İnsan hakları temel Evrensel bildirgesinin yayınlamış olduğu tarihten itibaren insanların toplum içerisinde yaşantılarının belli bir düzene sokulması amacıyla Dünya Devletleri, kendi aralarında çeşitli iyileştirme programlarını gerçekleştirmektedir.
Mobing Nedir?
İngilizce kökenli bir terim olan mobbing genel itibari ile rahatsız etme ve sıkıntı verme manalarına gelmektedir. Mobing açısından manevi şiddette teriminin kullanılıyor olması yerinde olacaktır. Hemen her davranışın mobbing şeklinde algılanması söz konusu değildir. Mobbing kavramının varlığı açısından iş yerinde aşırı derecede kötü muamele ve dışlanma eylemlerinin olması gerekir.
İlk başlarda özellikle de İngiltere’de bulunan kömür yataklarında çalışan çocuk işçilerin haklarını savunmak amacıyla belli bir isyan başlatılmış ve kendi aralarında temsilci makamını oluşturan Çocuk işçiler bu temsilcilerin iş verenler ile ya da devlet yetkilileri ile görüşmelerine olanak tanımıştır.
Kısa bir tanımlama yapılacaksa mobbing, işyerinde belirli bir düzen ile üst alt ya da aynı seviyede çalışan ve faaliyet gösteren diğer bireylerin birbirlerine karşı yönetmiş oldukları hemen her türlü kötü muamele, şiddet, tehdit, aşağılama gibi davranışlara verilen isimdir.
Mobbingi Kim Uygular?
Mobbing bir veya birkaç birey tarafından yapılabilir. Burada önemli olan faktör genel itibari ile bir tek kişide dahi olsa bireyin doping yapacak güce sahip olması kavramının ortaya çıkmasıdır. Birden çok birey tarafından mobbing uygulanması da olasıdır. Zira güçlerin birleşimi neticesinde 1 kişiye karşı rahatsız edici ve onu dışlayıcı durumların meydana gelmesi söz konusu olmaktadır. İş yerinde mobbingi genel itibariyle üstlerin yapma ihtimali daha yüksektir. Fakat aynı seviyede ya da daha alt seviyede bulunan hastaların dahi mobil uygulaması söz konusu olabilmektedir.
İş mahkemeleri başta olmak üzere Özellikle de Ticaret Mahkemeleri makamlarının bulundukları yerlerde mobing gibi çeşitli durumlarla karşılaşan işçilerin ya da emektarların hakları savunulmaktadır.
Mobbingin Sebepleri Nelerdir?
Mobbing, siyasi veya dini değişikliklere cinsiyet veya ten rengi gibi ayrımlara dayanabileceği gibi aynı zamanda kıskançlık durumunun olması sebebiyle de yapılabilir. Cinsel dürtüler sebebiyle erkek yöneticiler aracılığı ile kadın yöneticilere karşı çeşitli mobbing uygulamaları da sıklıkla görülen iş hayatı sıkıntılarından biridir.
Mobbing Uygulamadaki Amaç Nedir?
Mobing uygulayan birey veya bireylerin maksadı, uygulanan kişinin kendini iş yerinde yalnız hissetmesi, rahatsız olması ve değersiz görmesidir. Herhangi bir kimsenin kendisini sevmediğini düşünmesi aynı zamanda çalışma arkadaşları arasında değer görmediğini hissetmesi gibi durumların meydana gelmesine sebep olmaktadır.
Mobbinge Kimler Maruz Kalır?
Makalenin başında da anlatıldığı gibi Herhangi bir işyerinde üstler astlara karşı mobbing uygularken erkek yöneticiler daha çok kadın yöneticilere karşı cinsel dürtülerini uyandırmak ya da kendilerini rahatsız etmek amacıyla da mobbing uygulamasına başvurabilir. Genel itibariyle yetenekli ve işinde verimli neticeler alan başarılı ve çevresi tarafından gerçekten değer gören ve sevilen dürüst, ahlaklı ve çalıştığı kurum ya da kuruluşa bağlı olan kişilere mobbing uygulanmaktadır. Bunun en büyük sebeplerinden biri de kıskançlık olarak karşımıza çıkmaktadır.
Erkek bireylerden biraz daha kibar, yani sert olma taraftarı olmayan normal bir şekilde çalışıp hayatını idame etmeye çalışan bireyler başta olmak üzere kadın çalışanlar daha çok bu tip uygulamalara maruz kalmaktadır.
Mobbing Uygulamasına Karşılığı Neler Yapılabilir?
Genel itibariyle herhangi bir iş yerinde mobbing kavramına maruz kalan biri öncelikli olarak kendisine mobbing uygulayan birey ile yüzleşmek suretiyle yaptığının yanlış olduğunu söylemelidir. Kendisine uygulanan bu psikolojik taciz ve şiddeti hak etmediğini düşünen mağdurun bu durumu karşı taraftaki kişiye anlatması gerekir. Mobbing uygulayan bireye davranışının doğru olmadığı söylendikten sonra tanık bulundurmak ileride oluşabilecek çeşitli hukuksal durumlar açısından elbetteki önem kazanacaktır. Örnek verilecek olursa bu söylemlere ve hakaretlere karşılık verecek bireyin şikayet edilmesi halinde tanık hakaretini ispatında önemli bir delil olacaktır.
Mobbinge Uğrayan İşçinin İstifası
Mobbinge uğrayan işçinin başvurabileceği çeşitli yöntemlerden bir tanesi de iş sözleşmesinin sona erdirilmesidir. Fakat bu işlemin gerçekleştirilirken hazırlanacak dilekçenin içeriği çok iyi doldurulmalıdır. İstifanın, uğranılan mobbing sebebiyle gerçekleştiği belirtilmeli ve yasal haklar talep edilmelidir. Sadece “stifa ediyorum” diyerek hazırlanacak bir dilekçe işveren tarafından belki de işçinin aleyhine kullanılarak değerlendirilebilir.
İstifa durumuna kadar daha iyi götürebilen mobing uygulamalarına maruz kalan bireyin öncelikli olarak iş yerinde sözlü bir şekilde mobing uygulayan kişiyi uyarması, eğer netice vermedi ise eğer Şef ya da Amir olarak nitelendirilen kişi ile bu durumu konuşması gerekir.
Mobbingin Adli Makamlara Şikayet Edilmesi Ve Mobing Davası
Kanunda belirlenen suç unsurlarının mevcudiyeti halinde Özellikle de Cumhuriyet Savcılığı makamına veya iş yerine en yakın olan karakola gitmek suretiyle kişi hakkında şikayetçi olunmalıdır. Buna mobbing şikayeti veya mobbing cezası demek doğru değildir. Zira burada şikayet edilen durum yada kişi ya da kavram mobilgi meydana getiren eylemdir örnek verilecek olursa Türk Ceza Kanunu’nda 86, 96, 102, 106, 107, 114, 115, 117, 118, 120, 121, 122, 134, 357, 283. Maddeler uyarınca mobbing durumunun meydana gelmesi halleri değerlendirilir.
