Boşanma davası süresi; anlaşmalı boşanma davaları için ayrı, çekişmeli boşanma davaları için ayrı incelenir. Anlaşmalı boşanma davası süresi – istisnaları olmakla birlikte – genellikle tek celsede sona erer ve davanın karara bağlanması 1 ay ile 4 ay sürer. Çekişmeli boşanma davasında durum bu yönde değildir. Zira çekişmeli boşanma davası çok duruşmalıdır. Görülen davanın niteliği ve koşulları ile birlikte pek çok parametreye göre dava süresi uzar veya kısalır.
Çekişmeli boşanma davası çok aşamalı davalardandır. Usulüne uygun tebligat yapılması, ön önceleme duruşması, inceleme duruşmaları ve karar duruşmaları, çekişmeli boşanma davasının başlıca aşamalarını oluşturur. Öte yandan, dava süresine doğrudan etki eden faktörler de bulunur. Çekişmeli boşanma davası süresine doğrudan etki eden faktörler şu şekilde sıralanabilir;
- Adliyenin iş yükü ve yoğunluğu,
- Davada dinlenecek tanık sayısı,
- Tanıkların bulundukları yer ve ilk davete icabet edip etmeme durumları,
- İlgili kurumlardan talep edilen evrakın vaktinde gelip gelmediği,
- Harici araştırma işlemleri,
- Delillerin durumu.
Sıralanan faktörüler göz önüne alınarak ortalama bir süre ifade etmek gerekirse, çekişmeli boşanma davası süresi takriben 1 ila 3 yıl arasındadır. Ancak dava seyrine ve süresine etki eden en temel faktör; davanın uzman ve yetkin bir boşanma avukatı nezaretinde takip edilip edilmediğidir. Boşanma avukatı tarafından takip edilen davada hukuki prosedür ivedi işletilir, ifa edilmesi gereken işlemler tamamlanır, usul yönünden hatalı veya ihmali işlemlerin önüne geçilerek fuzuli vakit kaybına mâni olunur.
Boşanma Davasında Tarafların Duruşmaya Katılması Gerekir Mi?
Taraflar vekalet vermek suretiyle bir avukat tarafından temsil ediliyor ise, kural gereği duruşmaya katılmak mecburiyetinde değildir. Fakat anlaşmalı boşanma davası, söz konusu kurala istisna teşkil eder. Zira anlaşmalı boşanma davasında her iki tarafın duruşmada hazır olması gerekir. Hâkim, tarafları dinler ve tarafların hür iradeleri ile boşanmaya hazır olup olmadıklarını değerlendirir. Ancak avukat tutmayan taraf – görülen dava ister çekişmeli isterse anlaşmalı boşanma davası olsun – dilekçeler teatisi, delillerin ileri sürülmesi veya duruşma sürecinde yargılama bizzat katılmalı ve kendisini müdafaa etmelidir.
Çekişmeli boşanma davasında iddialar, hazırlanan dilekçeler ile ileri sürülür. Bu davada taraflar ileri sürdükleri iddialarını hukuka uygun deliller ile hâkim huzurunda tartışır. Çekişmeli boşanma davasının avukat vasıtasıyla takip edilmesi halinde tarafların duruşmaya bizzat katılması yönünde zorunluluk bulunmaz. Tarafların hukuki temsilini üstlenen avukatları, vekalet ettikleri kişi adına beyanda bulunabilme yahut delilleri tartışabilme hakkını haizdir.
Davacı veya Davalı Duruşmaya Katılmazsa Ne Olur?
Boşanma davasında davacı duruşmaya katılmaz veya bir avukat ile duruşmada temsil edilmez ise, davacı tarafından açılan davanın müracaata bırakılmasına karar verilir. Bir başka ifade ile dava 3 süre ile yenileninceye değin işlemden kaldırılır. Davanın 3 ay içinde yenilenmesi halinde kalınan yerden devam edilir. Müracaata bırakılan dava 3 ay içinde yenilenmez ise, dava açılmamış kabul edilir. Davalı duruşmaya katılmaz veya bir avukat ile duruşmada temsil edilmez ise, davalının yokluğunda davaya devam edilir. Bu durumda davalı, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz hakkından mahrum olur.
