Bütün dünyayı etkisi altına alan korona virüsü (Covid-19) salgını ile mücadele tüm dünyada farklı yöntemlerle sürerken, Türkiye’de ise şu ana kadar 2 binin üzerinde insan vefat etti. Hükümetin giriş çıkışı yasakladığı 30 büyükşehirden biri olan Van’da ise şu ana kadar 6 kişi ölürken, alınan tedbirlerin ne kadar yeterli olduğuna ilişkin endişe hâkim.
‘ZAMANINDA VE YETERİ KADAR TEDBİR ALINDIĞI SÖYLENEMEZ’
Van Organize Sanayiciler ve İş Adamları Derneği (VOSİAD) başkanı Şemsettin Bozkurt ise şöyle konuşuyor: “Bu virüs dünyada ilk defa Çin’de baş gösterdi, ikincisinde ise komşumuz İran’da ortaya çıktı. Bu nedenle daha ilk başlarda Van halkı olarak ciddi bir tedirginlik yaşadık ve bu anlamda ciddi bir risk altında olduğumuz söylenebilir. Özellikle komşumuz İran’la olan gümrük kapılarımızın çok geç kapatılması ve kapıların insan geçişlerine kapatıldıktan sonra da ticari yük taşıyan şoförlerle, trenlerde çalışanlar için tedbirlerin sonradan alınması Van’da risk potansiyelinin yüksek olduğunu gösteriyor. Diğer yandan virüsün yayılmasından çok sonra bile Özalp, Saray, Çaldıran ve Başkale ilçelerimizden günde yüzlerce geçişin kaçak olarak sağlandığı basına ve kamuoyuna yansıdı. Bu nedenle zamanında, gerekli ve yeteri kadar tedbir alındığı söylenemez.”
‘BELEDİYELER MASKE VE DEZENFEKTAN DAĞITABİLİR’
Van’da bu kurallara yeteri kadar olmasa da riayet edildiğini gözlemlediğini söyleyen Bozkurt, “Ancak maske satışının yasaklamasını bu anlamda doğru bulmuyorum. İster devlet isterse diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel kurumlar, istediği gibi ücretsiz maske dağıtabilir. Bunda bir sorun yok. Ama yurttaşlarımızın rahatlıkla maskesini temin edebilmesi sağlanmalıdır. Satış yasağı nedeniyle erişmekte güçlük çekiliyor. Bildiğim kadarıyla bu anlamda Van Büyükşehir Belediyesi’nin önceden yapılan çok büyük yatırım altyapısı ve personelleri var. Sanırım bu personeller şu anda ücretli izinde ve bu makina ve ekipmanlar da çürümeye terk edilmiş. Van Büyükşehir Belediyesi kendi personeli için doğrudan alımlarla çok ciddi paralar ödeyerek dışarıdan maske, eldiven, koruyucu elbise ve dezenfektan satın alıyor. Oysa belediye personelleri ile dışarıdan da birçok gönüllü veya ücretli kadın/erkek çalışanlarla bu üretimler yapılarak hem kendi personeline hem de halkımıza bedava maske ve diğer koruyucu ve dezenfektan ürünleri dağıtılabilirdi. Böyle bir imkân varsa kullanılmalı” dedi.
‘İNSANLAR ADETA ÖLÜM KALIM SAVAŞI VERİYORLAR’
İş yeri kapanan insanlar ve işini kaybeden çok sayıda insan olduğunu belirten Bozkurt, “Bunların hepsi şu anda çok mağdur. Hepsinin bakmakla yükümlü olduğu aileleri var. Ödemeleri gereken faturaları ve zorunlu temel ihtiyaçları var. Bu insanlar bir aydan fazladır evlerinden çıkamıyor. Bunların içinde bir gün bile çalışmazsa evine ekmek götüremeyecekler var. Adeta ölüm kalım savaşı veriyorlar. Sokağa çıkarsa virüs riski, çıkmazsa aç kalma riski yaşayanlar var. Van’da bu anlamda işveren ve çalışan ayrımı yapmak da zor. Çünkü işverenlerimiz çok güçlü bir kurumsal altyapıya ve sermayeye sahip değiller. Onlar da adeta gündelik çalışan insanlar gibi, ağır kira yükleri ve büyük borç riskleri altında yaşamlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Bu kesimlerin hepsi yıllardır bir şekilde çalışıp yaşamlarını sürdürüyor. Yıllardır yurttaşlarımızın ödediği vergiler tam da bu zor zamanlarda kendileri için kullanılmalı. İşini kaybeden ve işsiz olarak kayıt dışı çalışan insanlara temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek derecede en az üç ay boyunca asgari ücret kadar ödeme yapılmalı. Van’da yaklaşık 29 bin ticari vergi mükellefi var. Bu insanlara da en az ciroları oranında amasız, fakatsız, prosedüre uygun, uzun vadeli ve faizsiz kredi verilmeli. Çalışan ve işverenler ancak bu şekilde süreci az hasarla ve mevcut durumlarını koruyarak atlatabilirler. Bence sosyal devlet olmanın gereği de budur” şeklinde konuştu. Duvar
