Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı yürütülen yerli aşı çalışmalarının 3'ünde insan üzerinde deneme aşamasına geçildiği müjdesi verildi. Bakan Koca, Tekirdağ Kapaklı'daki Koçak Farma Tesisleri'nde, Kovid-19 ile mücadele kapsamında yerli aşı çalışmalarının yürütüldüğü laboratuvarda incelemede bulundu, yetkililerden çalışmalara ilişkin bilgi aldı. İncelemenin ardından Koca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, cep telefonundan görüntülü arayarak çalışmalara ilişkin bilgi verdi. Sağlık Bakanı Koca, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yerli aşı çalışmalarında gelinen noktaya ilişkin şu bilgileri iletti: "Bir müjdeyi sizlerle paylaşmak istiyorum. Özellikle Kovid-19 ile ilgili Türkiye'de 13 aşı çalışmasının yapıldığını biliyorsunuz. Bu aşılardan bir tanesi de Erciyes Üniversitesi ve Bakanlığımız tarafından desteklenen Aykut Özdarendeli Hocamızın aylardır üzerinde çalıştığı bir aşının dün hayvan çalışması başarıyla tamamlandı. Preklinik çalışması bu şekilde bitmiş oldu. İnsan çalışması safhasına gelmiş olduğunu müjdelemek istiyorum." Koca, 19 transjenik hayvan üzerinde yapılan çalışmada, 10 hayvana virüs verildiğini belirterek, ayrıca 9 hayvan için de kontrol grubu oluşturulduğunu söyledi. Kontrol grubundaki 9 hayvana aşı yapılmadığının altını çizen Koca, iki hafta sonra her iki gruptan aşı yapılan 10 hayvanda virüs verildiği halde herhangi bir ölüm olmadığını, akciğerlerinde de virüsün tespit edilmediğini kaydetti. Kontrol grubu olan aşı yapılmayan 9 transjenik hayvanın 4'ünün öldüğünü, 5'inin akciğerlerinde virüsün tespit edildiğini vurgulayan Koca, Erdoğan'a, "Geldiğimiz noktada çalışmaları devam eden 13 aşıdan bir tanesinin transjenik hayvan üzerinde yapılan challenge dediğimiz safhayı başarıyla tamamlayan ilk aşı olduğunu söylemek istiyorum." dedi. Bakan Fahrettin Koca, yine Prof. Dr. Aykut Özdarendeli'nin çalıştığı ikinci aşının da preklinik çalışmalarının bittiğini ve hayvan çalışması safhasına ikinci aşı olarak gelindiğinin bilgisini verdi. Koçak Farma'da üçüncü inaktif aşının da Bakanlık destekleriyle preklinik çalışmalarının tamamlandığını ve insan deneyi safhasına gelindiğinin haberini veren Koca, şunları söyledi: "Bildiğiniz gibi Ankara Üniversitesinde Hakan Hoca'nın adenovirüs çalışması söz konusu. Onunla ilgili de TÜSEB'e, Bakanlığımıza klinik çalışmalar için müracaat ettiler. O çalışmayı da destekleme kararı verdik. Beşinci aşı olarak Selçuk Üniversitesinde Osman Hoca'nın Mustafa Hoca ile geliştirdiği aşının da çalışmaları devam ediyor. O çalışmayı da erken dönemde yine sonuçları çıktığında başarıyla tamamlandığında desteklemiş olacağız. Özetle, üç tane aşının insan deneyi faz çalışmasına önümüzdeki bir hafta, 10 gün içerisinde geçmiş olacağız." Bulundukları tesiste üretimin de önemli olduğunu dile getiren Koca, tesisin GMP şartları açısından yeterliliği bulunduğunu, bununla ilgili 2-3 haftadır yoğun bir gayret içerisinde olunduğunu aktardı. Koca, tesiste üretim noktasında da herhangi bir sorunun bulunmadığını belirterek, Adıyaman'da da benzer bir tesis olduğunu söyledi. Bu tesisi de yakından takip ettiklerini dile getiren Koca, orayı da üretim açısından hazırlıklı hale getirme gayreti içinde olduklarını aktardı. Erdoğan'dan yerli aşı çalışmalarını yürütenlere teşekkür Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sağlık Bakanı Koca'nın anlatımları üzerine, şunları söyledi: "Tebrik ediyoruz, bütün arkadaşlarıma şahsım, milletim adına şükranlarımı özellikle ifade etmek istiyorum. Temennim odur ki hemen kısa zamanda bunları üretime sokar, bu üretimle beraber insana da aşıyı yapma sürecini başlatırız. Bundan böyle de hastalarımızın sayısını ciddi manada düşürür ve şifa kaynağı olacağına inandığımız bu aşılarla da geleceğimizi teminat altına almış oluruz." Erdoğan'a, aşıların enjektöre çekilmiş hali gösterildi Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, görüntülü görüşme sırasında, üç aşının enjektöre çekilmiş halini gösteren Koca, aşıları pazartesi günü gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde takdim edeceklerini bildirdi. Aşılar hakkında bilgi vermeye devam eden Sağlık Bakanı Koca, şunları dile getirdi: "Birisi adenovirüs, Erciyes Üniversitesi Aykut Hoca'nın. Bir diğeri yine inaktif olan aşı. Bir diğeri de Koçak Farma, Bakanlığımız tarafından desteklenen bir diğer üçüncü inaktif aşı. Üç tane aşının enjektöre çekilmiş hali. Bu araştırma ürünü, üretim için de hazırlıklar tamamlandı. Önümüzdeki faz çalışmasından sonra erken dönemde üretimin de yapılacağını, yeterli olduğunu, bu anlamda bizim Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan (TİTCK) yeterlilik aldığını da söylemek istiyorum. Ayrıca Bakanlığımızın, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun verdiği ruhsatın uluslararası düzeyde de dünyada geçerli olduğunu özellikle ifade etmek istiyorum. Çünkü uluslararası kurulda TİTCK üye olduğu için verilecek ruhsatın dünyada da geçerli olduğu son derece önemli bir nokta olacak." Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sağlık Bakanı Koca'yı dinledikten sonra "Hayırlı olsun inşallah." dedi. Sağlık Bakanı Koca, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, suçiçeği, kuduz ve verem aşıları için de hayvan çalışmalarının bittiğini, 1-2 hafta içinde insan üzerinde deneme çalışmalarına başlayacaklarını, bu aşıları da özellikle müjdelemek istediğini sözlerine ekledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmenin sonunda "İnşallah hayırlısıyla bu neticeye kavuşuruz." ifadelerini kullandı. AA