Barış ve Demokrasi Partisi (BDP), 2014 yerel seçimlerine özgüvenle katıldı. Müzakere süreci başlamış, insanlar bu sürecin sağladığı görece özgürlük ortamında oylarını kullanmışlardı. Sandıklar açıldığında BDP, 3’ü büyükşehir olmak üzere 11 il ile 95 ilçe ve beldede belediyeleri yönetmeye hak kazanmıştı. Ama yerel seçimlerden birinci parti olarak çıkan iktidar partisi AK Parti için tablo hiç de iç açıcı değildi. AK Parti 2002’den bu yana iktidarda olmanın avantajını kullanarak seçime girmişti. Recep Tayyip Erdoğan gibi etki gücü olan bir lidere sahipti. Zamanla değişik isimler alsa da “çözüm süreci” olarak kabul görmüş, bölge insanlarını rahatlatmış bir sürecin adımlarını atmış bir partiydi. Bütün bu avantajlara rağmen nasıl olmuştu da AK Parti bölgede hedeflediği başarıyı yakalayamamıştı? DEMİRTAŞ’TAN ‘DEMOKRATİK ÖZERKLİK’ VURGUSU Zamanında BDP’nin bu başarısı ile AK Parti’nin bölgedeki başarısızlığı çok konuşuldu. Ülkenin siyasi haritası, özellikle milliyetçi kesimi huzursuz edecek boyutlarda şekillenmişti.Seçim sonuçlarını değerlendiren BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, “103 belediyemizde BDP’nin yetki kazandığını söyleyebiliriz. Bunlardan 3’ü büyükşehir, 11 il, 69 ilçe, 23’ü belde belediyesi” diyerek gösterdikleri başarıyı anlatacaktı. Demirtaş, seçim değerlendirmesine ek olarak ‘demokratik özerklik’ hakkında da konuşacaktı. “İnsanlar yaşamlarına, kültürlerine, dillerine, tarihlerine oy veriyor. Araplardan, Süryanilerden, Ezidilerden de oy aldık. Başka dillerde ders kitapları basılması, bunların ücretsiz dağıtılmasına kadar elimizdeki imkanları kullanacağız. Hepsi demokratik özerklik dediğimiz halkın yerelde ihtiyaçları ve sorunlarının çözümünün bir parçası. Halk buna destek verdi, bunun gereğini yapmak boynumuzun borcu.” HDP VE DBP SAHAYA ÇIKIYOR Bundan sonra her şey çok hızlı gelişmeye başladı. Milletvekilleri Halkların Demokratik Partisi çatısı altında Meclis’te yer almaya başladı. Barış ve Demokrasi Partisi isim değiştirerek Demokratik Bölgeler Partisi adını aldı ve 103 belediyenin eşbaşkanları bu partiye geçti.Bundan sonra DBP’li belediyeler, eski genel başkanları Selahattin Demirtaş’ın vurguladığı demokratik özerklik projesini yasal çerçeve içinde hayata geçirmeye çalıştı. Devlet erkinin gözü DBP’nin üzerindeydi elbette. Belediye eş başkanlarının en büyük sıkıntısı da faaliyetlerinin devlet tarafından kriminalize edilmesiydi. AK Parti ile DBP/HDP arasındaki siyasi rekabet eşitsiz koşullarda yürüyordu elbette ama barış süreci vardı ve birçok sıkıntı “süreç” nedeniyle kısa sürede aşılıyor, en azından büyütülmüyordu. Yıllardır türlü baskılara maruz kalmış, savaşı iliklerinde yaşamış Kürtlerin ‘politik’ olması kadar doğal bir şey olamaz herhalde. Bu politik olma hali de, malum, eleştiriden hiç uzak değildir. “Barış süreci”nde devleti eleştirmeye devam eden halk, zamanla oy verdikleri siyasilerin çalışma tarzlarına da yöneltti eleştiri oklarını. Bu süreçte en ağır eleştirileri, denilebilir ki belediyeler aldı. 7 HAZİRAN MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ Sonra bir gün, inişli çıkışlı devam eden “barış süreci”, hiç beklenmedik bir anda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir açıklamasıyla bitti. Türkiye 7 Haziran 2015 genel seçimlerine ağır koşullar altında girdi. HDP’nin Adana ve Mersin il binaları eş zamanlı olarak bombalandı. Parti büroları ve çalışanları yüzlerce kez saldırıya uğradı. Seçime iki gün kala HDP’nin Diyarbakır mitinginde patlayan bomba, aslında bundan sonra siyasetin daha güç koşullarda ilerleyeceğini gösterir nitelikteydi. AK Parti 7 Haziran seçiminden umduğunu bulamadı. Tek başına iktidar olma şansını, HDP’nin başarısı engellemişti. Uzun süren koalisyon görüşmeleri sonuç vermedi. Türkiye 1 Kasım’da erken seçim için hazırlıklara başladı. HDP, nerdeyse hiç miting yapamadan 1 Kasım seçimlerine katıldı. Aldığı oy sayısında düşüş görülse de seçim barajını aştı ve Meclis’e 3. büyük parti olarak girmeye hak kazandı. ‘Türkiye seçim atmosferinin geriliminden çıkacak, rahat bir nefes alacak’ beklentileri çok kısa sürdü. Seçim öncesi bölgede başlayan gözaltına almalar ve çatışmalar giderek büyüdü. Bütün bu süreçte HDP’li milletvekilleri dokunulmazlıklarının kaldırılması, belediye başkanları ise tutuklanma tehdidiyle karşı karşıya kaldılar. 15 TEMMUZ… 15 Temmuz darbe girişimi bu kaos ortamında gerçekleşti. HDP’li ve DBP’li siyasetçiler, darbe girişiminin engellenmesini demokrasi için bir fırsat olarak değerlendirdiler. Ama hükümetin Olağanüstü Hal ilan etmesinden sonra dile getirdikleri kuşkular gerçekleşmeye başladı.15 Temmuz başarısız darbe girişimi için Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı’nda şu değerlendirmeyi yapmıştı: “Eninde sonunda şu anda bu çıkış, bu hareket Allah’ın büyük bir lütfu. Bu tertemiz olması gereken Türk Silahlı Kuvvetleri’nin temizlenmesine vesile olacak bir harekettir.” OHAL çerçevesinde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile nasıl bir ‘lütuf’tan söz edildiğini Kürt siyasetçiler kısa sürede anlayacaktı. BELEDİYE EŞ BAŞKANLARI TUTUKLANIYOR HDP’li milletvekilleri eş genel başkanlarıyla birlikte gözaltına alınıp tutuklandı. DBP’li belediye eş başkanları da gözaltına alınıp tutuklandı, belediyelere kayyım atandı. Resmen kayyım atanmayan bazı belediyelerin faaliyet yetkileri kaymakamların onayına bağlanarak fiili kayyım uygulaması yapıldı. Belediye eş başkanlarının tutuklanmasına gerekçe olarak, “belediyelerin kaynaklarını terör örgütüne aktarmak”, “PKK militanlarının cenazesine katılmak”, “terör örgüt üyesi olmamakla birlikte teröre yardım etmek” ve kimi toplantılarda yaptıkları açıklamalar gösterildi. Belediye eş başkanları suçlamaların asılsız olduğunu, hukukçular delilsiz gerekçelerle eş başkanların tutuklanmasının doğru olmadığını dile getiriyorlar. Ama Türkiye’de OHAL var ve belediye eş başkanları hakkında verilen kararların sorgulanamadığı bir süreç yaşanıyor. SON DAKİKA HABERLER Belki bu süreç nedeniyle ve o kadar çok belediye eş başkanı gözaltına alınıp serbest bırakıldı ya da tutuklandı ki, medyanın da ilgisini çekmemeye başladı. 3’ü büyükşehir olmak üzere 11 il ile 95 ilçe ve beldede belediyeleri yöneten DBP’nin belediye eş başkanlarının yarısından fazlası tutuklu bulunuyor. Bu konuyu yazarken Mersin’in merkez ilçesi Akdeniz Belediyesi Eş Başkanı Yüksel Mutlu gözaltındaydı. Gözaltında tutulan Mardin’in merkez ilçesi Artuklu Belediyesi Eş Başkanı Emine Irmak’ın sabaha karşı çıkarıldığı mahkeme tarafından serbest bırakıldığı ancak savcının itirazı üzerine tutuklanarak cezaevine götürüldüğü ise son dakika bilgisi oldu. Bir son dakika haberi de Urfa’dan geldi. Urfa’da 11 gün önce gözaltına alınan 15 DBP’li tutuklandı. Aralarında Halfeti Belediyesi Eş Başkanı Mustafa Bayram da var. OHAL’İN DEMOKRASİ LİSTESİ Aşağıda kayyım atanan belediyelerin listesiyle birlikte, tutuklanan belediye eş başkanlarının listesi var. Listenin uzunluğu, ‘OHAL demokrasisi’ni gösterir nitelikte. TUTUKLU BELEDİYE EŞ BAŞKANLARI Tutuklu toplam eş başkan sayısı: 60 Görevden alınan eş başkan sayısı: 72 Serbest bırakılan eş başkan sayısı: 43 Hakkında arama kararı bulunan eş başkan sayısı: 7 1 -Bekir Kaya – Van Büyükşehir Belediye Eş Başkanı 2- Dilek Hatipoğlu – Hakkari Belediyesi Eş Başkanı 3- Nurullah Çiftçi – Hakkari Belediyesi Eş Başkanı 4- Handan Bağcı – Van Özalp Belediye Eş Başkanı 5- Ali Çam – Iğdır Hoşhaber Beldesi Eş Başkanı 6- Diba Keskin – Erçiş Belediyesi Eş Başkanı 7- Rahmi Çelik – Bulanık Belediyesi Eş Başkanı 8- Burhan Kocaman – Elazığ Karakoçan Belediye Eş Başkanı 9- Cennet Ayık – Elazığ Karakoçan Belediye Eş Başkanı 10- Zeynep Şimşik – Dargeçit Belediye Eş Başkanı 11- Seyran Argan – Beytüşşebap Belediye Eş Başkanı 12- Abdurrahman Çağan – Erçiş Belediyesi Eş Başkanı 13- Abdulkerim Erdem – Derik Belediye Eş Başkanı 14- Sabahat Çetinkaya – Derik Belediye Eş Başkanı 15- Hazal Aras – Diyadin Belediyesi Eş Başkanı 16- Kasım Ağgün – Iğdır Hoşhaber Beldesi Eş Başkanı 17 – Aygün Taşkın – Ergani Belediye Eş Başkanı 18 – Figen Yaşar – Bulanık Belediyesi Eş Başkanı 19- Nazmi Çoşkun – Hakkari Belediyesi Eş Başkan vekili 20- Şerafettin Özalp – Özalp Belediye Eş Başkanı 21- Nevin Oyman – İdil Belediyesi Eş Başkanı 22- Tülay Karaca – Erzurum Tekman Belediye Eş Başkanı 23 – Abdurahman Zorlu – Hani Belediyesi Eş Başkanı 24 – Mehmet Muhdi Aslan – İdil Belediyesi Eş Başkanı 25 – Zilan Aldatmaz – Van Saray Belediye Eş Başkanı 26 – Gültan Kışanak – Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş başkanı 27 – Fırat Anlı – Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı 28 – Suna Atabay – Van Çaldıran Belediyesi Eş Başkanı 29 – Ahmet Demir – Ovakışla Beldesi Eş Başkanı 30 – Servin Karakoç – Ovakışla Beldesi Eş Başkanı 31 – Sabite Ekinci – Varto Belediye Eş Başkanı 32 – Hüseyin Güneş – Varto Belediye Eş Başkanı 33 – Kadir Konur – Cizre Belediyesi Eş Başkanı 34 – Tuncer Bakırhan – Siirt Belediye Eş Başkanı 35 – Mehmet Ali Bul – Dersim Belediye Eş Başkanı 36 – Nurhayat Altun – Dersim Belediyesi Eş Başkanı 37 – Rabia Takas – Başverimli (Silopi) Belde Eş Başkanı 38 – Tahir Aytış – Başverimli (Silopi ) Belde Eş Başkanı 39 – Ahmet Türk – Mardin Büyükşehir Belediye Eş Başkanı 40- Nevin Daşdemir – Bitlis Belediye Eş Başkanı 41- Hüseyin Olan – Bitlis Belediye Eş Başkanı 42 – Senayet Ata – Güroymak Belediye Eş Başkanı 43-Mehmet Emin Avras – Güroymak Belediye Eş Başkanı 44- Halis Coşkun – Malazgirt Belediye Eş Başkanı 45 – Memnune Söylemez – Malazgirt Belediye Eş Başkanı 46 – Eda Kilis – Eruh Belediye Eş Başkanları 47 – Hüseyin Kılıç – Eruh Belediye Eş Başkanları 48 – İsmail Asi – Kızıltepe Belediye Eş Başkanı 49 – Leyla Salman – Kızıltepe Belediye Eş Başkanı 50 – Seferi Yılmaz – Şemdinli Belediye Eş Başkanı 51 – Mehmet Ali Aydın – Kayapınar Belediye Eş Başkanı 52 – Selim Kurbanoğlu – Yenişehir Belediye Eş Başkanı 53 – Servet Tunç – Çukurca Belediye Eş Başkanı 54- Hilal Duman – Çukurca Belediye Eş Başkanı 55- Adile Kozay – Yüksekova Belediye Eş Başkanı 56 – Zeynep Han Bingöl – Karayazı Belediye Eş Başkanı 57 – Mehmet Sait – Karayazı Belediye Eş Başkanı 58 – Özlem Kutlu – Kumçatı Belde Belediyesi Eş Başkanı 59 – Emin Irmak – Artuklu Belediye Eş Başkanı 60 – Mustafa Bayram – Halfeti Belediye Eş Başkanı KAYYIM ATANAN BELEDİYELER VE DBP’NİN OY ORANI 1- Batman Belediyesi %55.89 2- Hakkari Belediyesi %66.83 3- Ağrı Diyadin Belediyesi %48.43 4 – Batman Beşiri Belediyesi %50.45 5 – Batman Gercüş Belediyesi %52.43 6- Diyarbakır Silvan Belediyesi %69.55 7 – Diyarbakır Sur Belediyesi %54.41 8- Erzurum Hınıs Belediyesi %39.08 9 – Iğdır Tuzluca Belediyesi %51.67 10 – Mardin Dargeçit %60.16 11 – Mardin Derik Belediyesi %64.4 12 – Mardin Mazıdağ Belediyesi %61.71 13 – Mardin Nusaybin Belediyesi %78.78 14 – Muş Bulanık Belediyesi %45.84 15 – Siir Eruh Belediysi %52.37 16 – Urfa Suruç Belediyesi %52.58 17 – Şırnak Cizre Belediyesi %81.61 18 – Şırnak Silopi Belediyesi %78.19 19 – Şırnak İdil Belediyesi %78.9 20 – Van Edremit Belediyesi %50.91 21 – Van Erciş Belediyesi %49.43 22 – Van İpekyolu Belediyesi %48.32 23 – Van Özalp Belediyesi %71.62 24 – Batman İkiköpru beldesi %56.22 25 – Iğdır Hoşhaber Beldesi %61.75 26 – Diyarbakır Hani Belediyesi %45.8 27 – Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi %55.32 28 – Şırnak Belediyesi %60.91 29 – Varto Belediyesi % 63.40 30 – Bitlis Ovakışla Beldesi %35.12 31 – Siirt Belediyesi %47.71 32 – Mardin Büyükşehir Belediyesi %52.1 33 – Van Büyükşehir Belediyesi %53.2 34 – Dersim Belediyesi 42.4 35 – Bitlis Belediyesi 43.9 36 – Malazgirt Belediyesi 39.3 37 – Kızıltepe Belediyesi 61.27 38 – Karayazı Belediyesi 60.9 39 – Kayapınar Belediyesi – 40 – Yenişehir Belediyesi – FİİLİ KAYYIM 1 – Viranşehir Belediyesi 2 – Bozova Belediyesi 3 – Gever Belediyesi 4 – Bismil Belediyesi 5 – Çınar Belediyesi 6 – Dicle Belediyesi 7 – Eğil Belediyesi 8 – Ergani Belediyesi 9 – Hazro Belediyesi 10 – Halfeti Belediyesi 11 – Kocaköy Belediyesi 12 – Kulp Belediyesi 13 – Lice Belediyesi 14 – Bağlar Belediyesi Kaynak: Gazeteduvar