<p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="color:#6c6d6d">Van iline bağlı Gevaş ilçesinin sınırları içerisinde bulunan Akdamar Adası’nda yer alan Akdamar Kilisesi, adanın güneydoğusunda bulunuyor. 915-921 yılları arasında Vaspurakan Kralı I. Gagik’in emri ile inşa edilen kilisenin, Kutsal Haç’ı temsil ettiği düşünülüyor. Keşiş Manuel tarafından yapılan kilise, geçmişte olduğu gibi, günümüzde de oldukça rağbet gören yapılar arasında bulunuyor. Kilise, son halini alana kadar aşama aşama yapılarak tamamlanıyor. İlk olarak 1296-1336 yılları arasında kilisenin kuzeydoğusunda bulunan şapel yapılıyor ve daha sonrasında 1763 yılında ise batıda yer alan Jamaton yapılıyor. Kilisenin en son eklentisi ise 18. yüzyılda yapılan güney kısmındaki çan kulesi oluyor.</span></span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"></p> <p class="MsoNoSpacing"><img class="detayFoto" src="https://www.wanhaber.com/images/upload/akdamar1_1.jpg" /></p> <p class="MsoNoSpacing"></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="background:white"><span style="color:#2b2b2b">Gevaş İlçesi’nin sınırları dahilindeki Akdamar Adası'nda yer almaktadır. Adanın güneydoğusuna kurulmuş olan kilise, Kutsal Haç adına Vaspurakan Kralı I. Gagik tarafından 915-921 yılları arasında Keşiş Manuel'e yaptırılmıştır. Kilisenin kuzeydoğusundaki şapel 1296-1336 tarihlerinde; batısındaki jamaton 1763 tarihinde; güneyindeki çan kulesi 18. yüzyıl sonlarında ilave edilmiştir. Kuzeyindeki şapelin ise, tarihi bilinmemektedir. İlk yapıldığında saray kilisesi olan yapı, sonradan manastır kilisesine dönüştürülmüştür. 2007 yılında geçirmiş olduğu restorasyon sonucunda Anıt Müze olarak hizmete girmiştir. Kilise, mimarisi yanında dış cephelerindeki figürlü taş plastiği ile dikkat çekmektedir. Plan bakımından merkezi kubbeli, dört yapraklı yonca biçimli haç plana sahiptir. Orta mekan yüksek kasnaklı, içten kubbe, dıştan piramidal külahla örtülüdür. Kubbenin yüksek tutulması kilisedeki dikey etkiyi açıkça ortaya koy maktadır. Kiliseye batı ve güneyden birer kapı vasıtasıyla girilmektedir. Kilisenin çevresi daha sonraki dönemlerde ilave edilen yapılarla kuşatılmıştır. Kilisenin figürlü repertuarı oldukça zengindir. Bunun yanında İncil ve Tevrat'tan alınmış çeşitli sahneler bulunmaktadır. Yunus Peygamber’in denize atılması, Hz. Meryem ve kucağında İsa, Adem ile Havva'nın Cennet'ten kovulması, Hz. Davut ile Kral Goliat'ın mücadelesi, Samson Filistinli ikilisi, ateşte üç ibrani genci, Aslan ininde Daniel sahneleri bunların başlıcalarıdır. Batı cephede Kral Gagik'i kilise maketini sunarken gösteren bir sahne yer almaktadır. Dört yöndeki alınlıklarda İncil yazarları boydan tasvir edilmiştir. Bunlardan başka cephenin alt ve üst kesimlerinde, asma sarmaşığından oluşan kuşaklar dolanmaktadır. Bu kuşakların içlerinde çeşitli dünyevi sahneler işlenmiştir. Av sahneleri, çesitli hayvanlar, güreşçiler ve sarayla ilgili bir çok sahneye yer verilmiştir.</span></span></span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"></p> <p class="MsoNoSpacing"><img class="detayFoto" src="https://www.wanhaber.com/images/upload/akdamar2.jpg" /></p> <p class="MsoNoSpacing"></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="background:white"><span style="color:#2b2b2b">Ayrıca doğu cephenin tam ortasında asma sarmaşığı bordürünün içerisinde Abbasi Halifesi Muktedir başı haleli, bağdaş kurmuş vaziyette bir elinde kadeh, diğer elinde üzüm tutar vaziyette, tasvir edilmiştir. Dini ve dünyevi sahnelerden başka, hayvan figürleri yönünden de bir çesitlilik göze çarpmaktadır. Aralarda serbest biçimde, asma sarmaşıkları içerisin¬de ve çatıların alt kesimlerinde bu zengin hayvan figürlerini görmek mümkündür. Manastır topluluğunun tarihi IX. yüzyıla kadar inmektedir. Daha sonra 1462'de yenilenen kilise, 1703'teki depremde zarar gördüğünden 1712-1720 tarihleri arasında tekrar onarım geçirmiştir. Kilise, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen bir alana oturmaktadır. Ortadaki merkezi kubbe, batıdan iki serbest ayak ve doğudan apsis duvarına dayanan dört yöndeki kemerlerle taşınmaktadır. Doğudaki ap¬sis beş köşeli olup, iki yanında hücreler bulunmaktadır. Batı taraftaki haç kolunu örten kubbe ise, kaburgalı olarak düzenlenmiştir. Merkezi kubbe dışa yüksek kasnaklı piramidal bir külah şeklinde yansımıştır. Batı ve kuzey cepheye açılmış iki kapı vasıtasıyla giriş sağlanmaktadır. Bunlardan batıdaki portal şeklinde bir düzenleme göstermektedir. Kesme taş malzeme kilisenin tamamında kullanılmıştır. Batı tarafına eklenen jamaton ise, kare planlı ve dokuz bölümlü olarak düzenlenmiştir. Bölümlerin üzeri aynalı çapraz tonozlarla örtülmüştür. Batı cephesindeki dışa taşıntılı girişin üzeri çan kulesi olarak tertip edilmiştir. Alttaki kapı mukarnas kavsaralarıdır. Bu kısımda da yer yer iki renkli düzgün kesme taş malzeme görülmektedir. Kilisenin içerisini de günümüzde büyük ölçüde bozulmuş olan freskler süslemektedir. Bu fresklerde genel olarak Hz. İsa ile ilgili konular işlenmiştir. Düzgün kesme taş malzemeyle inşa edilen yapıda, dış cepheleri süsleyen mimari plastik, kiliseye etkin bir görünüm kazandırmaktadır. Abbasi yoluyla Orta Asya Türk sanatı etkilerini de üzerinde barındırması önemini arttırmaktadır.</span></span></span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"></p> <p class="MsoNoSpacing"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:16px;"><span style="background:white"><span style="color:#2b2b2b"><img class="detayFoto" src="https://www.wanhaber.com/images/upload/akdamarrrrrr.jpg" /></span></span></span></span></p> <p class="MsoNoSpacing"></p>