Merkür Haber / Ferit ERÇİN Vergi Borçlarından, Toki ödemelerine, Park sorunundan stat yapımına, uyuşturucu kullanımından tefeciliğe kadar bir çok sorunla boğuşan Van’da ,bütün bu sorunların çözümüne dair olumlu adımlar atılamıyor. Sorunların birikerek adeta dağ gibi olduğu kentte, yetkili mercilerin gerekli çalışmaları yapmasından dolayı hiç bir sorun çözüme kavuşturulamazken, aksine sorunlar günden güne büyüyor. 12 Kasım 2012 tarihinde kabul edilen yasa tasarı ile Büyükşehir statüsü kazanan Van’da sorunlar bitmek bilmiyor. Bir çok sorunla boğuşan Van’da sorunlar bir türlü çözüme kavuşturulamıyor. Vergi Terkini’nden Sicil Affına, Van Gölü’nün Kirletilmesi’nden TOKİ Ödemelerine kadar bir çok sorunla karşı karşıya olan Van’da sorunların çözümüne yönelik adımlar atılmıyor. Özellikle VAN TSO bu sorunların çözümüne yönelik bir çok defa girişimde bulunsa da henüz elle tutulur bir sonuç elde edilemedi. İşte Van’ın karşı karşıya kaldığı birkaç sorundan sadece bir kaçı şunlar; VERGİ TERKİNİ Yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolayı Van esnafının yaşadığı sorunların başında vergi terkini geliyor. Tahmini verilere göre Vanlı esnaf ve tüccarların 700 milyon TL’yi aşan vergi borcu bulunuyor. Van’da 30 bin civarında esnaf vergi sorunuyla yüz yüze kalmış durumda. Deprem nedeniyle 3 binden fazla işyeri hasar görürken, esnaflar, 3 yılda biriken vergilerin çözümünü talep ediyor. Konu hakkında meclise birden çok meclis soru önergesi verilmesine karşın herhangi bir adım atılmış değil. Van’da 2010 yılında vergi borçlarının tahsili yüzde 77,80 iken 2015 yılında yüzde 41,17 oranında düşüş yaşayarak, 700 milyonun üzerinden bir borcun birikmesine neden oldu. 2011 yılından 2015 yılına kadar geçen süreçte taleplerine karşılık verilmeyen üretici, tacir, tüccar ve esnafının 5 bini kepenk indirerek ticari terkinde bulundu. TEFECİLİK Van’da 2011 yılında yaşanan deprem sosyal yaşamı etkilediği kadar ekonomik hayatı da etkiledi. Yaşanan deprem nedeniyle birçok vatandaş maddi darlığa düştü. Yeteri kadar destek alamayan Vanlılar, tefecilerin eline düştü. Resmi rakam olmasa da Van’da tefecilerin eline düşenlerin sayısı hızla artıyor ve bunun önlenmesi için herhangi bir adım atılmış değil. UYUŞTURUCU KULLANIMI Türkiye’nin en büyük tehlikesi olan uyuşturucuya bağımlılık Van’da her geçen gün artış gösteriyor. Van uyuşturucu kullanım oranında son yıllarda en üst sıralarda yer alıyor. Her ne kadar farklı rakamlar telaffuz edilse de Van’da madde bağımlı sayısının 15 binin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Korkunç rakamlar her gün artarak devam ediyor. Uyuşturucu kullanımının yaygınlaşması da toplumda da yankısını buluyor. Belediyeler, sağlık kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları komisyonlar oluşturarak mücadele yöntemleri üzerinde çalışmalar yürütüyor.Emniyet Genel Müdürlüğü Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Merkezi’nin (TUBİM) raporuna göre, kullanma yaşı 10’a kadar düştü. ÇEVRE YOLU 2010 yılında büyük umutlarla yapımına başlanılan Van çevre yolu adeta kaderine terk edildi. Son olarak 18. Madde ile ilgili yaşanılan süreç ile proje resmen tıkandı. Van’ın ekonomisine önemli bir katkı sağlayacağı kesin olan çevre yolunun ne zaman biteceği belirsizliğini koruyor. Türkiye’nin diğer illerinin neredeyse tamamında kamulaştırma ile yapılan Çevre Yolu’nun Van’da da aynı şekilde yapılması tek çıkış yolu olarak görünüyor. Bu konuda Diyarbakır, Rize, Şanlıurfa, Erzurum, Gaziantep, Batman, Adıyaman’da yapılan çalışmalar örnek gösterilmesine rağmen halen somut bir adım atılabilmiş değil. ELEKTRİK KESİNTİLERİ Van’da adeta kangren haline gelen bir başka sorunda elektrik kesintileri. Kesintisiz günün yaşanmadığı Van’da vatandaşlar sık sık yaşanan elektrik kesintilerine isyan ediyor. Van’da elektriklerin sürekli kesilmesi kentin ekonomisini de ciddi derecede etkilediği gibi ticari faaliyetleri de olumsuz etkiliyor. Özellikle Oto Sanayi ve Organize Sanayi bölgesi yaşanan elektrik kesintisinden en çok etkilenen yerlerin başında geliyor. Burada yaşanan en ufak elektrik kesintisi ciddi ekonomik kayba yok açıyor. ORGANİZE HAYVANCILIK BÖLGESİ Kent merkezine mahalle aralarında yapılan hayvancılık her geçen gün olağan yaşamı olumsuz etkiliyor. Ayrıca hayvan sayısında gözle görülür bir azalma meydan gelmiş durumda. Kent merkezinde 100 bini aşkın havyan ile beraber yaşıyoruz. STAT SORUNU Yapımı sürdürülen UEFA kriterlerindeki stadyumlar Türkiye’nin dört bir köşesinde bir bir yükseliyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından 2011 yılında başlatılan ‘24 şehre yeni stadyum’ projesi tüm hızıyla devam ediyor. Birçok şehre stadyum yapılırken 2011 yılında iki büyük Deprem yaşayan ve stadı ağır hasar gören Van, her seferinde unutuldu. Van’a verilen stadyum sözleri de her zaman olduğu gibi yine havada kaldı. Van’da uzun süredir gündemde olan ve yapılmayan stadyum için umutlar günden güne tükeniyor. İlde 2011 yılında meydana gelen depremlerin ardından Van Atatürk Stadyum ağır hasar görmüş ve takım maçlarını bir süre dışarıda oynamak zorunda kalmıştı. Yaşanan depremin ardından ağır hasar gören stadyumun yerine yeni stadyum yapılacak beklentisi de hayal oldu. Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından 2011 yılında başlatılan ‘24 şehre yeni stadyum’ projesi ile birlikte bir çok stadyum tamamlanırken, bu projede Van yer alamadı. KAMU ARAZİLERİNİN TAHSİSİ Bölgesel kalkınma hedeflerinin başarıya ulaşması ve bölgede yatırımların artması bölgede bulunan ve atıl durumda olan kamu arazilerinin müteşebbislere tahsisi, bölgede yatırım alanlarının artmasına katkı sağlayacaktır. SAĞLIK SORUNLARI Yapılan yatırımlarla bölgenin sağlık üssü olarak lanse edilen Van’da , bütün bu yatırımlara karşın sorunlar devam ediyor. Özellikle diş polikliniğinde yaşanan randevu sıkıntısı vatandaşları mağdur etmeye devam ediyor. Bunun yanı sıra kadın doğumda ve MR çekiminde yaşanan sıkıntılar da sağlık alanınd yapılan bütün bu yatırımlara rağmen devam ediyor. OTOPARK SORUNU Van çevre illerden aldığı göç ve artan nüfus ile birlikte park sorunu da kent için önemli bir sorun olamaya devam ediyor. Hem ana caddelerde hem de ara sokaklarda araçların gelişi güzel park edilmesi hem çevre kirliliğine neden oluyor hem de vatandaşların tepkisini çekiyor. Araçların yola park etmesi dışında kaldırımı da park olarak kullanmaları tepkilere neden oluyor. Büyükşehir olan Van’da caddelere sürekli park edilen araçlar, şimdi de kaldırımlara park ediliyor. Yayalar ise çaresiz olarak yolu kullanmak zorunda kalıyor. Park yasağı levhası olduğu halde cadde ve sokaklara da gelişi güzel araçların park etmeleri vatandaşları kara kara düşündürüyor. Van Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) Mayıs Ayı Kurul Toplantısı’nın ardından harekete geçen Van Emniyet Müdürlüğü ekipleri, özellikle işlek caddelerde park eden araçları çektirmeye başladı. ÇARPIK KENTLEŞME Van’da 2011 yılında meydana gelen iki büyük depremde hasar gören yapıların bir çoğunun halen ayakta durması çarpık kentleşme sorununu da beraberinde getiriyor. Fotoğraflarda büyükşehir görüntüsü veren Van, tepeden bakıldığında ise koca bir köyü andırıyor. İlin en büyük caddesi konumunda olan Cumhuriyet Caddesi ve Kazım Karabekir (Maraş) Caddesi, fotoğraflarda ve caddeden bakıldığında büyükşehir görüntüsü verirken, tepeden bakıldığında ise koca bir köyü andırıyor. İlde bulunan yetkili mercilerin kentin estetiğine olumlu katkı sağlayacak projeleri hayata geçirememesi ile birlikte büyükşehir ismi sadece tabelalarda kalıyor. VAN GÖLÜ’NÜN KİRLETİLMESİ Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü, her geçen gün artan kirlilik nedeniyle tehlike sinyalleri vermeye devam ediyor. Çevresindeki yerleşim birimlerinin atıkları nedeniyle Son yıllarda artarak devam eden Van Gölü’ndeki kirlilik gölde yaşayan canlıların yaşam alanlarını tehdit ettiği gibi, buralarda yaşayan insanlarında yaşam alanının olumsuz etkiliyor. Yapılan araştırmalar Van Gölü’nün aslında kendi kendini temizleyebildiğini ancak artık insan kaynaklı kirlerin önüne geçilemediğini ortaya koyuyor Kirliliğinin sürekli artmasıyla sık sık gündeme gelen Van Gölü, farkındalık yaratmak için yapılan bütün dikkat çekme girişimlerine rağmen halen kirlenmeye devam ediyor. TOKİ'LERDE YAŞANAN SORUNLAR Van’da depremin ardından en çok gündeme gelen konulardan biri de TOKİ tarafından yapılan konutlardaki ödeme sıkıntıları. Özellikle ödeme konusunda sıkıntı yaşayan TOKİ sahipleri gerekli kolaylıkların sağlanmamasından dolayı kendilerine çıkan evleri satmak zorunda kalıyor. Van’da TOKİ’ye ait 18 bin konut mevcut. Her konutun ayda ortalama 400-450 TL taksitleri gerçekleşiyor. Bu da aylık aşağı yukarı 8 milyon TL’ye tekabül ediyor. Depremden çıkmış olan kentte ekonomik sıkıntı yaşayan depremzedeler taksitlerin ertelenmemesi nedeniyle ödeme güçlüğü çektiklerini belirtiyor. Van’da özellikle ekonomi sıkıntıların baş göstermesi Türkiye geneli yaşanan ekonomi sıkıntılar nedeniyle taksit ödemeleri zorlaşıyor. Şimdiye kadar kaç kişinin taksitlerini ödeyebildiği de bilinmiyor. Vatandaşlar, TOKİ ödememelerinin düşürülmesi ve taksitleri konusunda daha esnek olmalarını istiyor.