Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “4G’yle hiç zaman kaybetmeyelim. 3G’de 2 yıl daha sabredersek, 5G’ye geçeriz” sözlerinden sonra 3 ay ertelenip, 4G yerine 4.5G ismini alan frekans ihalesi bugün yapılıyor. En az 2,7 milyar euroluk (9,2 milyar lira) değere ulaşması beklenen ihalenin, 20 ayrı frekans paketiyle tam gün sürmesi bekleniyor.
Ahmet Can’ın Hürriyet’teki haberine göre, mobil iletişimde 4.5G ve 5G gibi son teknolojilerle Türkiye’ye çağ atlatacak frekans ihalesi bugün yapılıyor. Daha önce 26 Mayıs yapılması planlanan, ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “4G’yle hiç zaman kaybetmeyelim. 3G’de 2 yıl daha sabredersek, 5G’ye geçeriz. Aksi takdirde 4G’ye geçersek Türkiye çöplük haline döner” sözlerinden sonra ertelenen ihale, milyarlarca liralık değerle dikkatleri üzerine çekiyor.
800, 900, 1800, 2100 ve 2600 MHz bandında 20 ayrı frekans paketinin asgari bedeli katma değer vergisi hariç olmak üzere 2 milyar 298 milyon 67 bin 661 euro olarak belirlendi. Yüzde 18 KDV ile devletin kasasına en az 2,7 milyar euro girmesi bekleniyor. İhale şartnamesini alan şirketler arasında ise Avea, Turkcell, Vodafone, Netgsm ve Huawei yer alıyor.
Bant genişliği 5 kat artacak
İhalenin en önemli yanı Türkiye’deki mobil iletişim bant genişliğini 5 katına çıkarması. Mobil şebeke işletmecilerine tahsisli mevcut frekans miktarı 183 MHz iken ihale kapsamında tahsis edilecek yeni frekanslarla toplam 573 MHz’a çıkacak.
İhaleyle tahsis edileceklerle toplam frekans miktarı mevcut frekansların 3, mobil geniş bantta data hizmeti sunulacak frekans miktarının ise 5 katına ulaşacak. 3G hizmetlerinden sonra geliştirilen ve kamuoyunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözleri sonrası 4G yerine 4.5G olarak tabir edilen IMT Advanced teknolojileriyle hizmet sunulacağından teknoloji üstünlüğü sayesinde mobil internet bağlantısı 10 katına kadar hızlanacak.
Şu anda Türkiye’de kullanılan 3G teknolojisi ile 1 saatten fazla süren 8 GB büyüklüğünde yüksek çözünürlüklü filmi indirme süresi 4G ile 6.5 dakikaya kadar düşecek. Buna ek olarak söz konusu frekans ihalesi ile 5G’nin standartlarının belirlenmesinden ve kullanılmaya başlanmasında sonra ihale yapılmadan bu teknolojinin kullanılmasına da başlanabilecek.
3G ihalesi nasıl sonuçlanmıştı
A tipi lisanslar için yazılı teklifler alınırken, Vodafone 298 milyon euro, Turkcell 287 milyon euro, Avea 285 milyon euro önerdi. Açık artırmada ise Turkcell 358 milyon euro önerirken, Avea 348 milyon euroda kaldı. Vodafone ise ilk turda ihaleden çekildi. Böylece ihaleyi kazanan firma Turkcell oldu. B tipi lisans ihalesinde iki katılımcı olan Vodafone da Avea da 250 milyon euro yazılı teklif verdi. Ancak ikisi de sözlü teklif vermeyince kazanan kura ile belirlendi. Kurada şans Vodafone’a güldü ve B tipi lisansı kazanan firma oldu. Avea, C tipi lisans ihalesi için katılımcı tek firma olarak 214 milyon euro teklif verdi ve ihaleyi kazandı.
Tam gün mesai
Kapalı teklif açık ihale usulü ile gerçekleştirilecek ihale, teklif zarflarının açılmasıyla başlayacak. İhale komisyonunun teklif zarflarındaki evrakı kontrol etmesinin ardından 20 ayrı frekans paketi, açık artırmayla ihale edilecek. Bu yüzden de ihalenin akşam saatlerine kadar sürmesi bekleniyor. İhaleyi kazananlar, ödemeyi 6’şar aylık dönemler halinde 4 eşit taksitte yapabilecek. Peşin ödemeden sonraki taksitler belirlenen süreden önce ödense dahi taksit miktarlarında iskonto yapılmayacak. Taksitlerin vadesinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ödeme yapılmayan miktar ve süre için 6 aylık yüzde 1.31’in iki katı gecikme faizi uygulanacak. Ödemenin vade tarihinden en fazla 30 gün içinde belirtilen faiz oranıyla yapılmaması halinde yetkilendirme BTK tarafından iptal edilecek. İhalede, yetkilendirme süresi 30 Nisan 2029’a kadar devam edecek.
Deniz Yanık yönetecek
2,7 milyar euroluk dev ihaleyi BTK Başkan Yardımcısı Deniz Yanık yönetecek. Yanık’a spektrum, idari işlem, yetkilendirme, finans ve muhasebe olmak üzere dört farklı kurum yetkilisi de eşlik edecek. Bunun yanı sıra iki uzmanın da komisyon grubunda yer alacağı paylaşılan bilgiler arasında. İhalede ayrıca iki yedek BTK yetkilisi de hazır olacak.
Kur farkı 1,7 milyar lira
Türkiye’de son dönemlerde Türk Lirası karşısında hızla değer kazanan euro, frekans ihalesini de etkiledi. Frekans ihalesinin ertelenmeden önce yapılması planlanan 26 Mayıs tarihinde 1 euro, 2,8 lira değere sahipti. O günkü kur üzerinden frekans ihalesinin ulaşması beklenen bedeli olan 2,7 milyar euro, yaklaşık 7,5 milyar liraya denk geliyordu. Ancak Türkiye’de ve dünyada son dönemlerde yaşanan olaylardan sonra 1 euronun değeri 3,4 TL’ye ulaştı ve frekans ihalesinin beklenen toplam bedeli 9,2 milyar TL’yi geçti. Bu artış da toplam bedelin 1,7 milyar TL arttığını işaret ediyor. Başka bir deyişle mobil iletişim operatörleri bugün düzenlenecek frekans ihalesinde 26 Mayıs tarihine göre ortalama 560 milyon TL civarında daha fazla ödeme yapmak zorunda kalacak.
Hangi şartlarda ihale gerçekleşmez
Son günlerde en çok konuşulan ihtimallerin başında frekans ihalesinin gerçekleşmemesi konusu geliyor. İhalenin gerçekleşmemesi için iki seçenek gündeme gelmiş durumda. Bunlardan biri operatörlerden bir veya iki şirketin ihaleye katılmaması. Avea ve Vodafone 2008 yılındaki 3G ihalesinin ilkine rekabet itirazları olduğu için katılmamıştı. İhaleyi o dönem Turkcell almıştı. Ancak daha sonra ilk ihale iptal edildi ve Yeni bir ihale düzenlenerek frekans dağıtımı yapıldı. Bugünkü ihalenin gerçeklememesi için diğer bir seçenek ise İdare Mahkeme’ye ‘yürütme durdurma davası’ açılması. Mobil iletişim operatörleri veya farklı bir şahıs tarafında açılacak bu dava ile ihalenin gerçekleşmemesi gündeme gelebilir.
Tam kadro gidiyorlar
Mobil iletişi operatörleri tam kadro frekans ihalesi için Ankara’ya gitti. Avea’yı temsilen Türk Telekom İş Birimi Genel Müdürü Erkan Akdemir ve Türk Telekom Kurumsal İş Birimi Genel Müdürü Mehmet Ali Akarca başta olmak üzere şirketin üst düzey yöneticileri ihaleye katılacak. Vodafone Türkiye’yi temsilen şirketin CEO’su Gökhan Öğüt ve şirketin İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel ihalede yer alacak. Turkcell’den ise Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu ve Turkcell Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı İlker Kuruöz ihaleye katılacak isimler arasında yer alıyor.
İhale öncesi başkan atandı
Frekans ihalesinin yapılmasına 1 gün kala BTK’nın yeni başkanı belli oldu. 10 yıl kadar BTK Başkanı olarak görev yapan Tayfun Acerer’in ardından kurum başına başkan vekili olarak Ömer Fatih Sayan atanmıştı. Yaklaşık üç aydan beri BTK başkan vekili görevini sürdüren Sayan, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayınlanan karar ile BTK başkanı oldu. Başkanlık görevi sonrası Twitter’da açıklama yapan Sayan, “BTK Başkanlığına atanmam dolayısıyla tebrik mesajı gönderen, telefonla arayan herkese teşekkür ederim” dedi. (Hürriyet)
