İyot eksikliği dünya çapında önemli sağlık sorunlarından bir tanesi. İyodun çoğu okyanuslarda ve toprakta bulunuyor. İyodun düşük olması birçok hastalığı beraberinde getirmekte ve besinlere iyot eklenmesini zorunlu kılıyor. Medicana International İstanbul Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Yıldız Melek Aksoylu, iyot eksikliği ile ilgili açıklamalarda bulundu. ''20 milyondan fazla çocuk iyot yetersizliğine bağlı beyin fonksiyon bozukluğu yaşamakta'' İyot yetersizliğinin çocuklara etkisine değinen Dyt. Yıldız Melek Aksoylu, ''İyodu yetersiz olan annelerden doğan çocuklarda kas erimesine neden olan, mental kapasiteyi düşüren, konuşmada ve öğrenmede güçlüğe neden olan, sağırlık ve dilsizliğe kadar giden, tembellik ve isteksizlik ile sonuçlanan kretinizm hastalığı görülür. Verilere göre yirmi milyondan fazla çocuk iyot yetersizliğine bağlı beyin fonksiyonları bozukluğu yaşamaktadır. Gebelik döneminde anneler iyot değerlerine baktırmalı, eksikliğinde doktor önerisi ile takviye almalıdırlar'' dedi. Yetersiz iyot guatr nedeni mi? ''Guatrın en yaygın nedeni yetersiz iyot alınmasıdır'' diyen Dyt. Aksoylu, ''Araştırmalar hava, su ve toprağın iyottan fakir olduğu bölgelerde de endemik guatr hastalığının sık görüldüğünü ortaya koymuştur. Doğu Karadeniz bölgesinde guatr görülme sıklığı yüzde 5-60 arasında değişmektedir'' açıklamasında bulundu. ''Süt, balık, yumurta gibi besinlerde iyot bulunmakta'' İyotun bulunduğu besinlere değinen Dyt. Aksoylu, ''İyodu insanlar sudan ve yiyeceklerden sağlamaktadır. Başlıca iyot kaynağı tuz olmakla birlikte, iyot oranı en yüksek besinler arasında deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, yumurta, ıspanak, elma, beyaz ekmek, tuz içeren konserve ve şarküteri ürünleri gelmektedir. Yetişkinlerin günlük iyot ihtiyacı 150 mcg’ dir. Balıkların 100 gramında ortalama 30 mcg, 250 ml sütte 56 mcg, 1 büyük boy yumurtada 24 mcg iyot bulunmaktadır'' şeklinde konuştu. ''İyot eksikliğiniz varsa guatrojenlere dikkat'' Dyt. Aksoylu, sözlerine şöyle devam etti: ''İyot kullanımını veya tiroid hormonu üretimini engelleyen maddeler, guatrojenler olarak bilinmektedir. Lahana, brokoli, karnabahar, ve brüksel lahanası, soya fasulyesi bu besinlerdendir. Bu besinler fazla tüketilmedikçe veya eşlik eden selenyum, iyot eksikliği yoksa, klinik açıdan önemli değildir''. ''Tuzdaki iyodu kaybetmek istemiyorsanız ısı ve ışıktan koruyun'' Tuza dikkat çeken Dyt. Aksoylu, ''İyodun en iyi kaynağı tuzdur. 1 çay kaşığı tuz; ortalama 5 gramdır ve 250 mcg iyot içerir. İyodun bir kısmı ısıl işlem gördüğünde, hava ile temas ettiğinde kaybolur. Örneğin yemeği kaynatmadan önce değil kaynattıktan sonra tuz ilavesi yapılmalıdır. Hava ve ışık geçirmeyen kavanozda saklamak en doğrusudur'' diye konuştu. Aşırı İyot Alımı Zehirlenme Etkisi Gösterir Dyt. Yıldız Melek Aksoylu, aşırı iyot alımı zehirlenme etkisi göstermektedir. İyotlu tuz ile aşırı düzeyde iyot almak mümkün değildir. Yapılan bazı çalışmalar günlük 2 mg iyot alımında herhangi bir zehirlenme etkisi olmadığını ortaya koymuştur. Burada önemli olan hipertiroididir. Belirtileri arasında yüksek vücut ısısı vardır. Bu tanıyı almış kişiler iyotlu tuz kullanmamalıdır ve yüksek iyot içeren besinleri kısıtlı tüketmelidir. İHA