Tarihi Şamran Kanalı; Urartu Krallığı döneminde, Urartu Kralı Menua tarafından Gürpınar ilçesinden Van'a su getirmek amacıyla 2 bin 800 yıl önce yaptırılmıştır. Dünya su mühendisliği harikası olarak bilinen ve 51 kilometre uzunluğundaki Şamran Kanalı, içinden geçtiği topraklara hayat verip yaklaşık 5 bin hektarlık araziyi sulamaktadır. Van’ın en önemli tarihi değerlerinden biri olup günümüze kadar gelen Şamran Kanalı, şimdilerde kirliliği ve bakımsızlığı ile gündemde. Kanalda biriken çöp yığınları kirliliğini gözler önüne sererken çöplerin etrafa yaydığı kötü koku mahalle sakinlerini rahatsız ediyor. Adeta kaderine terk edilen kanal, bakımsızlıktan dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. ‘Hayati öneme sahipti’ Konuyla ilgili Wan Haber’e değerlendirmelerde bulunan turizmci Murat Beyaz, kanala yeteri değerin verilmediğini ve yeni bir proje ile restore edilmesi gerektiğini dile getirdi. Beyaz, kanalın bir zamanlar kentte hayati önem taşıdığını belirterek, “Şamran Kanalı’na günümüzde kıymet verilmese de antik Van’da hayati öneme sahip bir kanaldı. Sadece bir su kanalı olarak bakmamak lazım. Bu kanal inşa edilirken dönemin mimarları mimarlıklarını, ustalar ise ustalıklarını konuşturmuşlardır ve nihayete erdiğinde kentin bağlarını ve bahçelerini sulayacak, verimi arttıracak su hazinesi Van’a ulaştırmıştır” diye konuştu. ‘Değer verilmiyor’ Beyaz, kanala değer verilmediğini ifade ederek “Tarihi Şamran Kanalı, şehrimizde ve bölgemizdeki birçok tarihi ve kültürel yapı ile aynı talihsiz kaderi yaşamaktadır. Değer verilmeyen ya da değeri anlaşılmayan bir yapı olarak varlığını sürdürmektedir. Oysa ki tarihi geçmişi ve kullanılış amacı göz önüne alındığında hemen herkesin gözü gibi bakacağı bir yapı olmalıydı. Bunun aksine ne yöneticilerimiz ne de halk Şamran Kanalı’nın ne kadar kıymetli olduğunun farkına varamamışlardır. Kanalı bir bütün olarak ele alıp korumak gereklidir” dedi. ‘Çöp atmayalım’ Kanala çöp atmamakla ilk adımın atılacağının altını çizen Beyaz, “Tarihi, turistik ve kültürel değerlerimize sahip çıkalım. Bunu kimse bizim için yapmayacak. Vanlılar olarak biz yapacağız. Binlerce yıl öncesinden bize kalan mirasları bizler de koruyup üstüne bir şeyler katarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamalıyız. Hatta korumakla görevli olanlar görevlerini yapmıyorsa onları görevlerini yapmaya davet etmeliyiz. Tarihi Şamran Kanalı’nın çöplerden arınması için çöplerin kanala atılmasının önlenmesi gerekiyor. Dışarıdan kimse gelip bizim kanalımıza çöp atmıyor, biz Vanlılar bunu yapıyoruz. Ne olur çöplerimizi ne çevremize ne de Şamran Kanalı’na atmayalım. Çöplerimizi çöp kutularına atarsak ilk adımı atmış olacağız. Sonraki adım yerel yönetimlere kalıyor. Hangi belediyenin sınırları içerisinde ise o belediye kendi sınırları içerisindeki çöpleri temizlemeli. Temizlik olayının bu yöntemlerle ile hallolacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı. ‘Restore edilmeli’ Beyaz, kanalın bakımsızlığı için bir proje ile restore edilmesi gerektiğini açıklayarak sözlerini şöyle tamamladı: “Bakımsız görüntüden kurtarmak için ise iyi bir proje ile restore edilmesi gerekli. Çevre düzenlemesi ile desteklenip turistik yürüyüş rotalarına uygun hale getirilirse Şamran Yolu’nun Likya Yolu’ndan aşağı kalır bir yanının olmayacağını düşünüyorum.” Fatma Polatcan / WanHaber ÖZEL