İran hükümeti son dönemlerde Van’a akın eden vatandaşlarının Van ve diğer kentlere gitmesinin önüne adeta set çekti. Uzun süredir gündemi meşgul eden yurtdışına çıkış harçlarına yüzde 300 civarında bir zam yapan İran hükümeti aldığı karar ile Van’ın ekonomisine de can suyu olan İranlılar’ın Van’a gelişini bıçak gibi kesmiş oldu. GERİ ADIM ATILMAZSA VAN SARSILACAK Son bir kaç yıldır Van’ın turizmini ve ekonomisini şaha kaldıran en önemli etken oldular. Yılın belli döneminde Van ekonomisini sıcak para ile buluşturdular. Son dönemlerde ise kentin artık olmazsa olmazı haline geldiler. Sadece alışveriş sektörüne değil, kültür turizm, eğlence gibi önemli sektörlerde itici güç oldular. Fakat İran hükümetinin son aldığı karar hem İranlılar’ı hem Van’ı zora soktu. Daha önce de bir kaç defa gündeme gelen İran hükümetinin kara sınırından alacağı ücretlere büyük zam yapma adımı geçtiğimiz günlerde hayata geçirildi. Daha önce 22,5 TL civarındaki ücretin 200 TL’ye kadar yükseltildiği ve bir sonraki girişlerde zammın artacağı ile ilgili karar Van’da panik havası yaratırken son bir günlerde İranlılar’ın da sınır kapılarına gelip ücret yüksekliğinden dolayı dönmeye başladığı belirtildi. Konuyla ilgili meraklı bekleyiş sürerken Türkiye’nin Urmiye Ticari Ataşesi Feyyaz Özer, konuyal ilgili kanun tasarı hazırlanıp İran meclisine sunulduğunu belirtti. Buna rağmen kararla ilgili henüz geri adım atılmış değil. ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖNDER ALTINAL – MERAL YILDIZ - Son bir kaç yıldır Van’ın turizmini ve ekonomisini şaha kaldıran en önemli etken oldular. Yılın belli döneminde Van ekonomisini sıcak para ile buluşturdular. Son dönemlerde ise kentin artık olmazsa olmazı haline geldiler. Sadece alışveriş sektörüne değil, kültür turizm, eğlence gibi önemli sektörlerde itici güç oldular. Fakat İran hükümetinin son aldığı karar hem İranlılar’ı hem Van’ı zora soktu. Daha önce de bir kaç defa gündeme gelen İran hükümetinin kara sınırından alacağı ücretlere büyük zam yapma adımı geçtiğimiz günlerde hayata geçirildi. Daha önce 22,5 TL civarındaki ücretin 200 TL’ye kadar yükseltildiği ve bir sonraki girişlerde zammın artacağı ile ilgili karar Van’da panik havası yaratırken son bir günlerde İranlılar’ın da sınır kapılarına gelip ücret yüksekliğinden dolayı dönmeye başladığı belirtildi. Konuyla ilgili meraklı bekleyiş sürerken Türkiye’nin Urmiye Ticari Ataşesi Feyyaz Özer, konuyal ilgili kanun tasarı hazırlanıp İran meclisine sunulduğunu belirtti. Buna rağmen kararla ilgili henüz geri adım atılmış değil. Türkiye’ye gelen İranlıların, en önemli alışveriş, eğlence mekanı ve geçiş noktası olan Van için son günlerde yaşanan gelişmeler tedirginlik yarattı. Daha önce İran hükümeti tarafından alınan kararla, İran Meclisi 2018 bütçe tasarısında yurt dışına çıkış ücretinin 3 kat arttırılmasını planladı. Harçların artırılmasından dolayı önceki gün Van’a gelmek isteyen İranlılar sınır kapısından geri dönmek zorunda kaldı. Fiyatların artırılması İranlıların ülkeden çıkmasına engel oldu. 5 bin Tümen'den (17 dolar) 220 bin Tümen'e (52 dolar) çıkarılan ücretler turistleri korkuttu. Bunun üzerine girişimde bulunan yetkililer İran’ın artırdığı harçların azaltılması uğraşına girdi. RUHANİ AÇIKLAMIŞTI! FİYATLAR 3 KATINA ÇIKTI İran Meclisi 2018 bütçe tasarısında yurt dışına çıkış ücretinin 3 kat arttırılmasını planlamıştı. Bu durum Nevruz tatilinde Türkiye’yi tercih eden İranlıları zora sokmuştu. Yurt dışı harçlarının artmasıyla birlikte sınırdan geçiş yapmak isteyen birçok İranlı geri dönmek zorunda kaldı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İran Meclisi'nde gelecek yılın bütçe tasarısı hakkında milletvekillerine hitaben yaptığı konuşmada, yurt dışına ilk çıkış ücretinin 75 bin Tümen'den (17 dolar) 220 bin Tümen'e (52 dolar) çıkarıldığını açıklamıştı. Ruhani'nin meclise sunduğu bütçe tasarısında bu konuyla ilgili ödenecek miktarın 2'inci seferde 330 bin Tümen (80 dolar) ve 3'üncü çıkışta ise 440 bin Tümen (105 dolar) olması yer alıyordu. İRANLILAR ARTIK GELMEYECEK Mİ? Yurt dışına çıkmak isteyen bir İranlıdan iki milyon 200 bin riyal, yani yaklaşık 200 Türk lirası çıkış ücreti alınması öngörüldü. Bu ücret bir sonraki seyahatte kademeli olarak yüzde 50 arttırılacak. Bir İran vatandaşı ikinci yurt dışı çıkışında yaklaşık 300 lira (üç milyon 300 bin riyal), üçüncüsünde ise yaklaşık 400 lira (dört milyon 400 bin riyal) çıkış ücreti ödemek zorunda olacak. Daha önce İranlılar kara sınır kapılarından yurt dışına çıkışta yaklaşık 22,5 lira (250 bin riyal), uçakla çıkışlarında ise yaklaşık 67 lira (750 bin riyal) ödüyordu. ESNAF TEDİRGİN OLDU İran tarafından yapılan zammın ardından Vanlı esnafta tedirginlik yaşandı. İranlıların gelmeyeceği endişesi içine giren esnaf, karar kara düşünmeye başladı. Daha önce de Kapıköy’de yaşanan rehine krizinden olayı Sınır Kapısı 1 ay kapalı kalmıştı. O süreçte kötü günler geçiren esnaf yeniden o günleri yaşamak istemiyor. Gazeteniz Şehrivan’a konuşan esnaf, İran hükümetinin bu kararından vazgeçmesini talep etti. Türkiye’ye gelen İranlıların çoğunun geldiği Van’da İranlıların kesilmesi en büyük ekonomik kriz olarak görünüyor. YEŞİLAĞAÇ: KARAR SINIR KAPILARINA BIRAKILDI Yaşanan gelişmeleri Şehrivan’a değerlendiren Royal Berk Otel Yetkilisi Reşat Yeşilağaç şunları söyledi: “İran’da 4 ay önce bu karar meclise sunuldu. Nevruz tatili sonrası meclis bunu kabul etti. İranlılar bunu beklemiyordu. Geçileceği beklenmiyordu. Ancak Türkiye gelen 3 sınır kapısında bu karar uygulandı. Gelen çok sayıda araç geri dönmek zorunda kaldı. Gelen tepkiler üzerine bu karar gümrük kapılarına bırakıldı. Esendere ve Doğubeyazıtta 220 bin tümenden alındı, sadece bizim kapı sabah 25 bin tümenden alındı. Öğleye kadar bu devam etti. Ancak öğleden bu yeniden 220 bin tümen alınmış. Yaşanan karardan sonra yeniden aşağıya alındı.” “GELİŞLER YÜZDE 80 AZALIR” Fiyatların düşürülmemesi durumunda gelen İranlıların yüzde 80’nin gelmeyeceğini aktaran Yeşilağaç, “Yüzde 80 İranlı gelişi azalır. Bunu çözecekler Türkiye’deki bürokrasidir. Şu aşamada ne olduğu belli değil. Van’da çok sayıda esnaf yeni yatırımlar yaptı. Bu rakamlar aşağı çekilmezse İranlılar gelmeyecek bu da bizi bitir. Van esnafı bu durumdan çok kötü etkilenir. İnsanlar İranlılardan kazandığı parayı hiç kimseden kazanamıyor. Bu yüzden yetkililerin acil bu işe el atması gerekiyor. Bizde turizmciler olarak bu duruma çok üzülüyoruz. İranlılar Van’a gelmezse esnafın durumu çok kötü olur. Beklentimiz fiyatların aşağıya çekilmesidir.” İfadelerini kullandı. ÖZER AÇIKLADI AMA GÖZLER HÜKÜMETTE Türkiye’nin Urmiye Ticari Ataşesi Feyyaz Özer sosyal medya hesabı üzerinden konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Yaşanan gelişmeler hakkında bilgiler veren Özer, “Sınırın her iki yanında da kabullenmeyen bu gelişme üzerine, Vergi Encümenince tekrar eski tutarda yurt dışı çıkış harcı alınması hükmünü içeren bir kanun tasarısı hazırlanarak İran Meclisine sunulduğu haberi alınmıştır.” Dedi. Bu paylaşımın üzerine azda olsa ferahlayan Van esnafı İran’dan yapılan müjdeli habere kitlendi.