Deprem kuşağında bulunan Türkiye'nin diri fay haritası güncellendi..
Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü'nün (MTA) yenilenmiş Türkiye deprem risk haritası fay hattına göre Türkiye'de Kuzey, Doğu ve Batı Anadolu diye adlandırılan üç büyük fay hattı yer alıyor.
MTA güncellenmiş Türkiye diri fay hattı haritası kapsamındaki bilgilerde; Türkiye'de 45 ilde bulunan 485 diri fayın 5.5 ve üzerinde deprem üretebildiği de ortaya konuldu.
Türkiye'de bulunan diri fayların sayısı 485
Türkiye Diri fay Haritası üzerinde gösterilen toplam diri fayların sayısı 485'e ulaşıyor.
Bunlardan 326'sı tekçe fay, fay zonu veya sistemi olarak yer alırken 183'ü ise bu ana yapılar altında fay segmenti olarak haritalandırılıyor.
Türkiye Diri Fay Haritası’nda gösterilen diri fayların her birinin 5.5 ve daha büyük depremler üretebilecek kaynak zonlar olduğu belirtiliyor.
Bu harita üzerinde diri faylara ait uzunluk, yaş, kayma türü, genel doğrultu, fay düzleminin eğim yönü ve derecesi gibi deprem tehlike değerlendirmelerinde ihtiyaç duyulabilecek bilgiler de kullanıma sunuluyor.
MTA'nın güncellenmiş diri fay haritasında yer alan detaylar şu şekilde;
Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan iller
AFAD'ın verilerine göre Kuzey Anadolu Fay Hattı ile Ege Bölgesi Graben Sistemi üzerinde 6'şar, Doğu Anadolu Fay Hattı'nda 4 ve diğer faylar üzerinde 8 olmak üzere 24 ilin doğrudan kent merkezinden aktif fay geçiyor. Ayrıca 80'den fazla ilçe de direkt aktif fay hatları üzerinde bulunuyor.
Türkiye'nin kuzey kesiminde doğu-batı doğrultusunda uzanan fay hattı Saros Körfezi'nden başlar, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Aras Vadisi’ne kadar uzanıyor.
Bu kuşak Gelibolu, Marmara Denizi’nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit vadisi ile Erzincan, Erzurum, Varto ve Van üzerinden geçen bir hat şeklinde uzanır. Ayrıca Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik bu kuşak içerisinde kalıyor.
Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan iller
Doğu Anadolu Fayı, Ölü Deniz Çatlağı'nın kuzey ucundaki Maraş Üçlü Bitişmesi ile başlıyor ve Kuzey Anadolu Fayı ile birleştiği Karlıova Üçlü Bitişmesi'nde kuzeydoğu yönünde son buluyor.
Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş'a kadar devam eder ve sonrasında Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir.
Batı Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alan iller
Ege Bölgesi’ndeki Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanan bazı diri fay hatları bulunuyor.
Bu fay hatlarına uyum gösteren deprem kuşağı; Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir'i içine alır. Ayrıca Burdur, Acıgöl havzalarının kenarlarında ve Sultan Dağları’nın kuzey eteklerinde de faylar uzuyor.
İstanbul ve Ankara'da diri fay bulunmuyor
MTA diri fay hatları haritasına göre en uzun diri fay, Kuzey Anadolu hattında bulunuyor.
İstanbul ve Ankara'da diri fay bulunmazken yakınlarında bulunan diri fay hatları bu illerde de risk teşkil ediyor.
Birinci derece riskli bölgeler
Haritaya göre bu iller şöyle:
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt.
İkinci derece riskli bölgeler
İkinci derece riskli illerse şöyle:
Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyonkarahisar, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.
Haritada üçüncü dereceden riskli iller şöyle aktarıldı:
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
En az riskli bölgeler
Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman.
Kuzey Anadolu Fay Zonu her yıl 17-25 milimetre kayıyor
Öte yandan, diri faylar üzerindeki deprem hareketliliği sismometreler aracılığıyla takip ediliyor.
Bu çalışmalar ülke genelinde Afet Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından yapılıyor.
Ayrıca diri fayların üzerindeki kayma hızları ise Küresel Konumlama Sistemi (GPS) kullanılarak ortaya konuluyor. Bu konu ile ilgili araştırmalar Harita Genel Müdürlüğü ile üniversitelerin Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği bölümleri tarafından gerçekleştiriliyor.
Literatürde yer alan bilgiler ışığında, Türkiye'nin en önemli iki diri fay hattından biri olan Kuzey Anadolu Fay (KAF) Zonu boyunca yıllık kayma hızının yaklaşık 17-25 milimetre, Doğu Anadolu Fay (DAF) Zonunda ise yıllık kayma hızının yaklaşık 10 milimetre değerinde olduğu biliniyor.
