23 Ekim 2011 Pazar günü saat 13.41'de meydana gelen ve 25 saniye süren, can ve mal kayıplarına neden olan depremin bugün dördüncü yılı… 7,2 büyüklüğündeki depremde hayatını kaybedenler ve depremin sosyal ve ekonomik sonuçları Van ve Erciş'te düzenlenen etkinliklerle anılacak.
Van ve Erciş'te 644 vatandaşımızın hayatını kaybettiği 1.966 vatandaşımızın yaralandığı, 252 vatandaşımızın enkazdan sağ çıkarıldığı 23 Ekim depreminin yıl dönümü nedeniyle çeşitli kurum ve kuruluş tarafından etkinlikler düzenlendi. Bu arada depremde hayatını kaybedenler aileleri ve yakınları tarafından kabristan ziyareti, mevlitler ve dualarla anılacak.
Van Valiliği tarafından yıl dönümü nedeniyle bir dizi etkinlik düzenlendi. Etkinlik programı kapsamında bugün saat 10.00'da Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı Tuşba Toplantı Salonunda Vali İbrahim Taşyapan, Başbakan eski Yardımcısı Ak Parti Milletvekili Adayı Beşir Atalay, AFAD Başkanı Fuat Oktay'ın kurum kurluş ve vatandaşların katılımlarıyla "Deprem Anma Programı" gerçekleştirilecek.
Program Kuran tilavetinin okunmasıyla başlayacak. Afetlere Hazır Ol filminin gösteriminin ardından AFAD başkanı Fuat Oktay'ın Van depremleri üzerine konuşması,. AFAD tarafından hazırlanan Dünya İçin Hazırız filimi gösterimi, Vali İbrahim Taşyapan'ın konuşması, Van'ın Yeniden İnşası İnfografik filmin gösteriminin ardından deprem süresince Van'da koordinatör Başbakan Yardımcısı olarak görev yapan Beşir Atalay'ın deprem gözlemleri üzerine konuşması, plaket sunumu, oyuncak dağıtımı ve Van depremi konulu serginin gezilmesiyle son bulacak.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Rektörlüğü depremin dördüncü yılında iki güne yayılan etkinlik programı düzenledi. Etkinlikler kapsamında dün Erciş Aşağı TOKİ Camiinde depremde hayatını kaybedenler için öğlen namazını müteakip Mevlid-i Şerif okutulmasının ardından depremde hayatını kaybeden öğrencilerin kabirleri ve evleri ziyaret edildi.
YYÜ tarafından bugün Zeve Kampüsü camiinde cuma namazını müteakip depremde hayatını kaybedenler için Mevlid-i Şerif okunacak. Öğlenden sonra öğretim görevlileri, personel ve öğrencilerin katılımıyla Edebiyat Fakültesi önünden Rektörlük önüne kadar saygı yürüyüşü gerçekleştirilecek. Saat 14.00'de Savaş Onur Şen tarafından depremi görsel açıdan anlatan "23.10.2011" konulu fotoğraf sergisi Prof. Dr. Cengiz Andiç Kültür Merkezi'nde açılacak. Sergi sonrası aynı salonda 23 Ekim depremi üzerine depremde hayatını kaybeden Elektronik Haberleşme Teknolojisi öğrencisi Yusuf Bakırcı'nın babası Murat Bakırcı, YYÜ Rektörü Prof. Dr. Peyami Battal konuşma yapacak. Konuşmaların ardından Savaş Onur Şen tarafından deprem üzerine sunum gerçekleştirilecek. Saat 15.00'de YYÜ Prof. Dr. Cengiz Andiç Kültür Merkezi'nde moderatörlüğü Prof. Dr. Semra Demir tarafından yapılacak Doç. Dr. Fuat Tanhan, Doç. Dr. Suat Parin, Doç. Dr. Murat Muvafık, Yrd. Doç. Dr. Onur Köse'nin panelist olarak katılacağı "Psikolojik ve Yapısal Yönleriyle Van Depremi" konulu panel ile YYÜ tarafından düzenlenen iki günlük anma programı son bulacak.
Van-Erciş merkezli deprem 23 Ekim 2011 Van ve 9 Kasım 2011 günü yaşanan Van-Edremit merkezli depremler bölgenin yapı stoğu nedeniyle yıkıcı hasar yaratmış ve çok sayıda can kaybına yol açmıştı. Depremlerin ardından yaraları sarmak ve sıkıntıları gidermek için devletin bütün imkanları seferber edildi. Bütün Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerinden resmi ve sivil kuruluşlar tarafından Van'a yardım seferberliği başlatıldı.
VAN DEPREMİNDE NELER YAŞANDI?
23 Ekim 2011'de meydana gelen Van-Erciş merkezli deprem ile 9 Kasım 2011'de yaşanan Van-Edremit merkezli depremler, çok sayıda can kaybının yanı sıra şehrin hemen hemen tamamında yıkıcı hasara neden oldu. Kısa aralıklarla yaşanan iki depremde; toplam 644 kişi hayatını kaybetti, 1,966 kişi yaralandı, 252 kişi ise enkaz altından sağ olarak kurtarıldı. Depremzedelerin gıda, sağlık ve eğitim ihtiyaçlarının yanı sıra günlük hayatlarını kolaylaştırmak için sunulan hizmetler ile kalıcı konut ve altyapı çalışmaları için bugüne kadar yapılan harcama tutarı 5,2 milyar TL'yi aştı. Arama-kurtarma faaliyetlerinde uzman personel, ekipman ve araç gereçlerle kısa zamanda enkazlara müdahale edildi. Depremlerin yaşandığı günden bugüne toplamda 21.692 yapının enkazı kaldırılırken, kalan 25.113 enkazın kaldırılması yönünde yürütülen çalışmaların 2015 sonunda tamamlanması bekleniyor. Ayrıca eş zamanlı olarak bölgeye geçici barınma ve diğer insani yardım malzemeleri gönderildi.
BARINMA
Depremlerin hemen ardından Van merkez ve Erciş'te 13 çadırkent kuruldu. Yaklaşık 25 bin kişinin barındığı bu çadır kentlerde sıcak yemek, sıcak su, tuvalet ve duş imkânları, sosyal mekânlar, okul öncesi eğitim, sağlık, dini ve psikolojik destek hizmetleri sunuldu. Konteynerlarda 175 bin 70 kişi barındı. Konteyner kentlerde elektrik ve su başta olmak üzere tüm temel ihtiyaçlar karşılandı. 30 bine yakın depremzede ise kamu tesislerine yerleştirildi. Van Depremi sonrasında hak sahiplerinin kalıcı konutlara geçmesi ile boşa çıkan 18 binin üzerindeki konteyner, afetlerde ve Suriyeli misafirlerin barınmasında kullanılmak üzere çeşitli kentlere gönderildi.
ENKAZ
7,2 büyüklüğündeki deprem, bölgedeki yapı stokunun zayıf olması nedeniyle yıkıcı hasara neden oldu. Depremlerin ardından, Van merkez, köyleri, Erciş ve Edremit'te 21 bin 692 yapının enkazı kaldırıldı. Van genelinde 200 binden fazla konut, işyeri ve ahır incelenerek, hasar tespit işlemi yapıldı. İncelenen yapıların %26'sının ağır hasarlı, %8'inin orta hasarlı, %36'sının az hasarlı ve %30'unun hasarsız olduğu tespit edildi.
KALICI KONUT
Depremde evleri yaşanamayacak düzeyde hasar görenler için afetten 39 gün sonra Van merkez ve Erciş'te kalıcı konut yapımına başlandı. Kalıcı konutların yapım sürecinde 2 yol izlendi. Köylerde Evini Yapana Yardım Yöntemi (EYY) ile kent merkezlerinde 3+1 evlerden oluşan afet konutları inşa edildi. Depremden sonra 1 yıl içerisinde Van, Edremit ve Erciş'te 17 bin 489 afet konutunun yanı sıra köylerde yapılan ve yapılmakta olan evlerle Van, yeni modern görünümüne ulaştı. EYY sayesinde ise köylerde 6 bin 202 konut ve 2 bin 325 ahır inşaatı yapıldı. Bu sayede, Van depremleri sonrasında bölgede 23 bin 691 konut ile 2 bin 325 ahır inşaatı tamamlandı. 1. 625 konutun ise güçlendirilmesi tamamlandı. Hak sahipliği ve borçlandırma çalışmaları sonucunda 30.966 depremzede; konut, ahır ve işyeri ile ilgili kanun kapsamında yapılan yardımlardan yararlanma hakkı kazandı. Bu arada, Van merkez ve köylerinde, Erciş merkez ve köylerinde ve Edremit'te olmak üzere 40 bin az hasarlı konut için kiracı ve ev sahiplerine 50 milyon TL ödeme yapıldı. Kalıcı konutların ve altyapı inşası için bugüne kadar 2 milyar 362 milyon TL kaynak kullanıldı.
HUKUKİ SÜREÇ
Van'da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde yaşanan depremde binası, evi, iş yeri yıkılan veya ağır hasar gören deprem mağdurları tarafından idari mahkemede tazminat davaları açıldı. Açılan davalarda mahkeme Van Büyükşehir Belediyesi, AFAD, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve sorumlu müteahhidin tazminat ödemesine karar verdi.
Dava açan bazı vatandaşlar haklı bulunarak kusur oranı, bina ve evlerinin metrekaresi ölçüsünde 40 bin liraya kadar tazminat almaya hak kazandı. Tazminat davalarının kazanıldığının duyulması üzerine binlerce depremzede vatandaş avukatları aracılığıyla yeni tazminat davası açtı. Açılan davlar sonuçlanmayı bekliyor.
