Ramazan bayramı tatilinin başlamasıyla birlikte İranlı turistlerin tercih ettiği il yine Van olurken, bayram sonrası İranlılar ülkelerine geri döndü. Bir kısım İranlı ise hala Van'da bulunuyor. Ülkelerindeki özel tatil günlerinde, hafta sonlarında ve özellikle de resmi nevruz tatili dolayısıyla Van’a gelen İranlı turistler büyük bir alışveriş sirkülasyonuna ön ayak oluyor. Ancak turizmin bölge genelinde sancılı geçtiği bugünlerde İranlıların kente akışının daha da artması için yapılması gereken çalışmalar var; bunlardan biri turizme yönelik yatırımlar, diğeri de gelen turistin ilişkilerde sıkıntı yaşamaması için sınır kapısından itibaren önlemlerin alınması ve bir misafir gibi karşılanmaları.Turizm sektöründe hizmet veren esnaflar, İranlı turistlerin tek başına Van turizminin ayakta kalmasını sağladığına ve büyük bir ekonomik faydaya yol açtığına dikkat çekiyor. FARKLI PROJELER Turistin kendi iradesiyle gelmesini beklemeden, bu gelişi sağlayan projelerin devreye sokulabileceğine dikkat çeken Otel Müdürü Hikmet Çakır, şunları söyledi: “Onlardan sadece geldikleri zaman faydalanmayıp, gelmedikleri zaman nasıl getirtebiliriz gibi çok ciddi çalışmalar yapıp, çok ciddi ilerlemeler kat etmek zorundayız. Mesela Van'da bir konserin olduğu ayın 22’sinde tüm otellerde olduğu gibi bizim de doluluk oranımız yüzde 100’ü buldu. Ayın 21’inde yüzde 70’lik bir doluluk oranı varken bu oran ayın 22’sinde yüzde 100’ e ulaştı ve bu böyle devam etti. Normalde bayramdan önce pek yoğunluk olmaz, hatta bayramın birinci gününde de olmaz çünkü İranlıların tatili, bayramın ikinci gününde başlar ama var olan etkinliklerden dolayı ayın 21’inde başlayan yoğunluğumuz ayın sonuna kadar devam etti. Bundan sonra bizi çok durağan bir süreç bekliyor, ben her zaman söylüyorum, bizim asıl yoğunluğumuz sadece bayram günlerinde değil ondan öncesi de doluyduk, bu Van’daki tüm otelciler için geçerli. Kısaca şunu da diyebiliriz küçük bir Nevruz bayramı gibi de geçti, yaklaşık sekiz gün boyunca tüm otellerin yoğunluğu vardı. Bu bağlamda konuşursak biz Vanlı otelcilerin tek pazarı İran pazarıdır. Bu yüzden bu tarz etkinliklerin, konserlerin, illizyon gösterileri, festivaller gibi etkinlikleri bir aya sıkıştırmayıp yılın tamamına yaydığımızda yani her aya farklı bir etkinlik düzenlersek her ayımızı Mart ayı gibi, bir nevruz ayı gibi geçirebiliriz. Kurban bayramında bir yoğunluğumuz olacak, Temmuz ve Ağustos ayları için her hangi bir etkinliğimiz yok ama olmaz mı olur tekrar bir etkinlik düzenlenebilir. Bu etkinlikler karşılığında tekrar İranlı getirebiliriz.” “ESNAF BAYRAMDA AÇIK OLMALI” Bayram günlerinde işyerlerinin ve özellikle turizme yönelik hizmet veren iş kollarının kapalı olduğunu belirten Çakır, “Bayramda biz misafirlerimizi ağırladık, oteller yüzde 100 doluydu ama ne yazık ki bizim esnafımız bayramın birinci günü kapalıydı. İranlılar sadece otellerde kalmak zorunda kaldı, Van AVM açık olduğu için oraya gittiler. Onların taleplerini karşılayamadı, bu yüzden esnafın özellikle turizme hitap eden esnafın bayram günlerinde açık kalması gerekiyor. Yiyecek ve içecek sektörünün tamamının kapalı olması çok ciddi bir problemdi, insanlar isteklerini karşılayamadılar” diye konuştu. "GÖL VAR PLAJ YOK" Otel Müdürü Erkan Sağınç de, turizme yönelik projelerin hayata geçmediğine, özellikle de Van gölünün değerlendirilmediğine dikkat çekerek, “Bütün bayram boyunca ve bayramdan önce İranlı misafirlerimiz burada bulundu ve ayın sonuna kadar da burada kaldılar. Van’daki bütün otellerde doluluk oranı yüzde 100’ü buldu, bunun hemen akabinde bir durgunluk olacak bir süre sonra yine aynı yoğunluk başlayacak. Şimdiden rezervasyonları almaya başladık. Bizim açımızdan çok sevindirici, bizden küsmemeleri ve halen bize gelmeleri bizim için çok çok önemli ancak, şöyle bir durum var; halen bir plajımız yok, halen insanlar yüzemiyor ve dolayısıyla Antalya’yı daha çok tercih etmeye başladılar. Çünkü havalar sıcak olmaya başladı, gölümüz var lakin gölümüzde bir plajımız yok, yaklaşık bir ay önce valilikte yapılan toplantıda da bunu dile getirdik. Belediyemizin halen proje aşamasında olan bir plajı var ama bu proje aşamasından çıkamadı. İnşallah bir gün bu plaj proje aşamasından çıkar, hayata geçirilir, hem halkımız hem de gelen İranlı misafirlerimiz bundan faydalanır” ifadelerini kullandı. "KIŞ TURİZMİ DE ÖNE ÇIKARILMALI" Turizme yönelik yapılan tanıtımlarda Van’daki küçük esnaflara yer verilmediğinden yakınan Belediye Pasajı esnaflarından Eren Aslanoğlu ise, şunları anlattı: “Van halkı olarak, esnaflar olarak ve yetkili mercilerde bulunan kişilerin özellikle bu bilinçle hareket etmemiz gerekiyor. Çünkü bu herkesin bildiği gibi Van’ın kaybetmemesi gereken bir değerdir. Bunu korumalı ve daha iyi projeler hayata geçirerek ileriye taşımalı, bu anlamda gayret sarf etmeliyiz. Ticaret esnasında sohbet ettiğimiz İranlıların bize kentle ilgili isteklerini sorduğumuzda ya da onların konuyu açtığı durumlarda, işaret ettikleri şeyler arasında en çok eğlence merkezlerinin daha çok artırılması ve özellikle sahilde rahat edebilecekleri bir plajın ve ortamların oluşturulmasıdır. Bu konulardan çok sıklıkla bahsediyorlar. Kış turizmi için de kayak merkezleri daha cazip hale getirilebilir, böylelikle kışın da yoğun bir şekilde gelmelerini sağlayabiliriz, bunun faydası hepimize olur. Mesela geçen senelerde kış turizminde Erzurum’a çok turist kaptırdık, orayı tercih edenlerin sayısı oldukça fazlaydı, biz neden burada tutmayalım ki bu turistleri? Diğer bir eksiğimiz de, yetkili mercilere çağrımızdır tabi; tanıtım yaparken küçük esnaflar olarak bizleri de düşünsünler, sürekli AVM'ler ve büyük esnaflar üzerine yoğunlaşmasınlar. Bizleri de her alanda tanıtmalarını istiyoruz, yani ricamız küçük esnafı da tanıtsınlar.” SINIR KAPISINA DİKKAT ÇEKTİ İranlı turistlerin sınır kapısında daha rahat etmeleri ve daha moralli bir şekilde kente giriş yapmaları için önlem alınması gerektiğini belirten Esnaf Necmettin Irtak da, şunları ifade etti: “Ramazan ayının ilk başlarında İranlıların Van’da olması esnafın yararına olan bir durumdu. Gün içerisinde kapalı olduğumuzdan dolayı onları fazla ağırlayamadık, ancak merkezi konumda olmamız, akşam saatlerinde işyerimize çok gelmelerine sebep oluyordu, biz de akşam saatlerinde onlara hizmet veriyorduk. Onların ilgisi tüm esnafları olduğu gibi bizi de çok memnun etti. İşlerimiz iyiydi, Ramazan ayının bitmesiyle birlikte bulunduğumuz konum nedeniyle sürekli uğradıkları bir mekân haline geldik ve şuan ki durumdan oldukça memnunuz. Yalnız bizler ticaretin daha farklı bir boyuta gelmesini istiyoruz, çünkü İranlı potansiyeli bizim için çok önemli. Kapıköy Sınır Kapısı’ndaki sıkıntılardan dolayı bunlar günlük olarak giriş ve çıkış yapamıyorlar. Biz sınır kapımızın bir an önce tam anlamıyla işler hale gelmesini bekliyoruz, böyle bir durumda İran pazarını daha çok sahiplenmiş oluruz. Biz işletme olarak gelen İranlı misafirlerimize en iyi hizmeti sunabilmek için büyük çaba sarf ediyoruz ve etmeye de devam edeceğiz.” “DAHA DUYARLI OLMALIYIZ” Gelen İranlı turistlere karşı olgun bir tutum takınılmadığından yakınan Mağazas Müdürü Zeki Yıldırım da, herkesin bu konuda daha duyarlı olması gerektiğine işaret ederek, “Bütün esnaflardan ve vatandaşlardan, turistlere karşı daha hoşgörülü olma çağrısında bulunuyoruz. Misafirperver yönümüz bizim için en büyük getiri olacaktır. Özellikle Van için çok iyi bir konumda ve iyi bir döviz bırakıyorlar. Ancak turistlere gereken ilgi gösterilmiyor, Van esnafının turistlere sadece ticaret gözüyle yani müşteri olarak bakmalarından yana değilim, onlara misafir gözüyle bakmak ve o şekilde hizmet etmek gerekiyor. İşletme olarak biz gelen İranlılara bu gözle bakıyoruz, geldiklerinde çay, kahve gibi ikramlarda bulunuyoruz, eğer bütün esnaflar, Van’ın bu misafirperver yüzünü de gösterirse inanın çok daha farklı bir konuma geliriz. Bu tür davranışlar beraberinde samimiyeti de getirir ve gidenlerin gelecek olanlara tavsiye edecekleri bir adres haline de gelirler. Vanlı esnaf olarak İranlılar için daha kapsamlı çalışmaların yapılması taraftarıyım, örneğin İranlılara özel mekânlar açılabilir. Özellikle daha konforlu otellerin sayısı artırılabilir. Bazı otelcilerin fırsatçılık yaptığını duyuyoruz, gelen İranlılar çok olunca oda fiyatlarını yükselttiklerine dair, şayet böyle bir durum varsa biz bunu tasvip etmiyoruz. Bunun yapılmaması lazım, İranlılar Van için bir nimettir. Van piyasasında onlar olmadığında bir durgunluk oluyor, onlar geldiğinde ise piyasalara canlılık geliyor. Yaşanan bu canlılıktan çok memnunuz, sadece biz değil lokantacılar, kafeciler, otelciler yani bütün esnaflar memnun. Kapıköy sınır kapısının açılması lazım, İranlıların daha çok gelmesini sağlayacak teşviklerde bulunmak lazım. Çünkü ne kadar çok turist gelirse bizim için o kadar iyi olacak” diye konuştu. “YENİ PROJELER HAYATA GEÇİRİLMELİ” Turizme yönelik yeni projelerin hayata geçirilmesi gerektiğine değinen Restaurant Müdürü Murat Tunç da, şunları söyledi: “Ramazan bayramından dokuz gün önce Van’a gelmeye başlayan İranlıların şehre yaşattıkları canlılıktan her zaman olduğu gibi bu defa da çok memnun olduk. Son 10 gün içinde gruplar halinde gelmeleri Van sokaklarının tekrar İranlı yüzler ile dolmasına sebep oldu. Yaşanan bu atmosfer, bu coşku inkâr edilemez bir gerçektir. Lakin gelenlerin çoğu da batıyı tercih ediyorlar. Antalya, İstanbul gibi büyük şehirlere gidiyorlar; bunun da sebebi, bu gibi illerde onlara hitap eden mekânların sayısının çok olması. Biz de bu tür projeler hayata geçirirsek bunun önünü kesmiş oluruz. Gelen İranlı misafirlerimizle devamlı sohbetler ediyoruz, onların istek ve beklentileri hakkında yaptığımız sohbetlerde bize, istedikleri fakat ilimizde olmayan bir takım beklentilerinin olduklarını, bu eksikliklerin giderilmesi durumunda daha çok akışın olacağından söz ediyorlar. Biz de elimizden geldiğince gerek basın gerekse farklı yollarla yetkili mercilere bu istekleri ulaştırmaya çalışıyoruz.” “YENİ VE KALICI ÇÖZÜMLER ÜRETİLMELİ” Van Gölü’nün de değerlendirilmediğine dikkat çeken Tunç, “Van Gölü gibi bir değerimiz var ama hem onların hem de halkın faydalanabileceği bir plajımız yok, plaj yapıp turizme kazandırmamız gerekiyor. Yeni eğlence merkezleri gibi birçok alanda yeni projeler yapılmalı ve hizmete sunulmalıdır. Bizler yerel işletmeciler olarak onlara en iyi hizmeti sunma gayreti içerisindeyiz. Ancak sadece bizim sunduğumuz hizmetler belli bir aşamadan sonra yeterli olmuyor. Çünkü onların sadece yemek ihtiyaçlarını giderebiliyoruz, buradan çıktıkları zaman farklı yerlerde farklı şekillerde eğlenmek istiyorlar. Bazen 70 kişilik gruplar halinde bazen de ailece geliyorlar. İranlıların olmadığı dönemde işlerimiz Allah'a şükür iyi ama onlar geldiklerinde daha da iyi oluyor, biz de bu anlamda en iyi hizmeti sunmaya devam ediyoruz. Umarız turizm konusunda ciddi yatırımlar yapılır ve daha çok turisti de kentimize çekmiş oluruz.” ifadesini kullandı. Turizmcilerin ve esnafların ortak beklentileri ise, Van'da turizme yönelik daha çok yatırım yapılması ve turizmden kent olarak en iyi şekilde faydalanılması. Kaynak: Prestijgazetesi- M. Seli KURT