Bitlis'te, 32 yıllık demir ustası Cengiz Bayan, topladığı hurda araba makaslarını 9 işlemden geçirerek dehre yapıyor. Bitlis merkezde bulunan yeni sanayi sitesinde sıcak demircilik yapan Cengiz usta, yıllar önce bu işe başladığı zaman kentte sadece 20-25 sıcak demirci ustasının olduğunu söyledi. Şu anda ise 3-4 sıcak demirci ustasının kaldığını ifade eden Cengiz Bayan, eskiye göre işlerinin daha fazla olduğunu kaydetti. İmalatçı olarak sadece kendisinin bu işi yaptığını belirten Cengiz Bayan, 32 yıl önce bu sanata başladığı zaman tarla sürme makinelerinin parçalarının imalatını yaptıklarını, ancak teknolojinin gelişmesinden dolayı bu tür işleri yapamadıklarını belirtti. Cengiz Bayan, "Eskiye nazaran yavaş yavaş bizim mesleğimiz bitme safhasına geliyor. Ancak ben kendimi bu konuda biraz geliştirdim. İmalatını yaptığım dehreleri bölge illerimiz olan Van, Muş ve Hakkari taraflarına bile satıyorum. Dehre imalatı için gerekli olan malzemeyi burada makasçılar, onlardan temin ediyoruz ya da Van'a gidip oradan hurda fiyatına satın alıyoruz" şeklinde konuştu. Dehrenin dışında balta, soba, çekiç ve orak gibi el aletlerini yaptıklarını anlatan Cengiz Bayan, "Sıcak demirciliği yapan çok fazla kişi olmadığı için bir bakıma yaptıklarıma rağbet oluyor. Sipariş vermek isteyenler, arayıp soruyorlar 'bu tür malzemeleri kim yapıyor' diye? Günlük olarak 24 adet dehre yapıyorum. Bu bölgede benden başka usta olmadığı için bütün yük benim sırtımda kaldı" diye konuştu. İlk başladığı dönemlerle şimdiki dönem arasında dağlar kadar fark olduğunu ifade eden Cengiz Bayan, "Benim ilk başladığım dönemlerde hatırladığım kadarıyla 20-25 sıcak demirci vardı. Şu anda ise toplamda 3 veya 4 kişi kalmışız. Diğer demirci ustaları imalat yapmıyorlar. Gelip bizlerden alıp satıyorlar. Şu anda yeni çıkan bu traktörler eskiye nazaran işlerimizi oldukça azalttı. Çünkü tarımsal anlamda hemen hemen bütün parçalarını yapardık. Ancak şimdi baktığımız zaman çiftçi hazıra yöneliyor. Bizim yaptığımızda hazırdan daha pahalı olduğu için çiftçi hazır almayı tercih ediyor" dedi. Kalifiye elaman anlamında da sıkıntı yaşadıklarını belirten Cengiz Bayan, "Eskiden bir dehre yapmak için 5 kişi balyozla ve çekiçle beden gücüyle çalışırdık. Ancak şimdi hem makine ile çalışıyoruz hem de elaman anlamında sıkıntı yaşıyoruz. Bu anlamda yetişecek elaman yok. Yetişen en son elaman da benim" şeklinde konuştu. (VO-MSA-Y)24.12.2012 12:30:49 TSI