Samsun İl Özel idaresi ve Çifti Katkı Payları ile alımı gerçekleştirilen 690 adet kivi fidanı Çarşamba ve Terme ilçelerinde üreticilere dağıtıldı. Ana vatanı Çin olan kivi, ticari olarak 1940'lı yıllarda ilk kez Yeni Zelanda'da üretildi. Bugün dünyada kivinin en çok üretildiği ülke Yeni Zelanda'dır. Türkiye'de kivi ilk defa 1988 yılında Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü ile Giresun Fındık Araştırma Enstitüsü'nde denemeye alındı ve deneme sonucunda kivi yetiştiriciliğine, iklim ve toprak yapısı bakımından Marmara ve Karadeniz Bölgelerinin uygun olduğu tespit edildi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, kivi ve yetiştirme yöntemleri hakkında bilgi verildi. Açıklamaya göre; kivinin bitkisel özellikleri: Sarılıcı, tırmanıcı, yaprağını döken, çok yıllık bir bitkidir. Kivi yetiştiriciliğinin yapılabileceği alanlar kışları ılık, yazları sıcak ve nemli yörelerdir. Baharda tomurcukların sürmesi ile birlikte oluşan genç sürgünler dona karşı çok hassastır. Kivi, derin ve süzek olan, kireçli olmayan topraklarda iyi sonuç verir. Ph'sı 5,5-7,6 olan topraklarda iyi yetişir. Kivi fidanları sıra üzeri ve sıra arası en az 4 metre olmak üzere, 8 dişiye 1 erkek hesabıyla dikilmelidir. Kivi fidanı dikmek için, 40 santimetre derinliğinde, 50 santimetre genişliğinde fidan çukuru açılıp; üst toprak bir tarafa, alt toprak bir tarafa konulur. Üstten çıkan toprak bolca yanmış çiftlik gübresi ile karıştırılarak bir miktar çukura konur. Dikilecek fidana kök tuvaleti yapılır, fidanın ezilmiş, kurumuş, zarar görmüş kökleri ayıklanıp temizlenir, sonra fidan bombenin üzerine oturtulur. Fidan çukurundan çıkan alt toprak ile doldurulur. Toprağın köklere temas etmesini sağlamak için çiğnenmesi gereklidir. Dikim işi bitince fidanın yanına bir herek dikilerek fidan bu hereğe bağlanmalı tepe kesimi yapılmalı ve mutlaka can suyu verilmelidir. Kivi tesisini tamamlamak için; zaman geçirilmeden bu fidanlara T sistemi yapılmalıdır. T sistemi yapılırken 2,5 metre boyunda direkler kullanılır. Direkler beton, uygun ahşap veya demirden yapılabilir. Hazırlanan bu direkler, iki fidanın tam ortasına gelecek şekilde ve 50 cm'lik kısmı toprağa gömülerek dikilir. Kivi fidanı kendi haline bırakılırsa birden çok sürgün ile gelişmeye başlar. Çardak seviyesine çıkana kadar fidanı tek gövde olarak büyütmek gerekir. Bunun için en kuvvetli gelişen bir sürgün bırakılır, diğerleri kırılır. Kivi; üçüncü yılından itibaren meyve vermeye başlar. Mayıs ayının ikinci yarısında çiçek açmaya başlar. Açan çiçekler geç ilkbahar donlarından zarar görmez. Döllenmeyi artırmak ve meyve tutumunu çoğaltmak için bahçede mutlaka arı kovanı bulunmalıdır. Kivi geniş ve çok yapraklı bir bitkidir. Bu nedenle fazlaca su tüketmektedir. Su noksanlığı başladığı zaman bitkinin yaprakları cansızlaşır, kıvrılır ve solma eğilimi gösterir. Ağaç üzerinde meyve varsa buruşmaya başlar. Bu nedenle ihtiyacı olan su mutlaka verilmelidir. Meyve kalitesini yükseltmek ve pazar değerini artırmak için Haziran sonu, temmuz başlarında meyvenin sık olduğu dallarda, bir salkımda en fazla bir iki meyve olacak şekilde seyreltme yapılmalıdır. Hasat; meyve sapı ağaç üzerinde kalacak şekilde, elle koparılarak yapılır. Önce irileşmiş meyvelerin hasat edilmesi ile bitkide kalan küçük meyvelerin beslenip irileşmesi sağlanır. Hasat edilen meyveler hemen yenecek durumda değildir. Hasat yapıldıktan sonra, bitki yaprağını dökünce kivi bahçesinde budama işlemi yapılmalıdır. Budama yapılırken o yılın meyve veren dalları ile birbirine örülmüş kıvrılmış dallar kesilir. Ana çatının zarar görmemesine özen gösterilir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Kadir Güven, Samsun'da kapama bahçe olarak 1494 dekar alanda üretimi yapılan kivinin; Atakum, Alaçam, Bafra, Yakakent, 19 Mayıs, Çarşamba ilçelerinde üretilebildiğini bildirdi. Güven, "Bölge şartlarında uygun ekolojisi bulunan kivinin uygun parsellere dikimi yapıldığında hastalık ve zararlı yönünden de önemli riski bulunmamaktadır. Bu kapsamda Samsun İl Özel idaresi ve Çifti Katkı Payları ile alımı gerçekleştirilen 690 adet kivi fidanı Çarşamba ve Terme ilçelerinde dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Fidanları alan üreticilerimizin uygun hava ve toprak koşullarında yukarıda anlatıldığı biçimde dikimi gerçekleştirmesi gerekmektedir. Uygun şartların olmaması durumunda; dağıtımı yapılan fidanların tüplü olması nedeniyle dikime kadar uygun koşullarda muhafaza edilmesi gerekecektir" dedi. (SAM-SLH-Y)24.01.2013 10:28:39 TSI