UNESCO'nun 'Somut Olmayan Kültür Varlıklarını Koruma Programı' çerçevesinde yürütülen ve 'ulusal envanter' çalışması olarak bilinen 'Yaşayan İnsan Hazineleri' programı kapsamında oluşturulan 16 kişilik listeye 4 yeni isim daha katıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Yaşayan İnsan Hazineleri listesine Eylül ayında, Nazar Boncuğu Ustası Mahmut Sür, Ahşap Baskı-Yazma Ustası Cemil Kızılkaya, Kispet Ustası İrfan Şahin, Ahlat Taş Ustası Tahsin Kalender olmak üzere 4 yeni isim daha katıldı. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), kültürel çeşitliliğinin korunması ve sürdürülebilmesi için 2003 yılında Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'ni kabul etti. Türkiye ise bu sözleşmeye 2006 yılında taraf oldu. 'Yaşayan İnsan Hazineleri' programı da UNESCO'nun 'Somut Olmayan Kültür Varlıklarını Koruma Programı' çerçevesinde yürütülen bir 'ulusal envanter' çalışması olarak biliniyor. ADAYLARIN BELİRLENMESİ İÇİN İLK ENVANTER ÇALIŞMASI 2008 YILINDA YAPILMIŞTI Sözleşme kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca yürütülen Yaşayan İnsan Hazineleri, Türkiye Ulusal Envanteri çalışmaları ile geleneksel sanatların icrası ve kültürel mirasın aktarılması konularında yüksek bilgi ve beceriye sahip kişiler belirlenerek, 'Yaşayan İnsan Hazinesi' olarak kaydediliyor. Adayların belirlenmesi için ilk envanter çalışması 2008 yılında yapılmıştı. Oluşturulan listeler, periyodik bir zaman dilimine bağlı kalmadan envanter çalışmaları ve oluşan koşullarla bağlı olarak açıklanıyor. İki yıl süren çalışmaların ardından ilk isimler 14 Ocak 2010, ikinci liste ise 26 Kasım 2010'da art arda açıklandı. 2012 yılı sonunda yeni isimler listeye eklendi. Son listeyle Türkiye'de mevcut 16 kişiye 4 yeni isim daha katıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yapmış olduğu ulusal envanter çalışmasıyla bugüne kadar Yaşayan İnsan Hazineleri listesine kültürel mirasla ilişkili çok çeşitli alanlardan sanatçılar ve zanaatkarlar girdi. Zakirlik, dokumacılık-doğal boyamacılık, bağlama yapımcılığı, keçecilik, klasik kitap sanatçılığı, hüsn-ü hat, çini, Ebru, Abdallık-halk ozanlığı, Karagöz-gölge oyunu gibi kültürel geleneğin önde gelen ve yaşayan temsilcilerinin isimleri bu listede yer aldı. Seçilen isimler UNESCO'nun kararı ile belirlenmiyor. Bu geleneksel mirasın oluşturulması ülkelerin kendilerine bırakılıyor. Bu sorumluluğu yüklenerek milletler, gelecek kuşaklara bırakacakları, toplumsal tarihte bir yer edinmesini istedikleri geleneklerini belirliyor. Listenin oluşturulmasında ilk olarak İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri'nce bir aday öneri listesi hazırlanıyor. Ardından Bakanlık tarafından sivil toplum örgütleri, akademisyenler, mesleki uzmanlardan birer temsilcinin yer aldığı bir komisyon oluşturuyor ve bu komisyonun son şeklini verdiği liste Bakanın onayına sunuluyor. UNUTULMAYA YÜZ TUTMUŞ KÜLTÜR MİRASI ÜSTÜN YETENEKLERLE GELECEĞE AKTARILIYOR Yaşayan İnsan Hazinesi unvanını alan kişilere maddi ya da teknik bir yardımda bulunulmamakla birlikte; bu somut olmayan kültürel miras taşıyıcılarına bir kimlik kazandırılması ayrıca bilgi ve becerilerini geliştirmeleri, sürdürmeleri ve aktarmaları konusunda teşvik edilerek resmi olarak tanınmaları amaçlanıyor. Bu yolla unutulmaya yüz tutmuş kültür mirası korunarak üstün yetenek ve birikime sahip kişilerce geleceğe aktarılması sağlanıyor. (EY-ÖZ-Y)08.02.2013 13:35:16 TSI