Harçlara yapılan zamdan ülke ve kent turizminin ciddi anlamda etkileneceğine değinen Beyaz, yaşanacak etkinin ise en çok Van esnafına yansıyacağını ifade etti. Turizmci Beyaz, bu soruna rağmen Van'da turizmi cezbedecek indirimlerin söz konusu olduğunu ve bu aşamada yapılması gerekenin de bu indirim konusunu İran'da anlatmak olduğunun altını çizdi. Bir başka turizmci, TÜRSAB Doğu Anadolu Bölgesi Bölgesel Yürütme Kurulu Genel Sekreteri Taner Baskın da, İran tarafının harç ücretini yükseltmesinin turizme etkisini değerlendirdi.“KAPININ AÇILMASI ÖNEMLİ ETKİ YATARACAK” İran hükümeti tarafından çıkış harçlarına yapılan zam ve kent turizmi hakkında gazetemize değerlendirmelerde bulunan Turizmci Murat Beyaz, çözüm bulunmaması durumunda yaşanabilecek olası etkileri şu şekilde anlattı; “İran'ın harçlara uyguladığı zam durumu düzelmezse, Van’ın turizmi maalesef çok kötü etkilenir. Çünkü Van turizmi sadece İranlı'ya endeksli hale geldiği için, bütün oteller, mağazalar ve lokantalarımız birinci hedef olarak İranlı turistleri gördükleri için ve dolayısı ile tek müşteri potansiyeli olarak da İranlılar olduğu için ciddi bir zararla karşı karşıya kalma durumumuz olacak. Ama bunun yanında tabi Van kenti de hareketli bir şehir, otelciler için demiyorum ama diğer esnaflar için söylüyorum, mesela bayram vardı, esnaflar bundan nasibini aldı. Ama oteller konusunda açıkçası benim de endişelerim var. Temennimiz İran’ın bu uygulamadan biran önce vazgeçmesi ya da iyileştirmesi ki, bu konuda çalışmaların yapıldığı hakkında haberler de alıyoruz. Bilindiği gibi Kapıköy Sınır Kapısı da açılacak, resmi açılışı bekleniyor, orası açıldıktan sonra o kapıdan ticaret çok daha gelişkin hale gelecek. Böyle olunca da gelmek isteyen İranlı vatandaşların, ticaret yapmak isteyenlerin çıkış harcına da bakacaklarını düşünmüyorum. Yani o kapının açılmasıyla beraber kaybettiğimiz müşteri potansiyelimizi biraz daha yakalarız diye düşünüyorum.” “ŞEHİRDE İNDİRİM VAR, BUNU İRAN'DA ANLATMAK GEREKİYOR” Kent turizminde yaşanan sorunun bertaraf edilmesi için çeşitli çözüm odaklı fikirlerin ortaya atıldığını söyleyen Beyaz, kent esnafı tarafından yapılan çok ciddi indirimlerin olduğunu da ifade etti. Turizmci Murat Beyaz şöyle devam etti, “Fakat İranlılar şuan şehirde indirim olduğunu bilmiyorlar, bizim Shopping Fest’i sadece indirim dönemi olarak biliyorlar. Her fikir çok değerli ve kıymetlidir. Her fikri önemsemek gerekiyor yalnız şöyle bir durum var, zaten şuan şehirde indirim söz konusu. Yani aslında esnaf indirim yapmış, oteller şuan verebilecekleri en uygun fiyatları veriyorlar. O yüksek dönemde bahsettikleri fiyatları belki de yarısından daha ucuza düşürmüşler, bu durumda yapılması gereken tek şey, sadece İran’da bunu tanıtmak. Örneğin nevruz döneminde otelcilerin 100-150 TL dedikleri odaya şimdi 50-60 TL fiyat veriliyor. Zaten yüzde 50'den fazla bir indirim söz konusu olmuş. Bunu İranlı vatandaşa ulaştırıp, bu fırsattan faydalanabileceklerini anlatmak gerekiyor. Bunu da turizm sektörü ve diğer sektörlerin el ele vererek yapması gerekiyor. Açıkçası İranlılar şuan şehirde indirim olduğunu bilmiyorlar, indirimin sadece shopping fest zamanında olduğunu zannediyorlar. Oysa cezbedici indirimlerin olduğunu onlara anlatmak gerekiyor. Bu konuda bir açılım olması gerektiğini düşünüyorum” şeklinde konuştu. BASKIN: HARÇLARIN ARTMASI TURİZMİ ETKİLEDİTÜRSAB Doğu Anadolu Bölgesi Bölgesel Yürütme Kurulu Genel Sekreteri ve Turizmci Taner Baskın da, İran’ın gümrüklerde vatandaşına uyguladığı harç zammı nedeniyle Van’daki turizmci esnafının büyük oranda etkilendiğini söyledi.2016 yılının sonlarına doğru İran’dan Van’a gerçekleşen turist akışında büyük bir yükseliş yaşandı. 2017 yılında yaklaşık 500 bin İranlı, alışveriş ve ziyaret amacıyla Van’a geldi. Bu ziyaretler her hafta Cumartesi ve Pazar günleri olmak üzere özellikle Nevruz bayramına ve İran’da uygulanan tatil günlerine denk geldi. Ancak İran hükümeti bu sene, Nisan ayı itibariyle vatandaşına yurt dışı çıkışı için alınan harçlara yüzde bin gibi bir zam uyguladı, daha önce 20 TL olan harçlar 200 TL’ye çıkarıldı.Bunun üzerine de İranlı turist sayısında gözle görülür bir düşüş yaşandı. “GÖRÜŞMELER GERÇEKLEŞTİRDİK”TÜRSAB Doğu Anadolu Bölgesi Bölgesel Yürütme Kurulu Genel Sekreteri Taner Baskın, “İran’ın almış olduğu karar bizi derinden etkiledi. Şu an elimizde veri var, daha önce yaptığımız tespitlerde gümrüklerdeki giriş-çıkışları şimdiki giriş-çıkışlar ile mukayese etmemiz çok zor.” dedi. İranlı yetkililerle görüşmeler yaptıklarını belirten Baskın, “İranlı yetkililerle yapmış olduğumuz görüşmelerde ileriki safhalarda bu durumun düzelebileceğini söylüyorlar ama benim şu aşamada çok büyük bir ümidim yok. Ülke olarak bu konuda daha çok girişimlerde bulunmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.Yaşanan sıkıntıya rağmen Avrupa’ya gitmek isteyen İranlıların Van üzerinden gitmek istediklerini ancak Tahran ve Tebriz’den Van’a uçak olmadığı için İstanbul’un tercih edildiğini ifade eden Baskın, şunları söyledi: “Dolayısı ile Van’la ilgili bu konuda bir çalışma yok. Sivil toplum örgütlerinden sadece Van Ticaret ve Sanayi Odası’nın bir girişimi oldu ama bir odanın da yapacağı şeyler çok sınırlıdır. Bu konu, bakanlıklar nezdinde hal edilmesi gerekiyor. Açıkçası alınan bu karar kent ve ülke turizmimizi ciddi manada etkilemiştir. Türkiye’ye İran’dan gelen yaklaşık 3 milyon gibi bir turist oluyordu, bunun 500 bin civarı Van’a geliyordu, geri kalan ise Karadeniz Bölgesi ve özellikle İstanbul ve Antalya’ya gidiyordu.” TURİZME YATIRIM YAPANLAR İranlı turistleri gözeterek turizme yatırım yapan kesimlerin sıkıntıda olduğunu anlatan Baskın, şöyle devam etti:“Şimdi Van’daki otellere baktığımızda doluluk oranları düşmüş, böyle devam ederse belki iflaslar olacak, aynı şekilde İran pazarına endeksli olarak yatırım yapan tekstilciler var, bunların ciddi bir gerilemeleri söz konusu. Biz firma olarak sadece İran’a endeksli çalışmıyorduk, yurt içinde de turizm işi yapıyorduk. Dolayısı ile taşımacılıkta İran büyük bir pasta olduğu için yoğunluğumuzu oraya verdik. İran endeksli taşımacılığımız yüzde 50-55 civarında düşmüş durumda. Esendere Sınır Kapısı yeni açılan bir kapıydı, günlük yaklaşık 10 tane aracımız çalışıyordu, bizim dışımızdaki firmalarla birlikte yaklaşık 35 araç çıkıyordu. Yoğunluğun olduğu dönemlerde belli günlerde ve tatillerde ulaşım daha çok artıyordu. Mesela Perşembe günleri günlük 20 araç çıkıyordu. İran’dan gelen turistler daha çok Kapıköy Sınır Kapısını tercih ediyorlardı, orada günlük ortalama 100-120-130 arası araç çıkıyordu. Söylemiş olduğum rakamlar sadece yurt dışına gönderdiğimiz, bir de kendi imkânları ile kapıya gelip kapıdan Van’a turist getiren araçların sayısı da bir o kadardır. Yani yaklaşık 200 araç sınırda bekliyordu. Şuan bu durmuş durumda. Şimdi günlük en fazla 10-15 araç çalışıyor.” “GİRİŞİMLERDE BULUNULMALI”Baskın son olarak şunları dile getirdi; “Yaşanan bu durum ülke ekonomisinin yanı sıra bölge ekonomisini çok olumsuz etkiliyor. Bölge ekonomisinin canlılığını teşkil eden, ayakta tutan İran pazarının göz ardı edilmemesi ve gereken girişimlerin yapılması önemlidir, beklentimiz bu yöndedir. Bizler de bu sektörde çalışan elemanlarımızı işten çıkarmak zorunda kaldık. Yetkililerin bu konunun çözümü noktasında ciddi girişimlerde bulunmalarını arzuluyoruz. Aksi takdirde sektör çok büyük ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalacak.” (Prestij Gazetesi)