Uğur Tunçdemir - Burhan ErginWanHaber.com - One Ekonomi One Ekonomi’nin bu haftaki konuğu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Van Genç Girişimciler İcra Komitesi Başkanı Eren Görsel Görmen. Genç yaşına rağmen birçok projede imzası bulunan Görmen, WanHaber.com ‘One Ekonomi’ sayfasına çok önemli açıklamalarda bulundu. Genç girişimcilerle deneyimini paylaşıp öğütlerde bulunan Görmen, Van TSO seçimlerinde mevcut başkan Takva’ya açık destek vereceğini söyledi. İşte Görmen ile yaptığımız röportajın tamamı… Öncellikle sizi tanıyabilir miyiz?1982 yılı Van doğumluyum. İlk, Orta ve lise öğrenimimi Van’da tamamladım. Üniversite hayatım 2000 yılında İnşaat Mühendisliğiyle başladı, arada bir yıl Elektrik- Elektronik Mühendisliği macerasıyla devam edip 2005 yılında bilgisayar mühendisliğiyle sona erdi. Daha sonrada Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümünde Yüksek Lisans yaptım. Üniversite sonrası ticari hayata giriş yaptım ve çeşitli alanlarda da ticarete devam etmekteyim. Bilişim, taahhüt ve gıda sektöründe faaliyet gösteren şirketlerimizde yönetim kurulu üyeliği ve yönetim kurulu başkanlığı görevini yürütmekteyim.Gençlerin Van Ekonomisindeki rolü ve etkisi nedir?Gençlerin ekonomideki rolü şuan istenilen düzeyde değil. İlimiz gençler açısından birçok avantaja sahip. Son yapılan araştırmalar ilimizin Türkiye’nin genç nüfus bakımında dokuzuncu sırada olduğunu gösteriyor bu istatistik ilimizin genç girişimcilerine katacağı en büyük avantajlardan bir tanesi, bu avantajında Van ekonomisine yansımasını görmek için mutlak suretle gençleri cesaretlendirmemiz gerekiyor. Bu cesaretlenmenin yanında birde gençlerle bir vizyon yaratmamız lazım. Bizimde kurul olarak görevimizin başında bu faktörleri yaratacak, gençlere rota çizecek rol model olmaktır. Kurulumuz tüzel kişiliği olan ve bütçesi olan bir kurul değil ama en azından bir örnek teşkil edecek faaliyetler gerçekleştirmek için çaba sarfediyoruz. Bütün gençlere gelecekleri hakkında rollerini ortaya dökmeleri için birlikte çalışmamız lazım. Gençlerimizin yöneleceği sektörler hiç önemli değil. Yeter ki işini severek yapıp, kendisini ve çevresini aydınlatsınlar. Biliyorsunuz devir eski devir değil gençlerin ve girişimcilerin hayata bakış açıları değişiyor. Önceden herkes en kolay yol olan devlet dairesine girebilmek için mücadele ederdi fakat şimdi o gençler kendi işlerini kurmak için çaba sarf ediyor. Şimdi herkes ticaret yapmak için fırsat kolluyor ama burada en büyük eksiklik cesaret olarak görülüyor. Bir adım geriden örnekle başlayacak olursak öğrenciler bana gelip diyor ki Erasmus programı var, gitmek istiyoruz ama ailemiz bizi cesaretlendirmiyor. Hep tereddüt ediyoruz acaba gitsek yapabilir miyiz? İşte iş hayatı da böyledir ve gençlere cesaret vermemiz lazım. Gençler cesaretli olursa Van’ın ekonomisi de ileri süreçte çok farklı bir yapıya bürünecektir. Girişimci insanın cesaretli olması gerekiyor. Yani ülkenin refahı için ekonomik ve ticari anlamda girişimlerin artması gerekiyor. Artık zenginlik kamu kaynaklarıyla olmuyor. Girişimcilikle olacak. Bir girişimci en az yanında 3-5 kişi çalıştıracak. Herkes birbirinde bir örnek alıp cesaretlenecek gelişecek ve bu durum ilimize ülkemize pozitif açıdan yansıyacak.Van’daki genç girişimci sayısı istenilen düzeyde mi?Şu an Van’daki genç Girişimci sayısının daha fazla olması gerekiyor. Biz bununla ilgili birçok konuda çalışma yürütüyoruz. Buradaki amacımız rol model oynayacak faaliyetler gerçekleştirmektir ve bunun için arkadaşlarla yoğun mesai harcıyoruz. Devletin teşvik ettiği girişimcilik sertifikaları var. Fikri ve projesi olup da maddi durumu olmayan girişimcilerimize güzel destekler sağlanıyor. Kurul olarak şuana kadar 3 sertifikalı girişimcilik kursu verdik. Kurs verirken de biraz ince eleyip sık dokumaya çalıştık. Gerçekten kimlerin sağlam projeleri var ne yapabilirler onun üzerine yoğunlaştık. Şu an üçüncü kursumuzu tamamladık. İnşallah dördüncü kursumuza da başlayacağız. Çünkü çok fazla talep var. Taleplerin fazla oluşu bizlere ilimizde ki girişimcilerin sayısının artığını gösteriyor. Bununla beraber girişimcilerin sayısını arttırmak, gençlerin ticari hayatta entegrasyonunu hızlandırmak için çeşitli kurumlarla protokoller yapıyoruz. Bu noktada amacımızda ortaklık kültürünü geliştirip Van için birlikte çalışma yürütmektir. Bunun için Teknokent ile bir protokol yaptık. Kendileriyle sürekli istişareler halindeyiz. Çünkü Teknokent ilimiz gençleri ve girişimciler için çok büyük bir katma değerdir. Teknokent’te fikri olan her insan için her türlü imkân var. Aslında orayı da biraz tanıtmak gerekiyor. Bu konu ile ilgili çalışma içerisindeyiz. Van Genç Girişimciler İcra Kurulu’ndan kısaca bahseder misiniz? Bu kurulda kimler yer alıyor ve ne tür faaliyetler gerçekleştiriyor? Kurulumuz Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine Bağlı Van Ticaret ve Sanayi Odası Koordinatörlüğünde Ali Sabancı’nın Genel Başkanlığını yaptığı bir kurul. İlimizde Genç Girişimciler Kurulu 60 kişilik bir meclisten oluşuyor. Meclisimizde Van Ticaret ve Sanayi Odası, Van Ticaret Borsası ve Erciş Ticaret Odası’ndan arkadaşlar var. Kent ekonomisinde söz sahibi olan bu kurumlarda görev almış arkadaşlarla kurulumuzu oluşturduk, tabi buda bizim için pozitif avantajlar sağlıyor. Yönetim kurulumuzda 15 kişiden oluşuyor. Bunun 9 tanesi Van TSO’dan, 3 tanesi Erciş TSO’dan ve 3 tanesi de Van TB’de görev yapıyor. Van Ticaret ve Sanayi Odası’nın Koordinatörlüğünde ilerleyen bir kuruluz. Kendi yaratığımız bütçelerle yol alıyoruz az öncede bahsetmiştik genel olarak görevlerimizin başında rol model olmak geliyor. Buradan yola çıkarak girişimcilerin önünü açmak, örnek teşkil etmek ve vizyon yaratmak için etkinlikler yapmaktayız. Bunun için Van’da varız ve elimizden geleni yapıyoruz. Gayemiz ilimizde girişimcilerin önünü açmak, teşvik etmek ve cesaret vermektir. Bunu yaparken hep diyoruz ilimizin avantajları çok, bu avantajlara çok büyük katkı sağlayan yetkililere sahibiz Valimiz olsun, Belediye Başkanlarımız olsun, Ticaret Odası Başkanımız olsun, diğer STK Başkanlarımız, DAKA Genel Sekreterimiz, KOSGEB Müdürümüz hepsi girişimcilik kelimesini duyunca tüm imkânları seferber eden kişilerdir. Bu durumu değerlendirmemiz lazım bizler için çok büyük bir fırsat, bu yüzden de ben sürekli öğrencilere, gençlere girişimcilere ısrarla söylüyorum; Fikriniz varsa gelin cesaretlenin bizde sizlere yardımcı olalım. Van GGK olarak plan, proje ve hedefleriniz nelerdir?Yeni bir yönetime sahibiz. Kısa bir zaman önce kuruldaki arkadaşlarımız teveccüh gösterip beni başkanlık görevine seçtiler. Bizde göreve gelir gelmez çalışmalarımıza başladık. Kısa, orta ve uzun vadeli planlarımız var. Bu planlar doğrultusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bizim hedeflerimiz ve hayallerimiz var. Bana göre her hedefin yolu bir hayalden geçer. Bizim hayallerimizin başında Van’da düzenlediğimiz 3 ayrı girişimcilik kursuna katılıp sertifika alan girişimcilerin en az yüzde 30-40’ının bir iş sahibi olduğunu görmek geliyor. Şuan hayal gibi görülse de biz eminiz ki kısa bir süre sonra o arkadaşlarımızı iş yerlerinde ziyaret edip hedefimize ulaşmanın gururunu ve onurunu yaşayacağız. Gençlerimize her alanda yardımcı olmak için gerek üniversitemizle gerekse STK’larımızla iş birlikleri yapıp, sağlam hizmetler vermek istiyoruz. Söz konusu gençler ve Van olunca biz herkesle her türlü iş birliğine hazırız. Gençlerimizi girişimciliğe davet etmek, girişimciliği öğretmek ve cesaretlendirmek için elimizden geleni yapıyoruz ve yapmaya da devam edeceğiz. Öte yandan ilimizdeki bütün kurumların kapılarını tek tek çaldık. Madem bu sorumluluğu bize verdiler, gençlere nasıl ön ayak olabiliriz kaygısıyla bir koşuşturmaca içerisine girdik. Teknokent, KOSGEB, DAKA ve VASEM başta olmak üzere birçok kurumdan ciddi destekler aldık. Bu desteklerin pratiğe dökülmesi noktasında biraz daha çaba sarf edeceğiz. İlerleyen günlerde hissedilebilir bir hacim yakalanması amacını gütmekteyiz. Şimdi biz bir yıldır görevdeyiz. Bizim mutlaka eksiklerimiz de doğrularımız da oldu. Özeleştiri yapacak olursak ben bakıyorum başkan olarak belki genç girişimciler meclisini daha aktif kullanabilirdik, o noktada maalesef geri kaldık. Bununda huzursuzluğunu her zaman yaşıyorum. Sosyal sorumluluk olarak da birkaç tane faaliyetimiz var. Bir Engelli Parkı projemiz var. Van TSO’nun yanındaki parkın içerisine 600 metrekarelik bir alan projesi hazırlandı. Projemizi TOBB’a ve birkaç yere yollayacağız. Van Büyükşehir Belediyesi bu konuda bize yardımcı oldu. Bize bütçenizi hazırlayıp gelin yer tahsisini biz vereceğiz dediler. Bununla ilgili kaynak yaratmaya çalışıyoruz. Yine Gevaş Belediyesi ile kadın istihdamına yönelik bir projemiz var. Orada belediyenin tahsis ettiği çok güzel bir yer var. Bu alanda tandır evi ve yöresel ürünlerin satılacağı projede belediyeyle ortak olduk. Biz proje ayağını üstlendik. Bir taraftan tandır olacak, bir taraftan da yöresel ürünler satılacak. Bunları hayata geçirsek sosyal sorumluluk anlamında çok güzel şeyler imza atmış olacağımıza inanıyorum.Sosyal sorumluluk projeleri kapsamında bir çok okulu ziyaret ederek kendi imkânlarımızla öğrencilere destek vermeye çalıştık. Kariyer Günleri adı altında çok güzel bir projemiz oldu, yaklaşık 1000 öğrenciyle bu çerçevede bir araya geldik. Aldığımız geri bildirimlerde de çok faydası olduğunu gördük. Yine sağlık açısından önem teşkil eden bir çalışmamız oldu. Kan Grubu Bilgi Bankası adı altında bir proje yürüttük. Ve birçok kan grubu bilgisi depoladık. Kısa süre sonra üniversitede çok önemli projelerimizi hayat geçireceğiz. Özellikle Avrupa’da eğitim konusunda neler yapabiliriz noktasında araştırmalarımız var. Bu amaçla Van TSO’nun AB Bilgi Merkezi Koordinatörlüğünü aktif şekilde değerlendirmeye çalışıyoruz. Bu noktada desteklerini bizden ayırmayan odamıza da teşekkürlerimizi iletiyoruz. Girişimci olmak için illa paraya mı ihtiyaç var?Sermaye ticari hayatın en büyük destekçisidir bunu unutmamak lazım ama girişimcilikte en büyük unsur fikri girişime dökebilmektir. Bundan sonrası girişim ile sermayenin ortaklı mücadelesidir. Girişimcilikte hayal kurmak için herhangi bir sermayeye gerek yok, hayal ile hedef arasındaki en büyük bağ çok çalışmaktır. Bunun içinde başlangıç olarak çok büyük sermayelere gerek yok. Şimdi bunu okuyan arkadaşlar diyecek bu kadar basit mi sermayesiz ilerlenir mi? bunun dünya acısından birçok örneği vardır. Şu an tüm dünya tarafından bilinen markaların bir kısmı bir fikir ile ortaya çıkmıştır. Günümüz teknoloji günü, çağımız teknoloji çağı. Girişimcilerin teknolojiyi doğru ve etkili kullanması lazım çünkü hedef ve fikir bir tane bilgisayara bakıyor. Konuyu kısaca özetleyecek olursak bana göre girişimcilik paradan çok hayal ve hedefe bakıyor. Bu iki maddeyi koruduktan sonra para ikinci aşamada gelir. Van’da KOSGEB ile ortaklaşa yürüttüğünüz girişimcilik sertifikası eğitimlerinin geri dönüşü nasıl oldu?Bu güne kadar açtığımız kurlarda verdiğimiz Girişimcilik Sertifikaları ile ilgili bir bilgi depomuz olsun istedik. Girişimcilik Sertifikası verdiğimiz arkadaşlar neler yaptılar ne durumdalar genel bir inceleme yaptık, bu konuyla ilgili edindiğimiz bilgilere göre şuan yüzde 10’lardayız, ama bu rakam böyle kalmayacak, her geçen gün daha da artacaktır. Girişimci arkadaşlara katkı sağlanması amacıyla bir destek projemiz daha var. Artık projeye yönelik de bir seminer vereceğiz. Projenin nasıl hazırlanacağı, nasıl devam edeceğiyle ilgili bir hazırlığımız var. İnşallah onu da hayata geçireceğiz. Kısaca özetlemek gerekirse biz kurul olarak KOSGEB ile yaptığımız kurslarda 90 kişiye girişimcilik sertifikası verdik. Kurslarımıza talepler artıyor, bu talepler doğrultusunda Nisan ayı içerinde de bir tane kurs daha açmayı düşünüyoruz.Van TSO seçimlerinde tavrınız ne olacak? Seçimlerin sonuçlarının öncellikle Van’a değer katacak şekilde sonuçlanması gerekir. Seçimler ne zaman olur kimler aday olur net bir bilgim yok ama burada önemli olan aday olacak bireylerin, grupların ilimiz için gerçekleştirilebilir projelerinin olması ve ilimize katma değer sağlamasıdır. Ben Necdet Takva başkan olduğu dönemde kurul başkanı olarak seçildim. Sayın Başkanımızın adaylığı konusunda fikrim yok ama şahsi görüşüm Van için bu kadar çaba sarf eden vizyon katan böyle bir ekibin bu dönemde de ilimize daha çok katkı sağlayacağı yönündedir. Onun için Necdet Takva ve ekibi ilimiz için çok önemlidir, desteklenmesi gerekir. Van TSO yönetiminde bir temsiliyet isteyecek misiniz?Öyle bir dayatmaya gitmemizin hem ilimiz açısından hem de etiklik açısından hiçbir pozitif avantajı yoktur. Zaten Van TSO Başkanımız, yönetimi ve odadaki çalışan kadro kurulumuza inanılmaz desteklerde bulunuyorlar. Girişimcilik ve diğer aktivitelerimiz ile ilgili gittiğimizde taleplerin hepsinde önümüzü açan bizlere destek olan bir ekip var. Bu düşünceye sahip olan bu ekipte girişimcilik açısından büyük bir şans bizler için. Ve Oda temsiliyetimizde bulunan ekip bizlere başarının ve vizyonun en güzel örneğini sergilemekte. Kısa sürede büyüyen şirketlerin başarısını neye bağlıyorsunuz?Sohbetimizin başında söylemiştim bilişim sektöründe taahhüt sektöründe ve gıda sektöründe faaliyet göstermekteyiz. Bilişim tarafında Görcell Bilgisayar markamızla genelde kurumlara hizmet vermekteyiz. Taahhüt sektöründe daha çok inşaat ağırlıklı olarak Kayram İnşaat firmamız ile kurumlara hizmet vermekteyiz. Ticari hayatımıza renk katan taraf gıda sektörü oldu . Gıda sektörüne Özsüt markası ile giriş yaptık. Özsüt’ü 3 arkadaş açtık. Van’a bu tür markaların gelmesinin ilimize katma değer olacağını düşünerek Özsüt markasını Van’a getirdik. Biz bu düşünce ile Özsüt’ü açarken de çevremizde farklı fikirlerle karşılaştık. İşte bazı arkadaşlarımız nasıl cesaret edip böyle bir yatırımı Van’da açarsınız gibi söylemlerde bulundular. Ortada olan bir gerçek var; İstanbul’da açacağın mekânın, Van’da açacağın mekân ile arsında maddi olarak yüzde 5 maliyet farkı yoktur. Aynı bütçedir. Aynı mekânı Van’da açacağına git İstanbul’da aç, kimine göre doğru bir cümle ama biz üçümüzde Vanlıyız. Van sevdalısıyız ve o yüzden burada açmaya karar verdik. Buradaki başarımız gayet güzel. İlişkilerle yürüyen bir ortaklık yapımızın olması ve yaptığımız işe yoğun bir emek sarf etmemiz de güzel. Zaten şirket başarılarında en büyük etken emektir. Emek kelimesi birçok konu başlığı ile doldurulabilir. Kurumsallık, disiplin, yenilikçilik gibi bunları gerçekleştirmek emek sarf etmek başarının anahtarıdır. Yaşamınızda belirlediğiniz bir kariyer hedefiniz var mı? Bu hedefe ulaşmak için neler yaptınız?İşin gerçeği hayat insanı bir yerlere sürüklüyor. Ama hedef belirlemek bu sürüklemenin rotasını çiziyor. Yani hedefin yoksa hayatın seni başarıya sürüklemesi imkânsız. Ben üniversiteyi bitirip direk çalışmaya hayatına başladım. Başlarken önüme belli başlı hedefler koydum bu hedeflere ilerlerken de belli başlı disiplinler edinmen şart mesela; Ben her sabah 8’de işimin başında olurum ve hedeflerim doğrultusunda çok çalışırım. insanın bir hedefinin olması gerekiyor dedik. Zaten girişimcilikte de en büyük nokta budur. Hayal kurarsın, hedefini belirlersin ve onu hayata geçirirsin. Önemli olan bir insanın hedefini her zaman büyük belirlemesidir. Çünkü büyük hedefler için çalışmak insanı daha çok motive ediyor ve başarılı olma konusunda daha hızlı yol almasını sağlıyor.Girişimci olmak isteyen binlerce genç var. Birçoğunun ortak sorunu korkuları ve sonra yaparım demeleri. Bu aşamada gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?Girişimci olmak isteyen gençler önce hayal kuracak. Sonra hedef belirleyecek ve hedefine ulaşmak için çok çalışacaklar. Ben girişimciliği yaşam mimarı olarak görüyorum. Çünkü girişimci demek istihdam demek, para demek, girişimci olup fikrini iş hayatına aktardığında ekonomik olarak kalkınacaksın ve bununla beraber istihdam yaratacaksın. Ve çevrene yaşam mimarı olarak katkı sağlamış olacaksın. Girişimci insan cesaretli olmalı sonucunda başarısız olabilirsin ama hedefin net ise mutlaka bunu bir sonraki denemede bile olsa başarıya çeviriyorsun ve başarıya çevirdikten sonra yaşam mimarı oluyorsun. Tabi unutulmaması gereken, bunun içinde çok çabalaman lazım, çok çalışman lazım. Ronaldo bile dünyanın en iyi iki futbolcusundan biri ama günde 12 saat antrenman yapıyor. Çalışmanın en güzel örneği buradadır. Ayrıca eski girişimcilik ile yeni girişimcilik arasında dünya kadar fark var. Şimdiki girişimcilerin en büyük avantajı teknoloji. Şimdi teknoloji herkesin ayakları altında ama teknolojiyi de mantıklı kullanmak lazım. Gençlerin teknolojiyi kendisine uygun ve hedeflerine yönelik kullanması gerekiyor. Bunu çok büyük bir avantaja çevirebilirler. Ama dediğim gibi cesaret cesaret cesaret… Yani yeri gelir yaptığın şey sana başarısızlık getirebilir ama pes etmemek lazım, devam edip üstüne katmak lazım. Bunları yapan mutlaka başarılı olacaktır. Van’ın genel ekonomik durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?Van’ın deprem sonrası oluşan beli başlı sıkıntıları var. Van Ticaret ve Sanayi Odası’nın sürekli gündeme getirdiği gibi vergi borçları çok ciddi rakamlara ulaştı. Bölgesel huzursuzluktan kaynaklanan sıkıntılar var. Şuan hangi esnafa giderseniz gidin sıkıntı yaşıyor. Tabi bunlarda mutlaka aşılacaktır. Ama bunun için destekler şart örneğin Van için vergi terkini şart. Hükümette teşekkür ediyoruz. Kısa bir zaman içinde konut yapıp vatandaşların mağduriyetini giderdi ama TOKİ ödemelerinde de bir iyileştirme yapması lazım. Çünkü aylık cebimizden 8 milyon TL para çıkıyor ve buda Van için çok ciddi bir rakamdır. Van’da OSB’miz var. Kent için çok en önemli üretim merkezi, tabi dezavantajları da var. Örneğin kış mevsimin ortaya çıkardığı olumsuzluklar, lojistik konusu, hammaddeye olana uzaklık bunlar çok ciddi dezavantajlardır. Biz şuana kadar üretime dayalı bir toplum değiliz ümit ediyorum ileri süreçte imalat ayağımızda çok güçlenecektir. Ambargonun kalkmasıyla hem ülkemize hem ilimize çok ciddi ekonomik katkı sağlayacak komşumuz var. Sınır Kapımız var ama aktif kullanamıyoruz. Sınır kapılarının işlevselliği başta olmak üzere ekonomide daha fazla hissedilebilmesi noktasında sınır ticaretiyle ilgili çok hızlı bir şekilde çalışma yapılması gerekiyor. sınır kapılarının modernizasyonu tamamlanmalı ve sınır ticareti ile ilgili kotaların, kısıtlamaların kaldırılmaları gerekiyor. Yani bizim ticari olarak taleplerimiz belli ve taleplerimizin hiç biride karşılanamayacak talepler değil. Hükümetimizin de ilimize bu talepler konusunda destek vermesi gerekiyor. İnandığımız tek bir şey var, ilimizi ekonomik olarak güzel günler bekliyor. Bizler de hep beraber bu günleri görecek ve yaşayacağız. Genç girişimciler olarak Van’ın 2023 ihracat hedefine hazır mısınız? Aslında Van 1 milyar lira gibi ihraç etme potansiyelindedir. Mutlaka da bu rakama ulaşacaktır. 2023 hedefinin gerçekleşmesinde de Türkiye açısından en büyük rolü girişimciler oynayacaktır. Yani Türkiye gerçekten 2023’te zengin olacaksa bunun ana kaynağı girişimcilerdir. Hükümetimiz de mutlaka bunun farkındadır. KOSGEB’in 30 bin liralık olan desteği 50 bine çıkarıldı. Yanında 100 bin liralık faizsiz kredi desteği var. Ben inanıyorum ki Van bu rakama çok rahat ulaşacaktır. Global arenadaki girişimcilik kültürü ile ilimizdeki girişimcilik kültürünü mukayese etsek farklar nelerdir? Doğunun en büyük avantajı olan gençlere ciddi anlamda vizyon sahibi yapmamız gerekiyor. Yani bu ikisi arasında en büyük konu vizyon oluşturmaktır ve sonrada mantıklı bir cesaretin girişimcilerdeki varlığını ortaya koymaktır. Bizim en büyük hedeflerimizden biri de üniversite ile girişimci arkadaşlarımıza vizyonu geniş tutmak ve gerçekten eğitimin katkısını fark ettirebilmektir. Van’ın TOBB’daki temsiliyetini nasıl değerlendiriyorsunuz?Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde (TOBB) Van çok iyi bir derecede temsil ediliyor. Öncellikle Van TSO Başkanımız Necdet Takva’dan ve ekibinden kaynaklı güzel bir temsilliyet var. Yani şuan TOBB’la olan ilişkiler de bunu çok daha iyi görürsünüz. Bir sonraki süreçte daha iyi olacağına inanıyorum. Van’daki işsizlik rakamlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? İşsizliği azaltmak için girişimcilik ve imalat ve üretim şart. Çünkü biz gençlerimizi sorumluluk sahibi yapmamız lazım. Yani hem yol göstererek, hem ekonomik hayatta yardımcı olmak için sorumluluk üstlenmemiz lazım. Sınır kapısı modernize edildiğinde farkını göreceğiz. OSB’mize daha çok katkı olduğunda açılacak yerlerle bunu daha iyi fark ettireceğiz. Girişimcileri teşvik edersek, cesaretlendirirsek en büyük geçiş noktası bu olur. Şu an işsizlik rakamı çok yüksek ama bundan el birliği ile girişimcilerin fikirlerini hayata aktarması ve başarı yakalaması ile bu rakamların aşağıya çekileceğini göreceğiz.