Ülkede giderek büyüyen ekonomik kriz en çok sofraları vurdu. Alım güçleri düşen yurttaşlar eskiden kiloyla aldıkları gıda maddelerini, şimdilerde gramla almaya başladı. Çarşı pazardaki hareketliği azaltan krizden Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesindeki Peynirciler Çarşısı’ndaki esnafları da nasibini aldı. 81 işyerinin bulunduğu çarşıda, son 5 yılda 60 esnaf işyerlerinin kapısına kilit vurup, kepenk kapattı. Geri kalan diğer 21 esnaf ise müşteri dahi bulamıyor.
Mikrofon uzattığımız esnaf, halkın alım gücünün azalmasıyla çarşıda adeta sinek avladıklarından yakındı. Artan maliyetler nedeniyle peynir kilosu fiyatlarının yükseldiği çarşıda, müşteri bulmakta zorlandıklarını anlatan esnaf, önceki yıllarda kilolarca peynir alan müşterilerinin son zamlardan sonra gramla peynir almaya başladıklarını söyledi.
‘28 YILDIR BÖYLE BİRŞEY GÖRMEDİM’
Çarşı esnaflarından Nevzat Tekin, 1993 yılından bu yana işyerinin bulunduğu çarşıdaki durumu “28 yıldır buradayım ama ilk defa böyle bir şeyle karşılaşıyorum” diyerek dile getirdi. Halkın alım gücünün azalmasıyla çoğu gün siftahsız kepenk kapattıklarını söyleyen Tekin, “Eskiden köylüler peyniri bize daha ucuza getirir, biz de satırdık. Ama son zamlarla birlikte işimiz yüzde yüz düştü. Günde bazen 10 ile 15 kilo peynir ya satıyoruz ya da satmıyoruz. Su ve elektrik masraflarını dahi çıkaramadığımız için kepenk kapatma noktasındayız. Zaten gördüğünüz gibi birçok esnaf kepenk kapatmış durumda. Geçimimi sağlayamazsam ben de kapatacağım” ifadelerini kullandı.
HAYVANCILIK BİTME NOKTASINA GELDİ
Peynir fiyatlarındaki artışın bir diğer nedeni olarak ülkede hayvancılığın bitme noktasına gelmesini gösteren Tekin, “Yem fiyatlarının yükselmesinden dolayı bugün köylü de artık hayvancılık yapamıyor. Hayvan yoksa süt, süt olmazsa peynir de yok. Her şey pahalanır tabi. Eskiden gelip 2-3 kg peynir alan müşteriler şimdilerde gramla alıyor. Bir baş peynir (200 gr) 10 TL olmuş. Daha önce kargo ile İstanbul, İzmir gibi diğer kentlerdeki müşterilere peynir gönderiyorduk ama kriz yüzünden mal isteyen yok. İşlerimiz eskiye nazaran çok düştü” dedi.
PARASIZ OLAN KÜFLÜ PEYNİR ALIYOR
Esnaflardan Şehmuz İla da halkın parasızlıktan dolayı bugün kalitesiz, küflü ucuz peynir aldığını dile getirdi. İla, “Bir kilo peynir olmuş 50 TL nasıl alsın. Müşteri en ucuz ve kalitesizi alıyor. Vicdanım sızlıyor ama onu istiyor. Ne yapsın, başka çaresi yok. Çocuklarına onu yediriyor” diye belirtti.
‘BATI DA DAHA PAHALI’
Bölgede peynir fiyatının batı illerine göre ucuz olmasına rağmen iş yapamadıklarını belirten İla, şunları söyledi: “Eskiden burası sabahtan akşama dolu oluyordu, insandan geçilmiyordu. Tonla mal alıp, tonla mal satıyorduk. Ama şimdi müşteri yok, gelen bir kilo alıyor ya da almıyor. Çünkü alım gücü düştü. Eskiden 50 kilo alan şimdi 20-30 kilo, 10 kilo alan ise 5 kilo alıyor. Bakın esnaf zarar ettiği için her yer kapalı. Ben de bugün 10 kilo peynir satamadım. Baştakilerin bu fiyatı indirmesi gerekir ki halk alabilsin.”
Çarşıda 30 yıldır esnaflık yapan Basri Yeniş ise, yaşanan ekonomik kriz ve hayat pahalılığına “İş yapamıyoruz, ekmeğimizi çıkaramıyoruz” diyerek isyan etti. İş yerini kapatmakla karşı karşıya kaldığını belirten Yeniş, başka bir iş yapma imkanının da olmadığından yakındı. MA
