Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva’nın hayat ve başarı hikayesini ele aldık. Elbette ki koca bir hayatı buraya sığdıramayız ama yine de bu yazıda Takva’nın kim olduğunu, hangi zorluklardan geçerek bugünlere geldiğini öğreneceksiniz. Bir metre karın içinde siyah önlüklerle okula yürüyerek giderdi. Kimsenin birilerini yok ederek kendini asla bir yere vardıramayacağına inanıyor. Takva, “Tırnaklarımla kazıyarak bugünlere geldim diyemem” diyor ve ekliyor başarımda başta eşim ve Van olmak üzere herkesin hakkı var” diyor. Her gün saat 7’de kalkan Takva, örneğin bir gün bile işe geç kalmamış. Galiba başarının sırrı da burada… Atalarımız boşuna, “Erken kalkan yol alır” dememiş.

Necdet Takva, 1969 yılında komşuları Gülnaz ebenin elinde 13 kardeşten biri olarak Van’ın Eminpaşa Mahallesi’nde doğdu. Takva ailesi 10 erkek 3’ü kız olmak üzere 13 kardeşti. İlkokulu Eminpaşa’da, ortaokulu Kazım Karabekir Ortaokulu’nda birincilikle bitirdi. Van Ticaret Lisesi’nden mezun oldu. Lisanslı bir hentbolcu ve başarılı bir öğrenci olan Takva, takımıyla birlikte o dönem ortaokullar arasında Türkiye dördüncülüğü almıştı. 

Zor şartlar altında okudu 
“Şimdi çocuklar evlerinden servisle alınıyor ve rahat koşullarda okuyorlar. Bir metre karın içinde siyah önlüklerle okula giderdik. Sabahın erken saatlerinde, kışın zemheri soğuğunda ve vahşi köpekleri saldırı tehditleri altında okulun yolunu tutardık.” 

Filiz hanımla evleniyor 
Lise son sınıftayken 1985 yılında şimdiki eşi Filiz hanım ile nişanlandı. Gazi Üniversitesi Kamu Yönetimi bölümünü kazandı ve 1988’de evlendi. Üniversitede öğrenciyken hem çalıştı hem de okudu. 1992’de Van’a döndü. 1998’e kadar turizm sektöründe yöneticilik yaptı. Kariyer basamaklarını emin adımlarla yavaş yavaş tırmanan Takva, Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde yönetim bilimleri dalında yüksek lisansa başladı fakat yarım bıraktı. Meslek yüksek okulunda muhasebe bölümüne kayıt yaptırdı. Mali konularda eğitim aldı. Hayatının hiçbir döneminde eğitim eksik olmadı. 

“Her sabah 7’de uyanırım” 
“Her sabah saat 7’de mutlaka kalkarım ve ayaklarım toprağa değer. Eşimin ben de çok büyük emeği var. Ailemin, çocuklarımın, arkadaşlarımın başarılarımda ciddi katkısı var. EDH dönemindeki arkadaşlarımın üzerimde inanılmaz katma değeri var. Van halkı ve Van’ın kadim geçmişi ile herkesin üzerimde emeği var. Söz hakkı sahibi olmamızda adını sanını bilmediğimiz isimsiz kahramanlar vardır. Çok kıymetli bir şeydir ve haklarını mutlaka teslim etmek gerekiyor.” 

“Zêvık’lı Xelef’in oğluyum” 
“Ne kadar başarılı olursam olayım, insanların gözünde Zêvık’lı Xelef’in oğluyum. Bu bizi inanılmaz derecede bir yabancı hayranlığına götürüyor. Katıldığımız ulusal ve uluslar arası toplantılarda Vanlı olduğuma inanmıyorlar. Bir Kürt olduğuma inanmıyorlar, Kürdün böyle olamayacağını ya da bir Türkiyelinin böyle olabileceğini düşünmüyorlar.” 

“Çalışmayan insan ölür” 
“İnsan çalışmak üzere de yaratılmış bir varlıktır. Çocuklar yoruluyorsa hadi gel otur dememek lazım. Babam 80 yaşındayken Ankara’daki doktor arkadaşıma götürdüm. Babam akşama kadar bahçede çalışıyordu. Doktor eğer insanları çalışmaktan alıkoyarsanız hayattan koparırsınız dedi. İnsan kendini işe yaramaz hissettiği an ölür.” 

Hiç kimse tek başına her şey değildir 
“İnsan asla tek başına başarıyı elde edebilecek bir kapasiteye sahip değildir. Mutlaka herkesin hayatını biçimlendiren, kariyerinde etkin rol almış insanlar, kitleler ya da halk vardır. Dolayısıyla tek başına hayatı tırnaklarımla yoğurdum ve bu aşamaya geldim diyebilmek mümkün değil.” 

“Derin bir sermayem yok” 
“Yatırımlarımızı sıfırdan yaptık. Öyle derin bir sermayem yok. Bütün sermayem babamdan bana kalan maddi manevi mirastır. Tüm sermaye birikimimiz, babamızdan bize kalan maddi mirasından şekillenen hayatımızdır.” 

İlk ciğerci dükkanını açtı 
Takva, yiyecek içecek sektörüne el attı. Van’da ilk ciğerci dükkanını Necdet Takva’nın açtığını biliyor muydunuz? Diyarbakır Ciğercisi isimli işyeri halen faaliyetini sürdürüyor. O gün getirdikleri usta bugün o işletmenin sahibi. 

VATSO’ya genel sekreter oluyor 
O dönem şimdiki Feqiyê Teyran Parkı’nın yanındaki binada hizmet veren Van Ticaret ve Sanayi Odası genel sekreter ilanına çıktı. Mülakatta 12 kişi arasından seçildi ve 2005’te göreve başladı. Böylece 2012’ye kadar ticari faaliyetlerine son verdi. Genel sekreterliği döneminde bir gün bile işine geç kalmadı. Oldukça başarılı bir performans sergilediğine inanıyor. Odadan ayrılıyor O günkü yönetimle çalışamayacağını düşünen Takva, odadan ayrılmaya karar verdi. O dönem birlikte çalıştığı insanlar Takva’nın, odadan ayrılmasının doğru olmadığını söyledi ama yönetimsel sorunlar vardı. ORSAY ile inşaat sektörüne girdi Av. İsmail Say ve Av. Orhan Hemedoğlu’ndan gelen teklifi ret etmedi. Takva’ya göre, depreme dayanıklı olarak geliştirdikleri proje Türkiye’de bir ilk. “Kimse bu cesareti gösteremezdi ve bu riski alamazdı” diyen Takva, bir yıl boyunca kariyerinde önemli yere sahip olan keyifli bir çalışma imkanı buldu. Altı ayda 222 konut inşa ettiler. 12.12.2012’de anahtar teslimi yapıldı. 

Eğitim ve gıda sektöründe yer aldı 
Bir dershaneye yüzde 10 ile ortak oldu. Hissesinin yüzde 9’unu devretti, yüzde 1’lik hissesi devam ediyor. 2014’ün ikinci yarısında gıda sektörüne girdi, beyaz et işinde yer aldı. Van OSB’de bölgede olmayan beyaz et parçalama fabrikasının yakında hizmete başlaması bekleniyor. 

Metal imalatı da yapacak 
DAKA’ya sunulan bir projeyle metal imalatı üzerine bir işe girdi. Makineler geldi ve Van OSB’de ikinci yer kiralandı. Panel, çit, tel örgü üretimi yapılacak. Aksilik olmazsa yakında imalat başlayacak. Takva’nın şirketlerimde 23 çalışanı var, diğer projelerle birlikte istihdamın 50’yi bulması bekleniyor. 

Parmağını kaldırma cesaretini gösterdi 
Takva, emek verdiği Van TSO’ya başkan olacaktı. Adaylık süreci başladı. Takva, arkadaşlarıyla birlikte isimlerini vermek istemediği bazı kişilere başkanlık teklifi ile gitti. O isimler teklifi kabul etmedi. Av. Hemedoğlu’nun ne yapıyorsunuz? sorusuna, “Başkan adayı arıyoruz” cevabını verdi. Av. İsmail Say’a da teklif edildi ancak Say, kendisini hazır hissetmediğini söyledi. Bunun üzerine Av. Hemedoğlu, “Öğretmen sınıfa girer, bu soruyu kim çözecek? diye sorar. Soruyu çözebilecek öğrenci de parmağını kaldırır, ben çözeceğim der ve tahtaya kalkar soruyu çözer” dedi. Hemedoğlu Takva’ya, “Başkanlık yapamaz mısın” diye sordu. Takva, “Yapabilirim” yanıtını verdi. Hemedoğlu, “O zaman parmağını kaldıracaksın, ben başkan adayıyım diyeceksin” dedi ve o gün karar verildi. 

EDH kuruluyor 
Kurumsal hareket etme adına Van’da bir ilk olan Ekonomide Değişim Hareketi kuruldu. Takva’ya göre, EDH Türkiye’de örnek organizasyonlardan biriydi. EDH’nin, “İdeolojik siyasete bulaşmamak, odanın tarafsızlığını korumak ve doğruluktan ayrılmamak” gibi ilkeleri vardı. Takva, Mayıs 2013’te yapılan seçimde iyi bir yönetim anlayışıyla aday oldu ve Van TSO başkanlığını kazandı. 

“Başkanlıktan önce iyi kazanıyordum” 
“Oda başkanlığından önce iyi para kazanıyordum. Van’da kazandım ve kazancımın hiçbir kuruşunda şüphe yoktur. Olsaydı başkan adaylığımda kimsenin kapısına gidip oy isteyemezdik. Performansımız oy istemeye yüz bırakmıştı.” 

“Başkanları yanlış yönlendirerek menfaat sağladılar” 
“Bazı başkanlar zaman zaman yanlış yönlendirildi ve bundan da büyük menfaatler elde edenlere şahidiz. Umarım bu kişisel ve bireysel tutumları asla açıklamak zorunda kalmayız.” 

“Birilerini yok ederek!..” 
“Kimse asla birilerini yok ederek kendini bir yerlere vardıramaz. Van şehri bu anlamda çok ciddi bir zafiyet yaşıyor. İnsanları kötüleyerek bir statü elde etmeye çalışmak çok ham bir düşünce. Biz Vanlıyız dışa karşı birbirimizi onurla gururla ve övgüyle tanımlamalıyız. Bireysel tutumlardan çok kentsel politikalara yönelmemiz lazım.” 

“Belediye başkanı veya milletvekili olma derdinde değilim” 
“Siyaset bilimi okudum. İnsan nihayetinde düşünen siyasal bir hayvandır. Bireysel olarak siyasetimiz var ancak bunu işimize yansıtmadık. Siyasal rant beklentisinde değiliz çünkü bu meslek odalarına zarar veriyor. Ticaret odalarının yönetimine talep olan insanların, elde ettikleri statüyle kendilerine farklı alanlara taşıma gibi beklentileri var. Odadaki yöneticilik arzumu ileride asla bir siyasal beklentiye tevdi etmek istemiyorum. Asla, belediye başkanı ya da milletvekili olmak gibi bir düşüncemiz olmadı. Hiçbir partiyle organik bağımız olmadı. Yeri geldi HDP’yi, yeri geldi AK Parti’yi eleştirdik.” 

Kimseden bireysel talebimiz olmadı 
“Biz hamdolsun 3 yıldır asla kimseden bireysel bir talebimiz olmamıştır. Özgürlüğümüz de oradan geliyor ve biz iyi bir iş yapıyoruz. Eğer siyasiler bizi kendilerine benzetirse, bütün ihaleleri isteriz. Böyle olsun istemiyoruz.” 

GENÇLERE ÖNERİLERİ 
Sevdiğiniz işi yapın. Bir işe hayat verirseniz o iş de size hayat verir. 4 bin ciltlik kütüphanem var, okumaktan imtina etmeyin. Çok çalışın ve çok okuyum. Hayata dair umutlarınızı asla yitirmeyin. Hayalleriniz ve hedefleriniz olsun. Azim ve gayretle hayallerinizin peşinden koşun. Kendinizi görmek istediğiniz toplumsal statüyü belirleyin. İnsan çok güçlüdür, gücünüzün farkına varın. Kendiniz kanıtlamak için dirayetli olun. Steve Jobs’un hayatını okuyun. Van’dan başarılı gençler çıkabilir, buna inanın. (Van Ekonomist)

Editör: Wan Haber