Van’da halkoyunları denildiği zaman davul zurna eşliğinde oynanan halk dansları gelmektedir. Genel itibariyle bölgenin her tarafında aynı oyunlar oynanmaktadır. Fakat bazı oyunlarda ya çeşitli figür farkları ya da makamın yavaş ya da hızlı ilerleyişi dikkatleri üzerine çekmektedir. Oynanılan oyunların tamamı da kızlı erkekli oynanmaktadır. Bir kız bir erkek el ele tutuşup bir sıra meydana getirmektedirler. Bu sıraya Güvenk denir.
POÇİK NEDİR?
Güvengin başında ve sonunda bulunanlar, ellerinde birer mendil bulundururlar. Müzik yani davul zurna çalındığı müddetçe güveng devamlı bir çember şeklinde takip edilerek ilerler. Güveng başında olanlara “Güvenk başı” veya Bar başı sonunda bulunan ise “Poçik” ismini alır.
VAN HALK OYUNU 2 BÖLÜME AYRILIR
Güvenç başı ile poçik güvengin intizamını, seyrini, nazarını ve ahengini sağlamaktadır. Van Halk Oyunları genel itibariyle iki bölümde toplanmaktadır 1. Bölümde ağır oynanılan diğer bölümde ise daha hareketli oyunlar sergilenmektedir. Ağır Oynanılan oyunlarda ağırbaşlılık, ciddiyet figürleri hakim olmaktadır. Bu oyunlar, genel itibariyle oynandığı zaman güvenkte oynayan iki ayrı oyuncu, karşılıklı türkü söyler. Türküler, oyun makamına ve usulüne göre okunmaktadır. Böylelikle ağır oyunlar, daha anlamlı ve daha sevimli bir şekle börünür. Güvenkte olanlar için seyirciler tarafından onları onore etmek amacıyla davulcu ya da zurnacıya bahşiş verilir. Davulcu, zurnacı almış olduğu bahşişi elinde tutarak hangi oyuncu için verilmiş ise onun başının üstüne birkaç kez dolandırıldıktan sonra “ziyade olsun” diye bağırır. Düğünlerde delikanlılar, sevgilileri için bahşiş yarışına girmektedirler. Hareketli oyunlar, sert ve süratli figürlerle doludur. Bazıları kızlarla bazıları da sadece erkekler ile oynanmaktadır. Altın yüzük, hoş bilezik, bizim eller, bablekam, Baran dokuzlu, dello, Dingo, Edremit, ezirgane, Bezirgan, palanço, findo, meymoke, teşruke, koçeri, şemami, üç ayak, papuri, potpori, gibi birçok dalda oyunlar oynanmak ile beraber özellikle de halayı oluşturan kız ya da erkeklerin Van Yöresine ait yöresel kıyafetleri giymeleri aslında bu tip oyunların sadece eğlence amaçlı oynanmadığı ya da izlenmediği, bundan ziyade ayrıca özellikle de oyunların oynandığı yörenin kültürel ve çeşitli değerlerinin de sergilendiğinin kanıtı olmaktadır
