Geçtiğimiz yıl başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan COVİD-19 pandemisinin etkisi devam ederken, beraberinde bir çok sektörü de olumsuz etkilemeyi sürdürüyor. Dünya genelinde olduğu gibi Vanlı esnaflar da bu süreçte ekonomik sıkıntılar yaşadı ve yaşamaya devam ediyor. Uzun bir süredir, pandemiden kaynaklı sıkıntılar yaşayan esnaflar, rahat bir nefes alabilecekleri günleri iple çekiyor. Vanlı esnaflar, bugün itibari ile yeni normalleşme çerçevesinde, özellikle de İran'dan gelecek olun turistlere umut bağlamış durumda. İGS Şal Mağazası sahibi Fatih Gültepe, bir an önce pandeminin bitmesini umut ettiklerini söyledi. Van'ın iç piyasasındaki durumu değerlendiren Gültepe, zor durumda olan esnafın şimdilik tek çıkar yolunun, normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte kente gelecek olan İranlı turistler olacağını işaret etti. Gültepe, bu anlamda Haziran ayından umutlu olduklarını vurguladı.
"İLİMİZE TURİSTİN GELMESİ LAZIM"
Van'ın iç piyasasının İranlı turiste göre şekillendiğini ancak İranlı turistlerin gelmemesi durumunda değişen bir şeyin olmayacağını söyleyen Gültepe, şöyle konuştu: “1 Haziran itibari ile yeni normalleşme süreci başlıyor, şayet turist gelecekse daha iyi olacak ama normalleşme şimdiki gibi olacaksa hiç fark etmeyecek. Çünkü piyasamız turiste göre ayarlanmış durumda. Mağaza sayımız, lokanta, kafeterya ve otel sayımız çoğaldı, bu sefer iç piyasa buna yetmiyor, durum böyle olunca mecburen turist beklemek gerekiyor. Yani turistlerin gelmesi gerekiyor, eğer gelmezse normalleşme bir şeyi değiştirmeyecek diye tahmin ediyorum.”
“HAZİRAN AYINDAN UMUTLUYUZ”
Yeni normalleşme sürecinin uzun bir süredir durgunluk yaşanan piyasalara canlılık getirmesini umduklarını söyleyen İGS Şal Mağaza sahibi Fatih Gültepe, Van esnafı olarak umutlu olduklarını belirtti. Fatih Gültepe, şöyle konuştu: “Son derece umutluyuz, umutla bekliyoruz, inşallah iyi olur, çünkü çok beklentimiz var. 17 günlük tam kapanma sürecinde bir hayli zorluk yaşadık. Bu süreçte kurumsallar hariç tekstilcilerin hepsi çok sıkıntı yaşadı. 1 Haziran’dan itibaren normalleşme süreci ile birlikte, kapıdan da turist gelecekse daha iyi olacak ama normalleşme şimdiki gibi olacaksa hiç fark etmeyecek. Çünkü piyasamız turiste göre ayarlanmış durumda. Mağaza sayımız, lokanta, kafeterya ve otel sayımız çoğaldı, bu sefer iç piyasa buna yetmiyor. Durum böyle olunca mecburen turist beklemek gerekiyor. Yani turistlerin gelmesi gerekiyor, eğer gelmezse normalleşme bir şeyi değiştirmeyecek.”
Yaz mevsiminin başlamasıyla, gelecek olan taleplere cevap verebilmek adına yeni sezon hazırlıklarını da tamamladıklarını söyleyen Gültepe: “ Her şeye rağmen işimize devam edelim diyoruz, umutlanalım diyoruz. Yazın en çok düğünler olur biz de düğünlere göre kendimizi ayarladık. Abiye kıyafetler, damatlıklar başta olmak üzere insanların ihtiyaç duyabileceği tüm ürünleri hazırladık, bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
“TURİSTLERİN GELİŞİYLE HEKESİN ‘OH BE’ DİYECEĞİ BİR ZAMAN OLACAKTIR”
Kapıköy Sınır Kapısının açılmasıyla birlikte gelecek olan İranlı turistleri, ekonomik darboğazda olan esnafa rahat bir nefes alma sürecinin başlangıcı olarak değerlendirdiklerini ifade eden Gültepe: “ Ben eminim onlar da dışarıya bağımlı çünkü onların kendi iç piyasalarında hiçbir şey yok, bulamıyorlar. Onlar da alışerişe susamışlardır, mutlaka geldikleri zaman mağazalara, lokantalara, kafeteryalara ve otellere yani tüm piyasaya faydaları olacaktır, bundan eminim. Turistlerin gelişiyle herkesin ‘oh be’ diyeceği bir zaman olacaktır. Çünkü zor bir süreçten geçiyoruz, giderlere baktığımız zaman gelen gelir tabiri caizse çay kaşığı gibi kalıyor oysa bize yemek kaşığı lazım. Alışveriş için gelenler oluyor ama çoğu vatandaş tereddütte kalıyor, acaba düğünler olacak mı? Elbise alalım mı? Almayalım mı? Diye bir ikilemde kaldıkları için gelip bakıyorlar ve çıkıyorlar. Yani gelen 10 kişiden 2 tanesi alışveriş yapıyor, gönül ister ki 10 kişiden 8’i alışveriş yapsın ki çark dönsün. Şuan ki satışlarımızdan memnun değiliz, giderimizi karşılamıyor. Ancak yeni aydan umutluyuz” şeklinde konuştu.
“İRANLI GELMEYİNCE ÇÖKÜYORUZ”
İranlı turistlerin Van’a gelmeye başlamasıyla birlikte iç piyasanın buna göre şekillendiğini dile getiren Gültepe, turistlerin yokluğunda mevcut pastanın iç piyasaya yetmediğini söyledi. İGS Şal Mağaza sahibi Fatih Gültepe, şunları söyledi; “Anlatmak istediğim şu; daha önce ortadaki pasta hepimize yetiyordu, mağaza sayımız, lokanta sayımız, otel sayımız ve diğer sektörlerin sayısı nüfusa göreydi ama İranlı turistlerin kente gelip gitmesiyle sektörler sayısal olarak çoğaldı, bu sefer dağılım çok orantısız oldu. Mesela turistler gelmeyince ortadaki pasta kimseye yetmiyor, böyle olunca da herkes sıkıntıya düşmüş oluyor. Özellikle zincir marketlerin ve mağazaların açılması ve her türlü ürünü satmaları bizim dengemizi bozdu, oysa ki bunlar olmasaydı ortadaki pasta Van esnafına yeterli olacaktı. Özet olarak İranlı gelmeyince çöküyoruz, aslında öyle olmamalı, İranlı bugün var yarın yok...”
M. Selim KURT - Prestij Gazetesi
