Akköprü, Kirman ve Kurubaş dereleri ile tarihi Şamran Kanalı, yaz kış demeden çöp, atık, inşaat hafriyatı ve binlerce evin kanalizasyon giderini olduğu gibi Van Gölü’ne taşıyor. Bir buçuk milyon insanın çevresine yerleşerek yaşadığı Van Gölü’ne akan dereler, hiç durmadan göle çöp ve atık taşıyor. Gölü besleyen kaynaklar olan bu derelerden Akköprü, Kirman ve Kurubaş dereleri ile Urartular döneminden kalma 3 bin yıllık Şamran Sulama Kanalı, atılan tonlarca çöp, atık, inşaat hafriyatı ve geçtiği yerleşim yerinden binlerce evin lağım giderini olduğu gibi göle taşıyor. COĞRAFYANIN BİLGESİ YOK OLUYOR! Van Gölü havzasındaki canlı yaşamını bir bütünen tehdit etmeyi sürdüren bu kirlilik, bir milyona yaklaşan yaşıyla Nuh Tufanı, Nemrut, Süphan, Tendürek, Ağrı dağlarının ateş-duman ve kül kusan günlerinin sırlarını gizleyen coğrafyanın bilgesi Van Gölü’nü her gün bir adım daha sona yaklaştırıyor. HALILAR, POŞETLER, LASTİKLER… Her akan dereden halı, poşet, araba lastiği, pet şişe, ayakkabı, un torbası, sünger yatak, plastik malzeme, cam kırıkları gibi yüzlerce çeşit çöp ve endüstriyel içeriğe sahip atığın gece gündüz sürüklenerek ulaştığı Van Gölü’nde, şimdiye kadar tespit edilen 139 tür bitkisel ve hayvansal plankton (deniz ve göl sularında bulunan, ancak mikroskopla görülebilen canlı) yaşıyor. Günde tonlarca çöpün biriktiği Van Gölü, birçok endemik türlere ev sahipliği yaptığı gibi, dünya üzerinde İnci Kefali balığının yaşadığı tek yer olarak kaydediliyor. DERELER ÇÖPLÜĞE DÖNÜYOR Yaz kış demeden her mevsim derelere atılan bu atık ve çöpler, kilometrelerce yol kat ederek, en nihayetinde göle ulaşıyor. Kış aylarında cadde ve sokaklarda çöplerle birlikte toplanan karların da döküldüğü bu dereler, bahar aylarında birer çöplüğe dönüşüyor. AĞIR KOKULAR YÜKSELİYOR Akköprü ve Kurubaş dereleri gibi mahalle aralarından geçen dereler, hoyratça kirletilerek, çöp, inşaat atıkları ve kanalizasyon giderlerinin direkt akıtıldığı noktalara dönüşüyor. Belediyelerin temizleme çalışmalarının ve alınan kısmi önlemlerin yetersiz kaldığı kentte, çöp yığınlarıyla dolan derelerden yaz aylarında ağır kokular yükseliyor. İÇLER ACISI MANZARA Derelerin Van Gölü’yle birleştiği noktalarda ise bilindik içler acısı manzara yaşanıyor. Göle ulaşmadan duran kimi çöpler, en ufak rüzgarla birlikte yeniden sürüklenerek göle savruluyor. Dereler vasıtasıyla gelen çöplerin çoğunluğu ise ya gölün dibine batıyor ya da 3 bin 712 metre karelik yüz ölçümüne sahip göl yüzeyinde bir müddet kaldıktan sonra herhangi bir noktada kıyıya vuruyor. MA / Özlem Yayan - Mesut Bağcı