bulunan 30 büyükşehir belediyesi şu şekilde:
- Adana – Adana Büyükşehir Belediyesi
- Ankara – Ankara Büyükşehir Belediyesi
- Antalya – Antalya Büyükşehir Belediyesi
- Aydın – Aydın Büyükşehir Belediyesi
- Balıkesir – Balıkesir Büyükşehir Belediyesi
- Bursa – Bursa Büyükşehir Belediyesi
- Denizli – Denizli Büyükşehir Belediyesi
- Diyarbakır – Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi
- Erzurum – Erzurum Büyükşehir Belediyesi
- Eskişehir – Eskişehir Büyükşehir Belediyesi
- Gaziantep – Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
- Hatay – Hatay Büyükşehir Belediyesi
- İstanbul – İstanbul Büyükşehir Belediyesi
- İzmir – İzmir Büyükşehir Belediyesi
- Kahramanmaraş – Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi
- Kayseri – Kayseri Büyükşehir Belediyesi
- Kocaeli – Kocaeli Büyükşehir Belediyesi
- Konya – Konya Büyükşehir Belediyesi
- Malatya – Malatya Büyükşehir Belediyesi
- Manisa – Manisa Büyükşehir Belediyesi
- Mardin – Mardin Büyükşehir Belediyesi
- Mersin – Mersin Büyükşehir Belediyesi
- Muğla – Muğla Büyükşehir Belediyesi
- Ordu – Ordu Büyükşehir Belediyesi
- Sakarya – Sakarya Büyükşehir Belediyesi
- Samsun – Samsun Büyükşehir Belediyesi
- Şanlıurfa – Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi
- Tekirdağ – Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi
- Trabzon – Trabzon Büyükşehir Belediyesi
- Van – Van Büyükşehir Belediyesi
Bu illerin tamamı büyükşehir belediyesi statüsüne sahip olsa da belediye başkanlarının aldığı maaşlar bu illerin nüfusuna göre değişiyor.
Örneğin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı maaşı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı maaşı aynı. Ancak Van Büyükşehir Belediye başkanı maaşı daha düşük.
Büyükşehir belediye başkanlarının maaşları şu şekilde:
- Nüfusu 2.000.001'den fazla olan illerin belediye başkanları 176.735 TL maaş alıyor. Bu iller İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Konya, Adana, Şanlıurfa, Kocaeli ve Gaziantep.
- Nüfusu 1.000.001 - 2.000.000 arasında değişen illerin belediye başkanları 144.300 TL maaş alıyor. Bu iller Mersin, Diyarbakır, Hatay, Manisa, Kayseri, Samsun, Balıkesir, Kahramanmaraş, Van, Aydın, Tekirdağ, Sakarya, Denizli ve Muğla.
- Nüfusu 500.001 - 1.000.000 arasında değişen illerin belediye başkanları 119.670 TL maaş alıyor. Bu illerin arasında büyükşehir statüsüne sahip olanlar Eskişehir, Mardin, Trabzon, Ordu, Erzurum ve Malatya.
Türkiye geneli il belediye başkanı maaşı ve ilçe belediye başkanı maaşı ne kadar?
Büyükşehirlerde olduğu gibi diğer illerde ve ilçelerde de belediye başkanı maaşları nüfusa göre belirleniyor.
- Nüfusu 500.001 - 1.000.000 arasında: 119.670 TL
- Nüfusu 250.001 - 500.000 arasında: 104.453 TL
- Nüfusu 100.001 - 250.000 arasında: 89.235 TL
- Nüfusu 50.00 - 100.000 arasında: 77.822 TL
- Nüfusu 10.001 - 50.000 arasında: 62.605 TL
- Nüfusu 10.000’e kadar olan: 54.996 TL
- Nüfusu 50.001’den az olan il merkezi belediyeler: 77.822 TL
Belediye başkanı maaşları hesaplama süreci nasıl gerçekleştirilir?
Bahsettiğimiz maaşlar belediye başkanlarının brüt maaşları, net maaş hesaplamasında ise sigorta ve vergi kesintileri gerçekleştirilmekte.
Net belediye başkanı maaşlarının hesaplanması için Türkiye Belediyeler Birliği'nin oluşturmuş olduğu sihirbazı kullanabilirsiniz.
Belediye meclisi üyeleri ne kadar ödenek alıyor?
Belediye encümeni başkan ve üyelerinin aldığı ödenekler de nüfusa göre şekilleniyor.
- Nüfusu 10.000'e kadar olan belediyelerde 2.663 TL
- Nüfusu 10.001 - 50.000 arasında olan belediyelerde 3.424 TL,
- Nüfusu 50.001 - 200.000 arasında olan belediyelerde 4.565 TL
- Nüfusu 200.001'in üzerinde olan belediyelerde ise 5.707 TL
Büyükşehir belediye encümenlerinin başkan ve üyelerinin aylık ödenekleri ise 9.130 TL.
Emekli belediye başkanı maaşı ne kadar?
Belediye başkanları göreve geldikten sonra zorunlu olarak 5510 sayılı kanunun 4/C kapsamında sigortalanmaktalar, maaşları da memur maaş katsayısı artışına göre belirlenmekte.
Muhtar maaşı ne kadar?
Muhtarlık makamı, mahalle ve köylerde yönetici rolünü üstlenen ve mahallesinin gerek ilçe, gerek il düzeyinde temsilini gerçekleştirir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana varlığını sürdüren bir makam.
Büyükşehirlerde köylerin kaldırılması ve yerlerini mahallelerin almasının ardından bu bölgelerde ikamet eden muhtarlar köy muhtarı değil de mahalle muhtarı statüsüyle varlıklarını koruyorlar.
2024 yılı itibariyle mahalle muhtarları ve köy muhtarları maaşlarını asgari ücret üzerinden, yani 17.002 TL seviyesinden alıyorlar. Resmi Gazete'ye göre 2024 seçimlerinden sonra da maaşlar asgari ücret üzerinden belirlenmeye devam edecek.
Sıkça sorulan sorular
Nasıl belediye başkanı olunur?
Seçme ve seçilme hakkına sahip tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları belediye başkanlığına adaylığını koyabilir. Bunun için yalnızca birkaç şart aranıyor:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- En az 6 ay boyunca hapis cezası almamış olmak
- Aday olunan bölgede ikamet ediyor olmak
- En az lise veya dengi okul mezunu olmak
- Görevi yerine getirecek bedensel ve zihinsel yeterliliğe sahip olmak
Adaylığını koyan bir vatandaş, bölgesindeki vatandaşların salt çoğunluğunu aldığı takdirde başkanlığa seçilmekte, İçişleri Bakanlığı tarafından mazbatası verildikten sonra görevine başlamaktadır.
Belediye başkanı seçimleri ne zaman?
Yerel idare seçimleri her beş yılda bir ve Mart ayının son Pazar günü gerçekleştirilmektedir.
Son olarak 31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen yerel seçimler, bu yıl 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilecek.
Oy verilecek saatler belli illerde değişiklik gösteriyor. Bu saatler güneşin doğuş ve batış saatlerine yönelik hesaplamalarla belirleniyor.
Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde oy işlemi 07.00-16.00 saatleri arasında gerçekleştirilecek.
Kalan tüm illerde oy işlemi 08.00-17.00 saatleri arasında gerçekleştirilecek.
