2011 yılında yaşanan depremden sonra devletin seferber olduğunu belirten Van Ticaret Borsası (VATBO) eski Başkanı Feridun Irak Van’a ciddi kaynaklar aktarıldığını ancak bu kaynakların planlı, programlı harcanmadığı için kriz fırsata dönüştürülemediğini, hatta krizin boyutlarını da derinleştirdiğini iddia etti.
Fazıl ERÜŞ
TOKİ konutlarının yapıldığı yerlerde alt yapı, ulaşım, yönetim ve sosyal sorunlarının hat safhada olduğunu ifade eden Van Ticaret Borsası (VATBO) eski Başkanı Feridun Irak, Van merkezde yıkılan site yerlerinin boş arsa çöplüğüne dönüştüğünü söyledi. Irak, deprem sürecinde dikkate alınmadıklarını, ortak akla değer verilmediğini belirtti.
Vali önerilerimizi dikkate almadı
Yaşanan depremden bu yana Van’ın hala ekonomik sıkıntı içinde olduğunu belirten Irak, son günlerde ülkemizde yaşanan ekonomik krizde önümüzdeki günlerde Van’da etkisini gösterecektir. Sorun üzerine sorun ekonomimizi çıkmaza sürükleyebilir. Depremin meydana getirmiş olduğu yaranın kapanması için Türkiye halkı ve devlet seferber oldu. İlimize ciddi kaynaklar aktarıldı. Bu kaynaklar planlı, programlı harcanmadığı için kriz fırsata dönüştürülemedi. Krizin boyutlarını da derinleştirdi. Deprem sürecinde VATBO Başkanıydım. VATBO ve 8 meslek kuruluşunun oluşturduğu Ekonomi Konseyi olarak birçok rapor hazırladık. Bunu da ilgililerle yetkililerle paylaştık. Ancak bu raporlarımızın dikkate alınmadığını gördük. Deprem sürecinde 10 ile 20 bin arası konut yapılması gündemdeydi. Bu kontlar TOKİ tarafından yapılacaktı. Daha bunlar konuşulurken VATBO, Ekonomi Konseyi ve 20 Mahalle Muhtarının desteğini alarak şunu söyledik: Bir yandan toplu konut yapılırken diğer taraftan yıkılan sitelerin kendi arsaları üzerinde tekrar yapılmasını önerdik. Vatandaşlarımız şunu söylüyordu: ”Edremit’te Kalecik’te konut yapıp bize satacağınıza arsamız üzerinde bu konutları yaparak bize satın. Bu hem bize daha ucuza mal olacak hem de devlete daha ucuza mal olacaktır.”Çünkü yeni konutların yapıldığı yerlerde okul, cami, park, yol, su ve sağlık merkezleri olmadığı için devlet bunları yapmak zorunda kalacaktı. Öbür taraftan baktığımızda ise site sahipleri kendi komşularıyla aynı binada oturmaya devam edecek, kendi çocukları aynı okula gidecek aynı zamanda merkeze yakın yerde ikamet etmiş olacaklardı. Bunun yanında kendi arsaları üzerinde binalar yapılsaydı Vanlı müteahhitler yapacaktı. İlimizde İnşaat sektörü hareketlenecekti. Dönemin Milletvekilleri ve Valisi Münir Karaloğlu’na bu önerimizi sunduk ama maalesef dikkate alınmadı” dedi.
TOKİ’lerde sorunlar hat safhada
TOKİ konutlarının yapıldığı yerlerde alt yapı, yönetim, ulaşım, sağlık ve sosyal sorunlarının hat safhada olduğunu vurgulayan Irak, “TOKİ konutlarında oturan vatandaşlar yerlerinden memnun değil. Hatta bu konutların birçoğu da boş. Bu konutlar kurayla dağıtıldı. Kurayla dağıtıldığı içinde birçok sosyal sorunu yarattı. Sosyal yaşam anlayışı, gelir düzeyi farklı olan hatta aralarında husumeti bulunan aileler aynı sitede bir arada yaşamak zorunda bırakıldı. Van şehir merkezi ise boş arsa çöplüğüne döndü. Hepsinden de önemlisi yıkılan sitelerin sahipleri artık bir araya gelemiyorlar arsalarını satamıyorlar ve ekonomi sıkıntılardan dolayı konutta yapamıyorlar. Arsa spekülatörleri bu arsaları kurt gibi bekliyorlar. Krizi fırsata çevireceklerine daha da derinleştirdiler” dedi
Yeni konutlar yapılmalı mıdır?
TOKİ tarafından 2 bin 500 adet daha toplu konutun yapılacağı yönünde açıklamaların olduğunu söyleyen Irak, “Bu konutlar yapılmalı mıdır? Yapılmamalı mıdır? Yapılacaksa hangi şartlarda ve nereye yapılmalıdır buna dikkat edilmelidir. Mutlaka istişareler yapılmalı, tarafların, vatandaşların görüşü alınmalıdır. Yoksa önceden düştüğümüz hataya bir daha düşmüş oluruz. Bu da kaynak israfından başka hiçbir şeye yaramaz. Türkiye’nin boşa harcayacağı 25 kuruşu bile yoktur. Bu nedenle kimse bu ülkenin parasını boş yere israf edemez ve etme hakkı da yoktur” dedi.
Esnaf kredileri ödemekte zorlanıyor
Irak, “KOSGEB kredisi aracılığıyla esnaflara faizsiz kredi verildi. Kredilerin faizini KOSGEB idaresi karşıladı. Bizim önerimiz ise KOSGEB’in bankalara vereceği faizin esnaflara hibe edilmesiydi. Ama bu da kabul edilmedi. Her gün yeni bir icraat çıkarıyorsun diye bana sitem edenlerde oldu. Bu da dikkate alınmadı. Şimdi vatandaşlar bu kredileri geri ödemede zorlanıyor. Dediğimiz yaşanmış olsaydı bankalara kazandırılan paralar esnaflarımıza kazandırılacaktı” şeklinde konuştu.
