Gevaş ilçesinin tarihi geçmişi M.Ö. 5 bin yıllarına dayanmaktadır. 1071 yılında Malazgirt Zaferi sonrası bir Türk şehri olmuştur. Van Sancağı´na bağlı nahiye olarak varlığını sürdürmüştür. Osmanlı İmparatorluğu´nun hakimiyetine giren Gevaş, 1914 yılında Doğu Anadolu´da başlayan Rus ve Ermeni işgaline uğramış, 31 Mart 1918 tarihinde Rus işgalinden kurtarılmıştır. 1927 yılında şimdiki yerinde geniş bir araziye kurulmuştur.
Gevaş’ın tarihi geçmişi çok eskidir. M.Ö. 8-9 ncu Y.Y.larda Urartuların bu bölgeye yerleştiği, M.Ö. 5 bin yıllarında Sümerlerin buradan Mezopotamya’ya geçtiği, yine aynı yüz yıllarda Mete’lerin ve Asurluların istilasına uğradığı kısa bir süre sonra Pers İmparatoru KOROR zamanında parlak bir uygarlık yaşadığı rivayet edilmektedir. Gevaş M.S.639 yılında Hz..Ömer zamanında Komutan Abdurrahman zamanında fethedilerek İslam topraklarına dahil edilmiş ve bu tanışma Hakkari ili ile aynı tarihte olmuştur. Daha sonra sürekli Araplar ile Bizanslılar arasında el değiştirmiştir. Bu süreç Selçuklu Türklerinin bölgeye gelerek yerleşmelerine kadar devam eder. 1054 yılında Selçukluların bölgeye gelişleri Tuğrul Bey zamanında olmuştur. Bu komutanın komutasında Van Gölü çevresine gelen Türkler buraları vatan edinmişler, 1071 yılında Malazgirt Zaferi ile Anadolu kapılarının Türklere açılmasıyla Vaspurakan adlı Gevaş bir Türk şehri olmuştur. Yerleşik Müslümanların karakterleri gereği inanç örf ve geleneklerine bağlı oldukları gibi kendilerinden olmayan komşularının da bu yaşantılarına yardımcı olmaları münasebetiyle Gevaş bölgede bir huzur şehri olmuştur. Bölgesinde önemli bir yerleşim ve ticaret merkezi olan Gevaş Van sancağına bağlı bir nahiye olarak varlığını devam ettirmiştir. Aynı dönemde İlhanlıların istilası, beylerin çekişmesinden en az etkilenen yer yine Gevaş olmuştur. Akkoyunluların özellikle Mir İzettin Şir zamanında uzun bir barış ve zenginlik yaşanmıştır.
TURİZMİ
Ülkemizin en büyük gölü olan Van Gölü kıyısında kurulmuş bulunan İlçemiz tabii güzelliği yanında turistik ve tarihi eserlere sahipliği açısından da oldukça zengindir. Özellikle yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeridir. Gevaş’ta her devrin izlerine rastlamak mümkündür. Bunlardan bazıları başlıklar halinde aşağıda gösterilmiştir.
KÜLTÜRÜ
Gevaş'ın kültür tarihi eğitim tarihinden evvel başlamıştır. Halen tüm tazeliğini koruyan gelenek görenek ve adetleri yanında anlatıla gelen efsaneler bakımından da Gevaş'ın kültür tarihinin eskilere dayandığını göstermektedir. Bunlardan meşhur olanı Gevaş'ın adını da aldığı Artos dağı efsanesi ile Akdamar efsanesidir.
EKONOMİK VE SOSYAL DURUMU
Gevaş Sosyal açıdan Van’ın ileri ilçelerindendir. Geniş arazi yapısıyla gelişmeye müsaittir. Son birkaç yıl içerisinde İlçe gelişimine paralel olarak inşaat alanında bir patlama olduğu gözle görülebilir. Eski yapılara nazaran betonarme ve çok katlı evler yapılmaktadır. Yerleşimin oldukça geniş bir alana yayılması, evlerin birbirine olan uzaklığı yerel hizmetlerin sağlıklı görülmesine engel olmaktadır. Bunun temel sebebi de tarım arazilerine yakın yerleşimin tercih edilmesidir.
