Wan Haber Merkezi

HDP Van Milletvekili Bedia Özgökçe Ertan, Cezaevlerinde anneleriyle birlikte kalan çocukların sorunlarının araştırılması ve bu sorunların giderilmesi için gerekli önlem ve politikaların belirlenmesi amacıyla soru önergesi verdi.

Önergede şu ifadelere yer verildi; “Türkiye’nin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına dair Sözleşme, çocukları ilgilendiren bütün faaliyetlerde, çocuğun yararının temel alınmasına hükmeder. Sözleşmeye göre, çocukların yaşam, gelişim, korunma ve katılma hakları vardır ve bu hakların uygulanmasında ayrım gözetmemek, çocuğun yüksek yararını düşünmek, hakların uygulanması için her türlü yasal, idari ve diğer önlemleri almak temel ilkelerdir. Bu ilkeler kapsamında Devlet, çocuğun kişiliğine, zihinsel ve bedensel gelişimine, insan haklarına ve temel özgürlüklerine saygılı, anlayışlı, eşitlik ilkesine  bağlı, tüm insanlar arasında dostluk kültürüyle özgür bir toplumda yaşayabileceği koşul ve ortamları sağlamalıdır.

Benzer şekilde, Anayasa’nın 41. maddesine 2010 yılında eklenen ek fıkrada, “Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.” hükmü yer almaktadır. Devlet, çocuğun yüksek yararını sağlarken, çocukları her türlü istismar ve şiddetten koruyucu tedbirleri almak zorundadır.

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’deki ve Anayasa’daki bu ilkelerin Türkiye’de göz ardı edildiğini düşündüren konulardan biri, çocukların anneleriyle birlikte hapishanelerde yaşamak zorunda kalmasıdır. Cezaevine giren ve çocuk sahibi olan kadınlar, dışarıda bakacak kimselerinin olmaması halinde, emzirmek ve güvenlik gibi nedenlerle 0-6 yaş arasındaki çocuklarının yanlarında kalmasını isteyebilmektedir. Sivil toplum örgütlerinin sağladığı verilere göre, Türkiye’de annesiyle beraber hapiste tutulan 0-6 yaş arası 500’den fazla çocuk bulunmaktadır.

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 65. Maddesi, hapishanelerde anneleriyle birlikte kalan bu çocuklara yaş, durum ve ihtiyaçlarına göre yiyecek ve içecek verileceğini ve çocukların 3 yaşından sonra hakim kararıyla çocuk yuvalarına ve yurtlara yerleştirilebileceğini öngörmektedir. 

Hapishanelerin koşullarının yetişkinler için bile sorunlu olduğu düşünüldüğünde, buralarda kalmanın çocukların sağlıklı bir fiziksel ve zihinsel gelişim süreci yaşamalarını olumsuz etkileyeceği ortadadır. Sivil toplum örgütleri, bu olumsuz etkileri kamuoyuna duyurabilmek için 2 yıldır annesiyle Bakırköy Kadın Cezaevi’nde yaşayan, 4 yaşındaki atipik otizmli Poyraz Ali örneği üzerinde durmaktadır. Bilindiği üzere, otizmli çocukların olumlu gelişmeler kaydetmesi için özel eğitime erişimleri ve düzenli katılımları, alınan eğitimi tekrarlamaları ve farklı ortam ve koşullara genelleyebilmeleri, yaşıtlarıyla yeterince sosyalleşmeleri, aile bireyleriyle sağlıklı ilişkiler kurmaları büyük önem taşımaktadır. Fakat Poyraz Ali’nin rehabilitasyonu için uygun olan bu koşulların hapishanelerde sağlanması mümkün görünmemektedir. 

Sonuç olarak, Poyraz Ali ve diğer birçok örnek, hapiste anneleriyle birlikte kalan çocuklar için alternatif ortamların oluşturulması veya çocuğu olan kadınlar için tutukluluk dışındaki önlemlerin değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bu nedenle, anneleriyle birlikte hapishanede tutulan 0-6 yaş arası çocukların sorunlarının araştırılması ve bu sorunların giderilmesi için gerekli önlem ve politikaların belirlenmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılmasını talep ederim”

Editör: Wan Haber