Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van milletvekili Nadir Yıldırım, Bölgede Belediyelere Atanan Kayyumların Kapattığı Kadın Kurumları ve 2011 yılından bu yana kapalı olan Van Müzesi Hakkında soru önergesi verdi. Van milletvekili Yıldırım, önergelerde şu hususları dile getirdi;

23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen depremle birlikte Van Müzesi kapanmış bu güne kadar da henüz açılmamıştır. Müzeler; sanat, bilim, tarih, kültürle ilgili eserlerin toplanıp sergilendiği, antik dönemlerde yaşamış olan topluluk ya da toplumların düşünüş, inanç, yaşayış ve yetenekleri hakkında hem günümüz hem de geleceği aydınlatmak amacını taşımaları itibariyle oldukça önemli bir yere sahiptirler ve gerek geleneksel müzecilik anlayışında gerekse yeni müzecilik anlayışına göre, ait oldukları bölgenin tarihsel dokusuna uygun yapılar olmaları gerekmektedir.

Sahip olduğu ve sergilediği eserler bakımında Türkiye’de oldukça önemli bir yere sahip olan Van Müzesi Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağları, Erken Demir Çağı, Roma Dönemleri açısından önemli eserlere ev sahipliği yapmıştır. Özellikle Urartu koleksiyonu açısından dünyanın en zengin müzesi konumundadır. Envantere kayıtlı yaklaşık 38 bin eseri ve kayıt dışı yaklaşık 5 bin eseri bulunan Müze’nin Teşhir Tanzim Salonu konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle hala açılamadığı kamuoyuna yansımıştır. Yeni Müze’nin Sit Alanı içerisinde Urartu Kalesi’ ne yakın olması durumunun, bulunduğu tarihi dokuya uygun malzeme ve mimari gerektirmesine karşın, bu ilke göz ardı edilerek adeta fabrikayı andıran bir yapının tercih edildiği görülmüş ve Van halkının bundan duyduğu rahatsızlık kamuoyuna yansımıştır. İl Kültür Müdürlüğü ve Van Valiliği tarafından yapılan proje Van’ın tarihsel dokusuna uygun olmadığı, müzenin ön cephesinin tamamen yansıtmalı camdan oluşu hala tartışma konusudur.

Van Urartu Müzesi’nin açılması konusu yıllardır tam bir muammaya dönüşmüş durumda olmakla beraber her yıl bir sonraki yıl için plan yapılmakta ancak sonuç sadece planlama ile kalmaktadır. Müzenin hala açılmamasının nedenlerinden birinin, projenin iç mimarı, cam şirketi ve Valilik yetkilileri arasında yaşanan sıkıntıdan kaynaklandığı basında yer bulmuştur.

Van Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA)’ nın 2015 yılında basına; “Teşhir ve Tanzim ile ilgili Kalkınma Bakanlığı daha önce yeşil ışık yakmamıştı. Bu Kültür Bakanlığı’nın işi denilmişti. Kültür Bakanlığı da bunu 2015 yatırım bütçesine aldığını bize iletti. Ama yatırım bütçesine ayırdığı pay milyon bile değil. Yani bu 10 milyonluk bir iş olmasına rağmen Kültür Bakanlığı buna bir milyon bile ayırmamıştı. Dolayısıyla Kültür Bakanlığı’nın ayırdığı bütçeyi bekleseydik 3-4 yıl daha gecikme söz konusu olacaktı. Bu nedenle Teşhir Tanzim konusunda tekrar Kalkınma Bakanlığı ile görüştük. Kalkınma Bakanlığı da yeşil ışık yaktı. Böylece Urartu Müzesi Teşhir ve Tanzim’den sonra yani tahminimize göre 2016 yılı Ocak ayında ziyaretçilere açılacak” ‘Müzeyi yıl sonu itibariyle ziyaretçilerimize açmayı düşünüyoruz.’ beyanında bulunmasına karşın müze ziyarete hala açılmamıştır.

Bu bağlamda;

1- 23 Ekim 2011 tarihinden bu yana Van Kültürel mirasının sergilenmemesi, ziyarete açık olmaması, iç ve dış turizme kapalı oluşu hususu hangi kurumun sorumluluğundadır?

 

2- Teşhir Tanzim Salonu ilgili basına yansıyan iddialara yanıtınız nedir?

3- Bakanlığınız 2015 yatırım bütçesine Teşhir Tanzim Salonu konusunu dâhil etmiş midir? Etmiş ise bakanlığınızınyatırım bütçesinde bu konuya ayırdığı pay ne kadardır?

4- Teşhir salonu ile ilgili yeni bir ihale süreci başlatılmış mıdır? Başlatıldıysa hangi aşamadadır? Bunun için ne kadarlık bir ihale bedeli öngörülmüştür?

5- Urartu Müzesi projelendirilme aşamasında bakanlığınızın üstlenmiş olduğu rol hangi harcama kalemleri üzerine ve hangi rakamlarda olmuştur?

6- Van Urartu müzesinin inşası sürecinde konuyla ilgili uzman ya da STK görüşü alınmış mıdır?

7- Müzenin yapımında kullanılan malzeme ve müze mimarisinin tarihsel dokuya uymadığı yönündeki iddialarla ilgili bakanlığınızca resmi bir açıklama yapılması düşünülmekte midir?

8- Müze ziyarete hangi tarihte açılacaktır? Bu konuda bakanlığınızın planlaması var mıdır? Varsa ne aşamadadır?

9- Van Urartu Müzesi’ nde envantere kayıtlı ve kayıtsız kaç eser bulunmaktadır?

10- 23 Ekim 2011 tarihinden bu yana kapalı olan müzedeki eserlerin koruma işlemleri ne şekilde yapılmaktadır?

15 Temmuz 2016’da gerçekleşen darbe girişimiyle sonrasında gelişen süreç ile beraber Türkiye’deki anti - demokratik uygulamalar had safhaya ulaşmıştır. Yaşam hakkı başta olmak üzere tüm evrensel insan hakları ihlal edilmiştir, edilmektedir. 677 sayılı KHK ile Demokratik Bölgeler Partisi belediyelerinin çalışanı olan yaklaşık 103 kadın ihraç edilmiştir. Atanan kayyumların belediye yönetimlerine el koymaları ile birlikte bütün belediyeler yüksek güvenlik uygulaması ile “karakola” dönüştürülmüştür.

Kayyumlar gelene kadar halkın kadınların rahatça gidip sorunlarını anlatıp çözüme ulaştırdıkları kurumlar, genelde halkın özelde de kadınların gidip gelmediği yalıtılmış alanlara dönüştürülmüştür. Yüksek bariyerlerle çevrilen, kapısında zırhlı araçların, sürekli eli silahlı özel harekât polislerinin beklediği binalar kadınlara kapalı olduklarını göstermektedir. Kayyumların ilk icraatı kadın çalışmalarını ve kadın çalışanları hedef alıp tasfiye etmek olmuştur. Nitekim, -Cizre Belediyesi Kadın Politikaları Müdürlüğü’ne bağlı Sitiya Zîn Kadın Danışmanlık Merkezi kapatılmış, gizlilik ilkesi çerçevesinde oluşturulan kurum arşivinde başvuru yapan kadınlara ait özel bilgiler bulunmasına karşın merkezde bulunan kadın arşivlerine el konulmuştur. Bu bilgilerin korunamaması halinde kadınların yaşamlarının tehlikeye girmesi ve kadına yönelik diğer şiddet türlerinin de artma riski söz konusudur. Bu durum Türkiye’nin imzaladığı uluslar arası sözleşmelere de aykırılık teşkil etmektedir.

Batman Belediyesi'ne atanan kayyum, kültür ve sosyal hizmet birimlerinden sonra Kadın Politikaları Müdürlüğü'nü feshederek, bünyesindeki birimleri belediyeye ait Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü'ne bağlamış, Kadın Politikaları Müdürü’nün görevine son vermiştir. Ayrıca 4 halk evi ve belediye bünyesinde çalışmalarını yürüten, 3 yılda çoğunlukla çocuklara dönük 15'ten fazla oyun sahneleyen, kentte son 6 yıldır tiyatro festivali düzenleyen Tiyatro ve Hasankeyf Orkestrası Müdürlükleri atanan kayyumca kapatılmıştır.

Diyarbakır Silvan Belediyesine atanan kayyum, belediyenin kadınlara danışmanlık desteği sunduğu Meya Kadın Merkezini kapatmış, çalışanların içeri girmesini engellemiş, merkezin bütün dosya ve belgelerine el koymuş, belediye çalışanlarından 25 kişinin işine son vermiştir, Belediye ile iş sözleşmeleri feshedilen çalışanların 7’sini kadınlar oluşturmaktadır. Sur Amida Kadın Danışmanlık Merkezi kayyum tarafından kapatılmış, Kayyum atanan bütün belediyelerin kadın çalışmaları durdurulmuş. Kadın politikaları müdürlükleri kapatılmış, Kadın çalışmaları sosyal yardım kapsamında değerlendirilmiştir.

Mardin Dargeçit Belediyesi’ne atanan kayyum, Çiçek Kadın Merkezi’ni kapatmış, kadın çalışanları temizlik elemanı olarak görevlendirmiş, tepki ile karşılaşınca da işlerine son vermiştir. Mardin Nusaybin Belediyesi’ne atanan kayyum, kadın çalışmalarını durdurup, kadın çalışmalarını ve çalışanları pasifize etmiştir. Kadın çalışmasını yürüten kadınların yerleri değiştirilmiştir. Mardin Derik Belediyesi’ne atanan kayyum, Peljin Kadın Merkezi’ni kapatıp, kira sözleşmesini iptal etmiştir. Mardin Mazıdağı Belediyesi’ne atanan kayyum, belediyeye bağlı Rewşen Kadın Merkezi’ni kapatmış, kadınların el emekleri ve hibe yoluyla aldıkları malzemelere el koymuş, 5 kadın çalışanın işine son vermiştir.

Van Edremit Belediyesine atanan kayyum kadın müdürlüğünün tabelaları sökerek, çalışmaları durduruldu. Kadın kurumundaki kadın çalışanlar pasifize edilmiştir. Van Erciş Belediyesi Kadın Politikaları Müdürlüğü işlevsiz hale getirilerek, Müdürlüğe bağlı Bûka Baranê Kadın Atölyesi kapatılmıştır. Erciş Belediyesince (Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği ) GABB’a 29 yıllığına tahsis edilen ve bugüne kadar kadın politikaları ve mevzuat temelli eğitim çalışmasının yürütüldüğü yerel yönetimler akademisinin tahsisi feshedilmiştir. Van Büyükşehir Belediyesi atanan kayyum tarafından Kadın Politikaları Daire Başkanlığı kapatılmış, başkanlığa bağlı kadın kurumları işlevsiz hale getirilmiştir. Son olarak Van İpekyolu belediyesine atanan yeni kayyumun ilk icraati ise Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğünü kapatmak olmuştur.

Bu bağlamda;

1- Her türlü şiddetle mücadele kapsamında Şiddet mağduru kadınlar için konuk evi açmak, belediyelerin asli görevlerinden biridir buna karşın Van Büyükşehir Belediyesi kayyumu hangi gerekçe ile konuk evini (sığınmaevini) kapatmıştır? Bu konuda bakanlığınızın yürüttüğü herhangi bir soruşturma var mıdır? Varsa ne aşamadadır?

2- Belediyeler, yerelde yaşayan tüm yurttaşlara eşit hizmet sağlama yükümlülükleri bulunan kurumlardır. Nüfusun neredeyse yarısını oluşturan kadınların her türlü sorunlarıyla ilgilenen Van Büyükşehir Belediyesi Kadın Politikaları Daire Başkanlığı atanan kayyum tarafından hangi gerekçe ile kapatılmıştır?

3- Van Edremit Belediyesine atanan kayyum hangi gerekçe ile kadın müdürlüğünün tabelaları sökerek, ilçe kadınlarına yönelik yapılan çalışmaları durdurma kararı almıştır? Bu konuda bakanlığınızın yürüttüğü herhangi bir soruşturma var mıdır? Varsa ne aşamadadır?

4- Kadın Politikaları Müdürlüklerine bağlı kurumların kadınlara yönelik yaptıkları çalışmalar, atanan kayyumlarla birlikte sosyal yardım kapsamında değerlendirilmekte midir? Bakanlığınızca, Kadınlar, sosyal yardım bünyesinde ele alınan kesimler midir?

5- Van Erciş Belediyesi Kadın Politikaları Müdürlüğüne bağlı kadınların dolayısıyla toplumun yaşadığı sorunlara dönük çalışmalar yürüten Bûka Baranê Kadın Atölyesi, atanmış olan kayyum tarafından hangi gerekçe ile kapatılmıştır?

6- Van İpekyolu Belediyesi’ne hali hazırda atanmış olan kayyumun yerine atanan yeni kayyumun ilk işlerinden biri neden Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğünü kapatmak olmuştur?

7- Erciş Belediyesi’nce (Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği ) GABB’a 29 yıllığına tahsis edilen ve bugüne kadar kadın politikaları ve mevzuat temelli eğitim çalışmasının yürütüldüğü Yerel Yönetimler Akademisi’nin tahsisi hangi gerekçe ile feshedilmiştir?

8- Halkın iradesini temsil eden belediyelere atama yöntemiyle gelen kayyumların şu ana kadar kapattıkları kadın merkezi sayısı kaçtır, gerekçeleri nelerdir?

9- Halkın iradesini temsil eden belediyelere atama yöntemiyle gelen kayyumların, şu ana kadar işten çıkardıkları, sözleşmelerini fesh ettikleri kadın çalışan sayısı kaçtır? Gerekçeleri nelerdir?

Editör: Wan Haber