Van'da depremin ardından TOKİ’nin büyük vaadlerle inşa ettiği ve depremzedelere ‘sattığı’ konutlarda alt yapı sorunları hala devam ediyor. Isınma, su sorunu, kanalizasyon ve ulaşım gibi alt yapı eksiklikleri yetmezmiş gibi bir de ortak gider adı altında vatandaşa çıkarılan ek maliyetlerle depremzede, TOKİ konutlarında adeta ikinci bir afetle karşı karşıya kaldı. Çözümü ise ya dairelerini kiraya vermekte ya da satmakta buldu.Yıkık dökük evlere geri dönüş Toki’nin Erciş, Edremit, Bostaniçi ve Kevenli köyünde yapılan konutlarına taşınan depremzedelerden istenen rutin ücretler, ortak gider avansı, yakıt ücretleri gibi ek maliyetleri karşılayamayan vatandaş, site yönetimine borçlu çıkmamak için ya bu ücretleri ödeyebilecek kiracı arayışına giriyor ya da dairesini satıyor. Van Depremzedelerle Dayanışma Derneği’nden Avukat Aysel Tekerek, TOKİ mağdurlarının birçoğunun kent dışındaki derme çatma evlere sığındıklarını, akrabalarının yanında yaşayanların olduğunu, en kötüsü de yıkım kararı verilmiş ancak yıkımı yapılmamış evlerine dönmek durumunda bırakıldıklarını söylüyor. Tekerek, “Marmara depreminden sonra yapılan TOKİ uygulamasında olduğu gibi, depremzedelerden sadece cüzi bir ortak gider alınsaydı tüm alt yapı sorununa rağmen depremzedeler böyle bir yola gitmezlerdi” diyor. 250 liraya kiraya veriyorlar Toki’nin Van deprem konutlarında kanalizasyon, içme suyu, ulaşım gibi alt yapı sorunlarının hala çözülmediğine dikkat çeken Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Van İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Şemsettin Bakır da vatandaşın Toki’deki dairelerinden taşınmaya başladıklarını doğruluyor. Dairelerini kiraya verenlerin sayısının giderek arttığını belirten Bakır, satmak isteyenlerin de olduğunu, satış işlemlerini resmi yoldan yapamadıkları için de kendi aralarında birkaç şahitle bir sözleşme imzaladıklarını söyledi. Böylece satın alan kişi dairenin taksitlerini ödemeye devam ediyor. Dairelerin kira bedeli ise 250-300 TL civarında olduğu söyleniyor. Doluluk oranı sadece yüzde 15 Şemsettin Bakır’dan aldığımız bilgiye göre, TOKİ’nin Van’da inşa ettiği 17 bin 400 konutun 15 bin 431’i satıldı. Van’ın merkezinde bulunan TOKİ Kalecik afet konutlarında ısınma sorunu çözüldüğü için doluluk oranı yüzde 60’a ulaşıyor, ancak Bostaniçi ve Edremit afet konutlarında doluluk oranı sadece yüzde 15’de kalıyor. Bakır, kalanların da hiçbir çaresi kalmayan, çözüm üretemeyen aileler olduğunu söylüyor. ‘TOKİ Afeti’nin depremzedeye çıkardığı maliyet · Kömür alım bedeli ( 2 ton): 1. 640 TL ( ihalenin nasıl yapıldığı bilinmemekle birlikte benzer kömürlerin tonun 450 TL olduğu ortaya çıkmış) · Sirkülasyon pompaları elektrik gideri: 56.70 TL · Kazan dairesi bakım, onarım ve malzeme gideri: 18.70 TL · Curuf Nakliye Gideri: 8.10 TL · Personel Yoğurt gideri: 5. 60 TL · Bütçe yedeği: 105.90 TL · 45 TL ortak gider · 170 TL ortak gider avansı Afet konutunda yüzde 50 kâr edildi Depremzedelere ‘çare’ olması gerekirken ‘çaresizlik’ten TOKİ evlerine taşındıklarını ifade eden Bakır, yapılan konutların Van’ın kültürel aile yapısına uygun olmadığının da altını çiziyor. Tüm altyapı sorunlarının yanı sıra 98 metrekarelik evlerin Van’daki aileler için çok küçük olduğunu dile getiren Bakır, şunları söyledi: “Burada aileler en az 7 kişi. Ve bu kadar kişinin bu evlerde yaşama şansı yok. 40 binin üstünde ev depremden etkilendi ama devlet 17 bin ev yaptı ve bunlar bedava verildi gibi bir imaj yaratıldı, 17 bin afet konutu depremzedeye verilmedi, satıldı. 75 bin TL ‘ye satılan dairelerin maliyetinin 110 bin lira olduğu söylendi. Ancak 100 metrekarelik konutlar 56 bine mal edildi ve depremzedeye yapılan satışlardan yüzde 50 kâr elde edildi.” Depremzedeyi müşteri yerine koydular Van Depremzedelerle Dayanışma Derneği olarak afet konutlarının depremzedelere ücretsiz tahsisi yönünde talepte bulunduklarını bildiren Tekerek, “Ancak AKP, depremzedeleri müşteri yerine koydu. Bırakın ücretsiz barınma sağlamayı, bu daireleri olduğundan da yüksek bir bedelle depremzedelere sattı” ifadelerinde bulundu. İNSANHABER