Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Van İl Başkanlığı, Van'ın temel sorunlarını kapsayan bir sunum dosyası hazırladı. İl Başkanı Mehmet Kurukçu tarafından hazırlanan dosya Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'na verildi. Hazırlanan dosyada Van'ın sorunları 11 başlık altında sıralandı. CHP Van İl Başkanı Mehmet Kurukçu, Van'ın sorunlarını 11 madde halinde sıralayarak bir sunum dosyası oluşturdu. Dosyada paylaşılan sorunlar; TOKİ sorunları, çevreyolu, otogar ve stadyum sorunu, huzur ve güven ortam sorunu, siyasi ortam bulanıklığı, bölgenin ulaşım sorunu, hayvanclık ve ekonomik sorunlar, kapıköy sınır kapısı, yoksullar ve işsizlerin durumu, esnafların durumu, çiftçilerin durumu, ticari sanayi kuruluşları ve KOBİ'lerin durumu şeklinde sıralandı. İşte Kurukçu'nun madde madde sıraladığı "Van'ın Sorunları Sunum Dosyası'ndan" öne çıkanlar: TOKİ SORUNLARI Kurukçu'nun hazırladığı sunum dosyasında Van'da 2011 yılında yaşanan iki büyük depremin ardından inşa edilen TOKİ konutları ilk sırada yer aldı. Kurukçu, TOKİ dairelerinin maliyetinin çok üstünde vatandaşa satıldığını belirtti. TOKİ sakinlerinin aidat ve kömür parasını ödeyemediği için icralık olduğunu belirten Kurukçu ayrıca "Van ın o dönemlerde AFET bölgesi ilan edilmemesi bugün yaşamış olduğumuz tüm sorunların asıl sebebidir." dedi. ÇEVREYOLU,OTOGAR VE STADYUM SORUNU 10 yıla yakın bir süredir Van'ın çevre yolu sorununun 18. Madde'de tıkanıp kaldığını belirten CHP Van İl Başkanı Mehmet Kurukçu, sorunun kaynağının iktidar ve yerel yönetimin birbirileriyle olan zıtlık olduğunu savundu. Kurukçu, "Kayyum atanmasında sonra valinin hem ilin valisi hemde belediye başkanı olmasından sonra neden hala çevreyolu yapılamamaktadır?" diye sordu. Ayrıca, otogarın da Ak Parti'nin seçim vaatleri arasında yer aldığını belirtn Kurukçu, "Hala bir otogarımız yok ve otogarı olmayan bir büyükşehirde yaşamak bu halkın kaderi olamamalı. Ayrıca her dönem seçim vaadi olan stadyumumuzda hala yapılmadı." dedi. HUZUR GÜVEN VE ORTAM SORUNU "Van, AKP iktidarından önce Doğunun hayvancılık merkezi olarak biliniyordu. Meraya dayalı büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık sayesinde bölge üreticisi düzenli bir gelire sahip olarak yaşamını sürdürmekteydi. Hatta bölgeden Ortadoğu ülkelerinde canlı hayvan ihracatı dahi yapılmaktaydı. Çünkü meraya dayalı hayvancılık neredeyse bedavaya yapılan hayvancılık olduğu için, bölge insanını bölgeye bağlayan en önemli unsur olarak nitelendirilebilirdi. Bu nedenle birçok aile hayvanlarını satarak, bölgeyi terk etme yoluna gitti. Bu da Van kırsalının boşalması anlamına geldi. Görüşülen kurum ve kuruluşların tamamı “mera yasağının” kaldırılmasının bölgedeki ekonomiye ciddi bir katkı sağlayacağını ifade etmektedir. Bence, en önemli konu, güven ve huzur ortamının devletçe sağlanabilmesidir." diyen Kurukçu, bölgeye devletin güvence vermesi gerektiğini belirtti. SİYASİ ORTAM BULANIKLIĞI Van'da HDP ve Ak Parti’nin ciddi bir oy üstünlüğü olduğunu belirten Mehmet Kurukçu "Başta Büyükşehir belediyesi olmak üzere HDP’li belediyelerin tamamına kayyum atandığı için halkta siyasi iradenin sandığa yansımadığı ifadesi yaygındır. Yapılacak yerel seçimlerde de bu iradeye ipotek konulacağı tahmin edildiğinden ciddi bir arayış söz konusudur. Hatta açıkça bu durumu CHP’den başka çözebilecek bir iradenin olmadığı da açıkça ifade edilmektedir. CHP’ye oy vermesi sağlanmalıdır." dedi. Kurukçu ayrıca "Bölgedeki insanlar CHP ve HDP’nin yakınlaşmasını istemektedir. Kanaatimce bunun olabilmesi için partimizin Doğu ve Güneydoğu’ya daha fazla vakit ayırması gerekmekte, Ege ve Marmara bölgesindeki yurttaşlara da bunun önemli bir sorun olduğu herkesin terör örgütü sempatizanı olmadığı uygun bir dille anlatılabilmelidir." dedi. BÖLGENİN ULAŞIM SORUNU CHP Van İl Başkanı Mehmet Kurukçu sunum dosyasında Van'ın ulaşım sorununa ilişkin "Van, bulunduğu coğrafi konumdan ötürü, Türkiye’nin birçok bölgesine uzak bir yerdedir. Bu nedenle, taşımacılık yönünden ciddi anlamda dezavantajlı bir konumdadır. Bölgede yapılacak yatırımlara girdi ve hammadde temini diğer bölgelere nazaran pahalıdır. Bunda ulaşım girdilerinin taşınma maliyetleri dikkate alındığında sorunun çözümü kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bölge aslında hayvancılıkta ön plana çıkmıştır. Meraya dayalı hayvancılık yerine yem hammaddeleri olan arpa, saman, buğday lojistik maliyetlerinden ötürü, Gaziantep ve Şanlıurfa gibi üretim bölgelerinden Van’a oldukça pahalıya gelmektedir. Ulaşım sorununu çözmek elbette ki mümkün değildir, ancak Van’ın coğrafi koşullarından yararlanılarak üretim yapmak, buna göre sanayiler kurmak mümkün olabilir. Örneğin en önemli yatırımlardan biri Entegre et tesisleri, süt fabrikaları olması gerekirken yanlış özelleştirmeler sonucu daha önceki yıllarda devlete ait bu tip yatırımlar yanlış özelleştirmelerin kurbanı olmuştur." dedi. HAYVANCILIK ve EKONOMİK SORUNLAR Van'ın hayvancılık ve ekonomik sorunları konusuna "Ekonomik sorunların temelinde de plansızlık yatmaktadır." diye başlayan Kurukçu "Bölge hayvancılığını harekete geçirebilecek, karkas eti satabilecek ciddi pazarlar yoktur. Et ve Süt Kurumu herhangi bir varlık gösterememektedir. Örneğin büyük çabalar sonucu kurulmuş olan Van Et kombinası % 15 kapasite ile çalışıyor. Bölgede arpa ve buğday yem üretimi için son derece önemli iken Toprak Mahsulleri Ofisinin, düşen buğday ve arpa fiyatları karşısında piyasalara müdahale etmemesi, tahıl fiyatlarının sürekli yerinde sayması bölgedeki ekonomik sorunları ağırlaştırmaktadır. Bölgede uzun yıllardır kamu yatırımlarının askıya alınması, özel sektörün yatırım ortamını güvenli bulmadığı için büyük yatırımlardan kaçınması bölgedeki işsizliğin artmasına neden olmuştur. Van, Türkiye’de işsizlik oranı en yüksek olan illerden biridir. Yoğun işsizlik yoksulluğu da beraberinde getirmiştir. Yoksulluğun çoğalması insanları terör örgütünün kucağına itmektedir. Ya da bu yoksulluk devlete olan bazı yükümlülüklerin yerine getirilmemesini beraberinde getirmiştir. " dedi. KAPIKÖY SINIR KAPISI AÇILMALI 24 Mart 2020 tarihinden itibaren Kapıköy sınır kapısının Trafik ve Turizme kapalı olması durumu Kurukçu'nun hazırlamış olduğu sunum dosyasında yerini aldı. Kurukçu bu durumun turizmi oldukça etkilediğini belirtti. YOKSULLAR, İŞSİZLER VE ESNAFIN DURUMU Kurukçu sunum dosyasında iki ayrı başlık altında paylaştığı yoksullar, işsizler ve esnafın durumunu "Van il ve ilçelerinde özellikle kırsal kesimlerde yaşayan birçok yoksul aile bulunmaktadır. İşsizlik de yoksulluğu arttıran önemli bir sebep olmuştur. İl genelinde esnaf ve işletmelerin ortalama %80’i işyerlerini kapatmıştır. Geri kalan %20’lik kısım ise halkın zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere açık olan market ve eczanelerdir.İşyerini kapatan esnaflar çalıştırdıkları işçilerin maaşlarını ödeyememektedir." sözleri ile ifade etti. ÇİFTÇİLERİN DURUMU Çiftçilerin durmunu ilişkin de Kurukçu'nun dosyasında bilgilere yer verildi. Sunumda "Tarım ve hayvancılıkla uğraşanların en acil ihtiyaçları girdi maliyetlerinin düşürülmesi, akaryakıt ve gübre fiyatlarında iyileştirmeler yapılması, desteklerin arazi mülk sahibine değil ürün eken çiftçiye verilmesidir. Üreticilerimizin gübre, mazot, zirai ilaç, tohum, fide gibi tarımsal girdileri temin etme konusunda çok fazla zorlandıklarını dile getirmektedirler." denildi. TİCARİ KURUMLAR, SANAYİ KURULUŞLARI VE KOBİ’LERİN DURUMU Van Ticaret ve Sanayi Odası ile Van Organize Sanayi Bölgesi Başkanları ile görüşmelerin yapıldığını belirten Kurukçu; ticari kurumlar, sanayi kuruluşları ve KOBİ'lerin durumunu 3 madde halinde sıraladı. a-Van’daki 28 fabrika olan Tekstilkent faaliyetlerine ara verip kapanmıştı bir hafta önce tekrar açıldı.Birçok sanayi ve ticaret kuruluşu faaliyetlerine ara veren kuruluşlardan bir kısmı çalışanların maaşlarını ödemekte ve birçok kısmı ödeyememektedir. COVİD-19 virüs salgını sürecinde çalışanlarını işten çıkaran ve ücretsiz izne çıkaran işletmeler vardır. Özellikle tekstil sektöründe bu anlamda işten çıkarmalar olmuştur. Küçük esnaf tacirler de çalışanlarını işten çıkarmak zorunda kalmışlardır. b- Bu kuruluşlardan faaliyetlerine devam etmekte olanlar malzeme tedarik etme konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar. Gümrüklerin kapalı veya sınırlı geçişe izinli olması, yurtdışından alınan siparişlerin iptal edilmesi nedeniyle ithalatçı ve ihracatçı firmalar faaliyetlerini yürütememektedirler. Hammadde fiyatlarının yükselmesi maliyet artışına neden olmaktadır. Malzeme temin edilse dahi karşılaşılan diğer sorun yüksek nakliye giderleri olmaktadır. Hane halkı evinden çıkamadığı için alışveriş yapamamakta, esnaf işletmeleri kapalı olduğu için de pazarlama ve talep konusunda zorluklar yaşanmaktadır. c- Açıklanan teşvik tedbirlerinden henüz yararlanamadıkları için bu teşviklerin sağlanıp sağlanmayacağı konusunda net bir fikir beyan edememektedirler. Yeni teşvik paketleri ve kredi destekleri sağlanmasını beklemekte, ayrıca SGK prim ödemeleri, kurumlar vergisi, gelir vergisi ve ödemeleri ve kredi geri ödemelerinin borçlanmaya dayalı olmaksızın ötelenmesini, çalışanlarına asgari ücret tutarında en az bir maaş ödenmesini, faaliyetlerin durduran ticari ve sanayi kuruluşlarının kira ödemelerinin yapılmasını talep etmektedirler. Kaynak: Yeni Doğu Gazetesi