21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günü

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici örgütleri sayısının yetersiz ve güçsüz olmasının, tarımsal ürünlerde üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasında beş kata varan farklara neden olduğuna işaret ederek, sosyal adaletin sağlanması, kırsalda ekonomik kalkınmanın hızlandırılması ve bölgeler arası dengesizliğin giderilmesi için de kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesinin şart olduğunu bildirdi.
Bayraktar, 21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, dünyadaki sınırlı tarım alanlarının rasyonel kullanımı ve birim alandan alınan verimin yükseltilmesi yanında tarladan sofraya kadar her aşamada gıda kayıplarının azami ölçüde önlenmesinin de büyük önem taşıdığını vurgulayarak, bu hedefe ulaşmada, üretici organizasyonlarına büyük görevler düştüğünü ifade etti. Şemsi Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"BM Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Bankası yöneticileri gıda krizini önlemede, krizlere çare üretmede kooperatifçiliğin çözüm olabileceğini her fırsatta dile getiriyor. Kooperatifçiliğe daha fazla ilgi çekmek ve bu konuda farkındalık yaratmak amacıyla Birleşmiş Milletler, 2012 yılını 'Uluslararası Kooperatifler Yılı' olarak ilan etmiştir. Başarılı olmak ve yaşamlarını sürdürmek isteyen kooperatifler profesyonel bir yönetim anlayışıyla hareket ederek, verimlilik ve etkinlik kurallarını dikkate almak durumundadır. Dünya ve Türkiye kooperatifçiliğinde büyük farklar göze çarpıyor. Gelişmiş ülkeler ve özellikle Avrupa Birliği'nde kooperatifler; tarım politikaları, tarımsal destek uygulamaları, tarım bankacılığı ve tarım ürünleri piyasalarının en önemli aktörü ve yönlendiricisi konumundadır. AB mevzuatı da ilgili kurum ve kuruluşların görevlerinin bir kısmının üretici örgütlerine devrini öngörmektedir."

KOOPERATİFLERİN ÜRÜNLERİN İŞLENMESİNDEKİ PAYI
Tarımsal ürünlerin işlenmesinde kooperatiflerin payının Türkiye'de yüzde 1 ile yüzde 10 arasında iken, bu payın AB ülkelerinde yüzde 30 ile yüzde 100 arasında değiştiğine işaret eden Bayraktar, şöyle devam etti: "Tarımsal işletmelerin küçük ve çok parçalı olduğu ülkemizde ekonomik örgütlenme yetersiz kalmış, kooperatiflerin bir üst çatı kuruluşa bağlı bulunmamaları nedeniyle tarımsal örgütler arasında yeterli koordinasyon sağlanamamıştır. Bunun sonucu olarak üreticinin pazar payı bir türlü artmamış, girdisini pahalıya alan üretici, ürününü değerinin altında satmak zorunda kalmıştır. Tarımsal ürünlerde üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasında beş kata varan fiyat farkı oluşmasının sebebi, üretici örgütlerinin yeteri kadar olmaması ve güçsüz kalmalarıdır. Ülkemizde sosyal adaletin sağlanması, kırsalda ekonomik kalkınmanın hızlandırılması ve bölgeler arası dengesizliğin giderilmesi için de kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi gerekmektedir. Kooperatifleşmenin özellikle tarımsal işletmelerle doğrudan ilgili olması ve nüfusun önemli bir kısmının tarımda çalışması konunun önemini daha da artırmaktadır."

"KOOPERATİFLER YASAL BOŞLUK VE KARMAŞIKLIKLARDAN KURTARILMALI"
Kooperatifçilik sektörünün denetlenmesi, geliştirilmesi, devlet tarafından bu amaçla mali, teknik ve hukuki desteğin verilmesine katkıda bulunulması gerektiğini kaydeden TZOB Genel Başkanı, "Kooperatifçiliğimiz radikal düzenlemeler yapılacak şekilde yeniden ele alınmalıdır. Devlet temel olarak yasa koyucu ve yasaları düzenleyici pozisyonunu güçlendirmeli ve kooperatifleri yasal boşluk ve karmaşıklıklardan kurtarmalı, devletin kooperatiflere müdahaleci rolü azaltılarak kooperatifleşme teşvik edilmeli, kooperatifler mali yönden güçlendirilmeli ve desteklenmelidir" görüşüne yer verdi. Bayraktar, kooperatiflerde iç denetlemenin daha işlevsel bir yapıya kavuşturulması, dış denetlemenin ise tarafsız, kamu kurumları ya da profesyonel özel şirketler tarafından yapılmasının önem taşıdığını da vurgulayarak, "Kooperatifçilikte temel sorunlardan birini oluşturan denetim ve eğitim eksikliğinin giderilmesi için denetim, eğitim ve Ar-Ge faaliyetlerini yürütecek bir kurumsal yapının sağlanması gerekmektedir" dedi.

"TARIMSAL ÖRGÜTLENME TEK ÇATI ALTINDA TOPLANMALI"
Bayraktar, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:
"Son yıllarda eğitim seviyesinin yükselmesi ve ortakların bilinçlenmesine paralel olarak kooperatifçiliğimizde de önemli gelişmeler yaşanıyor. Ayrıca mülga Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan 'Kooperatifçilik Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2012-2016)' değişen ülke ve dünya koşulları çerçevesinde ülkemizdeki kooperatifçiliğin mevcut sorunlarının giderilerek, ideal bir yönde geliştirilmesine yönelik atılan önemli bir adım olarak göze çarpıyor. Dünyada tarımsal kooperatiflerin genellikle tek bir çatı altında örgütlenmiş oldukları görülmektedir. Türkiye'de ise tarımsal örgütlenme üç farklı yasa ile altı ayrı bakanlık bünyesinde yer almakta ve bu bakanlıklar arasında bir koordinasyon sağlanması mümkün olamamaktadır. Bizde de tarımsal örgütlenmenin gerek AB ülkelerinde gerekse gelişmiş diğer ülkelerde olduğu gibi, Konsey veya Konfederasyon benzeri bir üst örgütte tek çatı altında toplanması gerekmektedir. Türkiye'de (Devletin kaynaklarından nasıl istifade ederiz) zihniyetinden ziyade, (Ortakların güç ve kaynaklarını en etkin nasıl harekete geçirebiliriz) anlayışının hakim olduğu bir örgütlenme modeli geliştirilmelidir. Tarımsal örgütlerin daha fonksiyonel bir yapıya kavuşturulabilmesi için görev tanımlarının yeniden ele alınarak kayıt tutma ve yayım hizmetleri, Ar-Ge çalışmaları, girdi ve kredi temini, depolama, ambalaj ve pazarlama safhalarında daha aktif rol almaları sağlanmalıdır."
(ZÇ-YHY-Y)

21.12.2012 11:53:31 TSI