Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), kurumun desteğiyle Van'ın Gevaş ilçesinde pilot uygulaması yapılan projenin kaçak elektrik kullanan abone sayısının düşük, tüketim miktarının çok yüksek olduğunu gösterdiğini bildirdi.
EPDK'dan kayıp kaçakla mücadelede Ar-Ge dönemiyle ilgili yapılan açıklamada, 2015 yılında kayıp kaçak oranının en yüksek olduğu 2'nci bölgenin Van Gölü bölgesi olduğu kaydedildi.
2013 yılında yüzde 65,8 düzeyinde gerçekleşen kayıp kaçak oranının 2015 yılında yüzde 59,7'ye gerilediği, Van, Bitlis, Muş ve Hakkari illerini kapsayan bölgede kayıp kaçak oranının azalma eğiliminde olduğu bildirildi.
EPDK'nın bu düşüşün kalıcı hale gelmesi ve hükümet tarafından öngörülen seviyelere düşürülmesi için Ar-Ge desteğini sürdürdüğünün ifade edildiği açıklamada, "Bu kapsamda Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş tarafından geliştirilen proje ile dünya uygulamaları ışığında anlık ölçüm yapılarak kayıp enerjinin anında görülmesi, önlenmesi ve analiz sistemi ile kayıpların etkisinin şebeke işletiminde değerlendirilerek şebekenin esnekliğinin ve verimliliğinin geliştirilmesi amaçlandı. Kurulan sistem sayesinde uzaktan izleme yöntemi ile şebekeye giren ve çıkan enerji, merkezi bir sistem ile takip edilebilir hale getirildi" denildi.
Projenin pilot uygulaması kapsamında neler yapıldı?
Van'ın Gevaş ilçesinde yapılan projenin pilot uygulamasında uzaktan takip ve kontrol edilebilen (PLC) sayaçlar şebekedeki direklere montajlandı. Tüketicilerin tüketimlerini görebilmelerini teminen evlere, tüketicinin görebileceği yerlere de Endeks Takip Ekranı (ETE) konuldu. Kontrolden uzak bazı köylerde de açık iletkenli şebeke, kapalı iletkenli şebekeye dönüştürüldü.
" Projenin sonuçları"
8 aylık projenin sonuçlarının kayıp kaçak ile mücadele için önemli işaretler verdiğinin belirtildiği açıklamada, "Proje öncesi alınan enerji, proje sonrası yarı yarıya düştü. Tahakkuk oranı yüzde 20'ler civarında arttı, kayıp kaçak oranında ilk sonuçlara göre çok önemli düşüşler sağlandı. Arıza sayıları ve süreleri yarı yarıya azaldığı gibi enerji kalitesi arttı, kapasite artış yatırım ihtiyacı da orta vadede ortadan kaldırıldı. Ar-Ge projesinin en önemli sonuçlarından biri de bölgedeki tüketicilerin büyük çoğunluğunun kaçak elektrik kullandığı algısının doğru olmadığının tespit edilmesi. Gevaş özelinde kaçak kullanan abone sayısı oranının yüzde 15'lerde olduğu tespit edildi. Bir başka deyişle kaçak kullanan kişi sayısı az, ancak kaçak kullanılan elektrik miktarı fazla."
Öte yandan projenin bölge geneline yayılması ile bölgede talep daralması ve buna bağlı olarak kayıp kaçak oranının önemli oranlarda düşeceği ve bu bağlamda da uzun vadede tarifeyi düşürecek etkisinin olması bekleniyor.
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, EPDK'nın Ar-Ge çalışmalarına verdiği destek konusunda, "Hükümetimizin çizdiği hedef doğrultusunda ve Enerji Bakanlığımız ile eşgüdüm içerisinde kayıp kaçak ile mücadelede önemli mesafe aldık. AR-GE konusunda henüz 5 yıllık uygulama döneminin başındayız. Projeler ilerliyor. Önümüzdeki süreçte de kayıp kaçakların azaltılmasına yönelik pek çok proje alacağız ve uygulamaya geçilmesi ile kaçakların azaltılmasında ciddi ilerlemeler sağlayacağız inşallah" ifadelerini kullandı.
