Bölgede yaşanan çatışmalı süreç nedeniyle ölümler ve diğer hak ihlalleri artarak devam ediyor. Yıllık düzenli olarak hak ihlallerini raporlaştıran İnsan Hakları Derneği, yaşanan ihlallere ilişkin raporlarını yayınlamaya devam ediyor.
İnsan Hakları Derneği Van Şubesi, 2016 yılı 3 aylık ihlal raporunu açıkladı. Dernek binasında yapılan basın toplantısına İHD MYK Üyesi Şevket Akdemir, Van Şube Başkanı Murat Melet ve şube yöneticileri katıldı. Şube Başkanı Melet, bölgede yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Van’da yaşanan hak ihlallerine ilişkin raporu açıkladı.
Yayınlanan rapor şu şekilde: Üç yıldan fazla süren çatışmasızlık ve çözüm arayışları, 24 Temmuz'dan itibaren yerini yeniden çatışmalı bir ortama bıraktı. Gün geçmiyor ki can kaybı olmasın. Bilindiği üzere 10 maddelik Dolmabahçe deklarasyonunun reddedilmesi ve çözüm sürecinin buzdolabına kaldırılması sonrasında dur durak bilmeyen çatışmalı bir sürece girildi ve sadece bir kaç ay içerisinde sayıları yüzleri bulan masum siviller ,örgüt militanları,askerler,polisler yaşamını yitirdi. Bölgemizde bir çok il ve ilçe merkezi savaş alanına dönüşmüş yaşanan çatışmalar nedeniyle sivil halk evlerini terk edip göç etmek zorunda kalmıştır. Yıkılan kentlerden ilimize de on binlerce kişi göç etmiştir. Göç mağdurlarına yönelik derneğimiz de bir saha çalışması başlatmış bu insanların yaralarının sarılması için elimizden gelen çabayı göstermekteyiz. Toplumsal bir barışın gerçekleşmesi yönünde halkta oluşan umut maalesef 7 haziran seçimleri sonrasında yerini çatışmalı bir sürece bırakmış ve ülke ,içinden çıkılmaz bir şiddet sarmalına sürüklenmiştir. Çözüm süreci ile halklarda oluşan barış umudu her ne kadar yerini karamsarlığa bıraksa da eninde sonunda sorunların tek çözümünün müzakereden ve barıştan geçtiğini belirtmek istiyoruz. Savaşa , kıyıma ve insanlık suçlarına karşı halkların barış arzusu ve umudu devam etmektedir.
İlimizde insan hakları ihlalleri Yılın ilk üç ayında maalesef hızını arttırarak devam etmiştir. Yaşanan çatışmalar nedeniyle ihlallerde adeta tavan yapmıştır. Toplanma ve gösteri hakkına yönelik müdahaleler, operasyon ve ev baskınları nedeniyle meydana gelen ihlaller, düşünce ve ifade özgürlüğü,basın özgürlüğü ,konut dokunulmazlığı,kadına ve çocuklara yönelik şiddet ,fuhşa zorlanan kadınlar ,ekonomik ve sosyal haklardaki kayıplar gibi pek çok kategoride ihlaller ortaya çıkmıştır.
İlimizi de kapsayan fuhuş operasyonu çerçevesinde 60 kadına (pasaportlarına el konularak) fuhuş yaptırıldığı tespit edilmiştir. Bu operasyon çerçevesinde 45 kişi yakalanmıştır. Bu yılın ilk üç ayı içerisinde yaygınlaşan şiddetli çatışmalarda ilimizde 15 örgüt militanı , 1 güvenlik görevlisi yaşamını yitirmiş ,3 kişi polisin açtığı ateş sonucu yaralanırken 3 güvenlik görevlisi de çatışmalarda yaralanmıştır .
1’İ çocuk olmak üzere 2 kişi faili meçhul bir şekilde yaşamını yitirmiştir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla 6 toplumsal gösteriye müdahale edilmiştir. Güvenlik güçleri tarafından gerçekleşen orantısız müdahalelerde onlarca yurttaş çeşitli yerlerinden yaralanmıştır. Yine tespit edebildiğimiz kadarıyla 202 ev baskını gerçekleştirilmiş 15'i çocuk olmak üzere 419 kişi göz altına alınmış 1'i çocuk 107 kişi tutuklanmıştır.
Bölgede yaşanan olaylara dikkat çekmek için 1 günlük ders boykotu yapan 1050 öğretmene idari soruşturma açılmış ayrıca Yüzüncü yıl üniversitesine görev yapan 13 akademisyen emniyete ifade vermeye çağrılmış yabancı uyruklu 1 akademisyenin sözleşmesi yenilenmeyerek işine son verilmiştir. Basın özgürlüğünün ,''12 Eylül Askeri Darbesi '' uygulamalarını aratmayan ve hatta kimi zaman aşan baskılarla karşı karşıya bulunduğunu söylemek isteriz. Özellikle siyasal iktidarın düşünce dünyası ile uyuşmayan muhalif basına yönelik göz altı ,soruşturma ve tutuklama ,haber sitelerine erişimi engelleme ,haber takibini zorlaştırma gibi uygulamalarıyla basın özgürlüğü üzerinde sansür ve baskının oluştuğunu ifade etmek isteriz.ilimizde bulunan bir haber ajansı ve bir yerel gazete bürosu basılmış yine bir çok basın mensubu göz altına alınmıştır.
Basına yönelik sansürün yurttaşların haber alma hakkının da ihlali niteliğinde olduğunu hesaba katarsak ,basın ve toplumsal kesimlerin adeta sesinin kısılmaya çalışıldığını anlamak güç değildir. Aynı şekilde düşünce ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlaller de hızını arttırarak devam etmektedir. aralarında üniversite öğrencileri, öğretmen,akademisyen ve politikacılarında bulunduğu 1122 kişi ye soruşturmalar ,göz altı ve tutuklamalar uygulanmıştır. DBP il binasına 2 kez baskın düzenlenmiş il eş başkanları Ökkeş KAVA ve Caziye DUMAN’ın da aralarında bulunduğu bir çok yönetici göz altına alınmış ve il eş başkanları Ökkeş KAVA ve Caziye DUMAN tutuklanmıştır.
Çatak belediye eş başkanı Evin KEVE özerklik ilan etme ihtimali olduğu gerekçesiyle tutuklanmış bir süre hapishanede kaldıktan sonra serbest bırakılmıştır. Derneğimize yapılan başvurular ,yerel ve ulusal basından edindiğimiz bilgilere göre toplamda 4327 hak ihlali tespit edilmiştir. Bu rakama çevre illerden ilimize göç etmek zorunda kalanların yaşadığı mağduriyetler ve hak ihlalleri dahil değildir . Bu göçler ile ilgilide derneğimiz sahada yaptığı çalışma ile 521 aileye ulaşmıştır.
Bu rakamın binlerce aileye ulaşacağı düşünülmektedir. Ülkemizde ve bölgemizde yaşam hakkı ihlalleriyle dolu tablonun artık değişmesi gerektiğine inanıyoruz. Çünkü raporlaştırdığımız ihlaller önlenebilir ihlallerdir ve toplumsal barış sağlandığında bu ihlallerin hiç birinin yaşanmayacağına inanmaktayız. Yeter ki barışı daha güçlü bir umut, duygu ve sesle haykırmaktan vazgeçmeyelim. Çünkü hak ihlallerinin, adaletsizliklerin, savaşların, akan kanın durdurulmasının tek çözümü barış iradesidir.
Bu temelde insan hakları savunucuları olarak acılarımız ve can kayıplarımızın daha da artmaması için silahların derhal susturulmasını ve barış masasına geri dönülmesini talep ediyoruz. Tarafların yeniden müzakere sürecine dönmesini umut ediyor ,insan hakları ihlallerinin son bulduğu ,toplumsal barış,adalet ve özgürlüklerle dolu onurlu bir yaşam temenni ediyoruz.
Fazıl Elçi - Van TV
