Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Van Bölge Müdürü Özer Coşğun, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle Türkiye’de ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde kadınların durumunu ortaya koyan bazı verileri kamuoyu ile paylaştı. Coşğun, “Bugünün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü olması nedeniyle, istatistiklere göre kadınların durumunu kısaca özetlemeye çalışalım. Öncelikle, bu vesileyle tüm kadınların Dünya Kadınlar Günü’nü kutlarım. Ülkemizin toplam nüfusunun yüzde 49,8’ini kadınlar oluşturmaktadır. Van’da ise bu oran yüzde 48,9 ile biraz daha düşük. Sonuç olarak, toplumumuzun yarısını kadınlar oluşturuyor. Onlar, annemiz, kardeşimiz, arkadaşımız, eşimiz, çocuğumuz, kısacası olmazsa olmazımız. Kadınlar olmasa insanlık olmazdı” dedi.
“KADINLAR ERKEKLERDEN ORTALAMA 5 YIL DAHA FAZLA YAŞIYOR”
Doğuşta beklenen yaşam süresinin ülke genelinde erkeklerde 75,3 iken, kadınlarda 80,7 olduğunu ifade eden Özer Coşğun, “Dolayısıyla kadınlar erkeklere göre ortalama 5,4 yıl fazla yaşıyor. Van’a baktığımızda bu rakam erkeklerde 73,2 iken, kadınlarda 78. Ülke geneline göre Van’da kadınlar ortalama 2 yıl daha az yaşıyor. Sağlık araştırması verilerine göre, 2012 yılında Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin yüzde 17,2’si obez iken, 2014 yılında bu oran yüzde 19,9’a yükseldi. Obez olan kadınların oranı 2012 yılında yüzde 20,9 iken, 2014 yılında bu oran yüzde 24,5 oldu. Diğer bir ifadeyle, yaklaşık her dört kadından biri obez görünüyor. Türkiye’de 2014 yılında 25 ve daha yukarı yaşta olan ve okuma yazma bilmeyen toplam nüfus oranı yüzde 5,6 iken, bu oran erkeklerde yüzde 1,8, kadınlarda yüzde 9,2’dir. Dolayısıyla, okuma yazma bilmeyen kadınların oranı erkeklerden 5 kat fazladır” ifadelerini kullandı.
“VAN’DAKİ KADINLAR TÜRKİYE GENELİNE GÖRE ORTALAMA 2 YAŞ DAHA GENÇ EVLENİYOR”
Resmi olarak ilk evliliğini 2015 yılında yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşının 23,9 iken, bu yaşın erkeklerde 27 olduğunu kaydeden Özer Coşğun, “Son 5 yılda ilk evlenme yaşı erkeklerde 26,6’dan 27’ye, kadınlarda 23,3’ten 23,9’a yükselmiş. Van’da ise ilk evlenme yaşı kadınlarda 2011 yılında 21,8 iken, 2015 yılında 22 olmuş. Erkeklerde ise ilk evlenme yaşı son 5 yılda 25,5 olarak değişmeden kalmış. Bu verilere göre Van’daki kadınlar Türkiye geneline göre ortalama 2 yaş daha genç evleniyor. Ayrıca, ilk evlenme yaşı kadınlarda yıllar itibariyle yükseliş eğiliminde görünüyor. Ortalama boşanma yaşı incelendiğinde, 2015 yılında gerçekleşen boşanmalara göre kadınların ortalama boşanma yaşı 34,8 iken, bu yaşın erkeklerde 39,1 olduğu görüldü. Van’da ise ortalama boşanma yaşı erkeklerde 35,4 iken kadınlarda 30,8. Kadınların ortalama ilk evlenme yaşının Van’da ülke ortalamasına göre 2 yaş daha genç olduğunu belirtmiştik. Çarpıcı olan nokta ise, ortalama boşanma yaşı ülke ortalamasına göre Van’da 4 yaş daha genç. Buna göre, Van’da kadınlar çok daha erken yaşta boşanıyor diyebiliriz” diye konuştu.
Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içerisinde istihdam oranının 2014 yılında yüzde 45,5 olup, bu oranın erkeklerde yüzde 64,8, kadınlarda ise yüzde 26,7 olduğunu dile getiren Özer Coşğun, şöyle dedi:
“Buna göre, kadınların istihdam oranı erkeklerin istihdam oranının yarısı kadar. Eğitim düzeyi arttıkça kadınlarda istihdam oranı artıyor. Nitekim, okuryazar olmayan kadınlarda istihdam oranı yüzde 15,5 iken, yükseköğretim mezunu kadınların istihdam oranı yüzde 60,3 görünüyor.
2014 yılı verilerine göre ülkemizde işgücüne katılım oranı yüzde 50,5 iken; bu oran erkeklerde yüzde 71,3 ve kadınlarda yüzde 30,3 oldu. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 16 iken, yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 71,3 oldu. Dolayısıyla, kadınlarda eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne katılım oranı da artıyor. İşsizlik oranına bakıldığında, 2014 yılında bu oran yüzde 10,5 iken, erkeklerde yüzde 9,4 ve kadınlarda yüzde 13 olarak tahmin edildi. Buna göre, işsizlik oranı kadınlarda daha yüksek. Eğitim seviyesi yükseldikçe kadınlarda işsizlik oranı da artmış görünüyor. Okuryazar olmayan kadınlarda işsizlik oranı yüzde 3 iken, lise mezunlarında yüzde 19,2 ve yükseköğretim mezunlarında yüzde 15,5 düzeyinde. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2014 sonuçlarına göre, yıllık ortama esas iş geliri toplamda 19 bin 51 TL iken; erkeklerde 20 bin 74 TL ve kadınlarda 15 bin 681 TL olarak hesaplandı. Yıllık ortalama esas iş gelirleri eğitim düzeyine göre artış gösterirken, kadınlar tüm eğitim düzeylerinde erkeklerden daha düşük ücret aldı.”
“10 KADINDAN 4’Ü ŞİDDET GÖRÜYOR”
Türkiye’de ve bölgede her 10 kadından 4’ünün eşinden veya birlikte yaşadığı kişiden fiziksel ya da cinsel şiddet gördüğünü belirten Özer Coşğun, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması 2014 sonuçlarına göre; ülke genelinde yaşamının herhangi bir döneminde eşinden veya birlikte yaşadığı kişiden fiziksel şiddete maruz kalan kadın nüfus oranı yüzde 35,5’dir. Orta Anadolu Bölgesi yüzde 42,8 ile yaşamın herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kaldığını belirten kadınların en fazla olduğu bölge iken, onu yüzde 42,2’lik oranla Batı Anadolu Bölgesi takip etti. Yaşamın herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kaldığını belirten kadınların en az olduğu bölge, yüzde 26,8 ile Doğu Karadeniz Bölgesi oldu. Van ilinin içinde yer aldığı Ortadoğu Anadolu Bölgesi’nde ise yaşamın herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kaldığını belirten kadınların oranı yüzde 32,2 oldu. Yaşamın herhangi bir döneminde cinsel şiddete maruz kaldığını belirten kadınların oranı ülke genelinde yüzde 12 olurken; bu oranın en yüksek olduğu bölgeler yüzde 16,2 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi ve yüzde 15 ile Batı Anadolu Bölgesi, en düşük olduğu bölgeler yüzde 9,9 ile Orta Anadolu, Batı Karadeniz ve Doğu Karadeniz bölgeleri oldu. Van’ın içinde yer aldığı Ortadoğu Anadolu Bölgesi’nde ise bu oran yüzde 10,9 olarak tahmin edildi. Sonuç olarak, kadınlara yaşamın herhangi bir döneminde uygulanan fiziksel şiddet açısından Batı ve Orta Anadolu bölgeleri, cinsel şiddet açısından ise Kuzeydoğu Anadolu ve Batı Anadolu bölgeleri dikkat çekiyor. Ortadoğu Anadolu Bölgesi ise kendisine şiddet uygulandığını beyan eden kadın oranı açısından sanıldığı kadar yüksek görünmüyor. Bunda, belki de sosyokültürel yapının etkisini göz önünde bulundurmakta fayda var.”
“KADINLAR ERKEKLERDEN DAHA MUTLU”
Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2015 sonuçlarına göre Türkiye’de mutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranının yüzde 56,6 iken, bunun erkeklerde yüzde 52,9 ve kadınlarda 60,2 olduğunu dile getiren Özer Coşğun, “Mutluluk oranının en yüksek olduğu yaş grubu yüzde 63,8 ile 18-24 yaş grubu iken, en düşük olan grup ise yüzde 51,7 ile 45-54 yaş grubu oldu. Mutluluk oranının en yüksek olduğu eğitim düzeyi yüzde 59,5 ile yükseköğretim mezunları olurken, en düşük yüzde 54 ile ilkokul mezunları oldu. Medeni duruma göre, evli bireylerin yüzde 59,6’sı mutlu iken evli olmayanların yüzde 49,5’i mutlu. Evli erkeklerde mutluluk oranı yüzde 55,8, evli bayanlarda yüzde 63,1 olurken; evli olmayan erkeklerde mutluluk oranı yüzde 46,2 ve evli olmayan bayanlarda yüzde 52,9 oldu” şeklinde konuştu.
