İşsizlik oranı yüzde 11,8'e ulaştı. Gökmen kardeşler de, son dönemde işsiz kalan binlerce gençten sadece ikisi. Biri, iki buçuk ayı geride bıraktı, diğeri de 13 Ocak'ta işten çıkarıldı. Şimdilik tek gelirleri işsizlik maaşı. Ödenmesi gereken faturalar yerinde saymıyor, aksine birikiyor.

Yağmur, bardaktan boşanırcasına... Saçağın altında iki kardeş. İstanbul’un kasvetli havası yüzlerinde. Kafa kafaya vermiş konuşuyorlar. Kurdukları cümlelerin parlak olmadığı yüzlerindeki ifadeden belli. Gökhan Gökmen, kendisinden altı yaş küçük kardeşi Cihan ile birlikte İŞKUR’un Başakşehir Hizmet Merkezi'nde. Her ikisi de işsiz.  

Küçük kardeş, iki buçuk ay önce işten çıkarıldı. Ağabey de, 13 Ocak'ta. İşsizlik maaşı için başvuru sırası ağabey Gökhan Gökmen’de. Bu kez yol gösteren küçük kardeş Cihan. Dokuz ay boyunca her birinin her ay alacağı para sadece 900 TL. Bu para, dörder kişilik ailelerinin masraflarını karşılamaktan uzak. En kısa sürede iş bulmak zorundalar. 

TÜİK, Ekim ayı işsizlik oranlarını açıkladı.Geçen yılla karşılaştırıldığında 1,3 puanlık artış var. Şu anki oran yüzde 11,8. Yani, son bir yıllık dönemde işsiz sayısı 500 bin arttı. Türkiye’de 3 milyon 647 bin işsiz var. İki kardeş de artık tablonun bu tarafında.


Gökmen: İş bulacağıma inanıyorum. Haftaya birkaç görüşmem var. 

“Seçeneğim bile yok”

Gökhan Gökmen, 32 yaşında. Asıl mesleği tekstil işçiliği ama mobilya, kozmetik gibi alanlarda da çalıştığını anlatıyor. 12 yıldır çalışıyor. Bugüne kadar istikrarlı bir çalışma yaşamı olmadığını, hatta işverenin nefesini hep ensesinde hissettiğini söylüyor.

Son çalıştığı yer, ihracaat yapan bir firma. Ekonomideki dengesizlikler yüzünden firmanın küçülmeye gittiğini ifade ediyor. Gökmen, kendisiyle birlikte 6 arkadaşının daha işine son verildiğini belirtiyor.

“İş yerim 30 kişilik bir yerdi. Çalıştığım yer, çok düzenliydi ama işler azaldı. İşsizlik büyük sorun, şartlar da ortada. İşin özü şu: Türkiye’de en fazla vergi veren çalışan grup, ücretli kesim. Ama yalnız bırakılan da biziz. Şimdi işbaşı yapsam dahi güvenemiyorum maaşımı alabilecek miyim diye. Sigortam yatacak mı? Güvenemiyorum...”

“Merdiven altı atölyelere gideceğiz”

Yaz aylarında haneye gelen faturayla kışın gelen arasında ciddi fark var. Doğalgaz faturası, sabit giderler artıyor. Gökmen kardeşler için de durum aynı. Sabit giderlerin arttığı bir dönemde işsiz kalmak, her ikisi için de kâbus.

Gökhan Gökmen, iki çocuk sahibi. Biri okula gidiyor. Eşi ev kadını. Eve para getiren tek kişi olunca sorumluluk da bir o kadar ağır oluyor. Gökmen’in aklındaki tek şey bir an önce işe girmek.

“İşsizlik maaşı için başvurdum. 900 TL alacağım. Ev kira değil ama şu yaşam koşullarında asla idare etmez. Çocuklarımdan biri okula gidiyor. Böyle bir dönemde işsiz kalmak çok zor. Mecburen iş aramak, iş bulmak zorundayım. Seçeneğim bile yok. Mesleğimin dışındaki işlere de bakıyorum artık. Şoförlük olabilir, bekçilik... Benim için önemli olan, işin ne olduğu değil, maaşın ne kadar olduğu. Çünkü giderlerimi karşılaması lâzım. Eğer iş bulamazsam merdiven altı atölyelere gideceğiz, kayıtdışı çalışacağız. Mecbur kalıyoruz. Sabit giderlerimiz olduğundan dolayı oralara yönelmek durumunda kalıyoruz."


Cihan Gökmen: Buraya ağabeyimi getirdim. İşsizlik maaşı alması için. Ben iki aydır alıyorum, ona yardımcı oldum. 

İki buçuk ayda 15 iş başvurusu

Cihan Gökmen, yani küçük kardeş elektro-tekniker. Ağabeyi gibi geçinmek için türlü türlü işlerde çalıştığını anlatıyor. Evli. Eşi çalışmıyor. Biri, iki yaşında diğeri 9 aylık iki çocuğu var. İşsiz geçen iki buçuk ayı geride bıraktı. Şimdiden eksi bakiyeye düştüğünü söylüyor.

“Sıfırı bırak eksilerdeyim. Kredi kartları borçları oldu. 2 bin TL’ye yaklaştı iki ayda. Onları ödeyemiyorum. Ailemin yardımı olmasa imkânsız. Günlük işlere gidiyorum. Günlük tekstil, parça başına gidiyorum. İnşaata da gidemiyoruz, yağmur kar var. Orada da şu anda iş yok. Sadece tekstil var.”

Cihan Gökmen 27 yaşında. İki buçuk ayda 15 iş başvurusu yaptığını söylüyor.

“Elektro teknik asıl işim ama her işi yapıyorum. Tekstil de var. Ücretlere göre hayat bizi nereye sürüklediyse oraya gittik. 16 yaşımdan bu yana çalışıyorum ama 8 yıldır sigortalıyım. Genelde hep amelelik. O tür bir iş hayatım oldu. İlkokul mezunuyum. Onlar da bunu gerektiriyor. Her yere iş başvurusu formu doldurdum. 15 yere başvurdum ama yılbaşı dönemine denk geldi. İllâ ki iş bulacağım, inanıyorum. Şu yılbaşı dönemi geçsin. İşten çıkarmalar hep bu dönemde olur, kimse bu dönemde işçi almaz. Kovalama peşindeyim.”

Cihan Gökmen, ağabeyine yardım etti, işsizlik maaşı için başvurdular. Ağabey Gökhan Gökmen şimdi ay sonunda gelecek 900 TL'yi bekliyor. Ama asıl dört gözle bekledikleri bir iş... (Başak Çubukçu - Aljazeera)

Editör: Wan Haber